Czerwone plamy na dłoniach: o czym mogą świadczyć czerwone dłonie u dziecka i dorosłego?

Czerwone dłonie – przyczyny

Zmiany na skórze bywają pierwszym widocznym objawem toczących się w organizmie procesów zapalnych i chorobowych. Plamy skórne widać przede wszystkim na odsłoniętych częściach ciała – twarzy, dekolcie i ramionach, ale zmiany często mogą pojawiać się także na dłoniach, przez które mamy kontakt z wieloma czynnikami drażniącymi i chorobotwórczymi. Pamiętajmy, że wszelkie wykwity skórne i zmiany w zabarwieniu skóry, takie jak czerwone dłonie czy czerwone plamy na dłoniach powinny skłonić do wizyty lekarskiej i szerszej diagnostyki.

>> Wysypka na brzuchu to nie tylko przejaw alergii

Zaczerwienienie skóry dłoni to przypadłość, której przyczyną mogą być:

• podrażnienie skóry
• reakcja alergiczna
• schorzenia wątroby
• atopowe zapalenie skóry
• objaw Raynauda
• zaburzenia hormonalne.

Czerwone plamy na dłoniach w wyniku podrażnienia

Najczęstszą przyczyną czerwonych dłoni jest podrażnienie. Skóra dłoni charakteryzuje się szczególną wrażliwością, a uciążliwe czerwone zmiany skórne mogą być wynikiem działania takich czynników jak:

• środki czystości i detergenty – dłonie mają z nimi kontakt podczas codziennych prac domowych (sprzątania, prania);
• nadmierne tarcie – może do niego dojść podczas wykonywania prac w domu i w ogrodzie bez użycia rękawic ochronnych;
• niskie temperatury – narażenie na mróz może skutkować odmrożeniem dłoni, którego objawem jest drętwienie, pieczenie i blednięcie skóry, a po stopniowym ogrzaniu jej zaczerwienienie i bolesność;
• wysokie temperatury – do poparzeń może dochodzić zarówno pod wpływem promieniowania słonecznego, jak i gorących przedmiotów; objawem oparzenia jest zaczerwienienie skóry oraz obecność pęcherzy wypełnionych surowiczą treścią;
• środki chemiczne i energia elektryczna – te czynniki również prowadzą do wystąpienia oparzeń skóry.

>> Uczulenie na hybrydę – jak rozpoznać i złagodzić objawy alergii na manicure hybrydowy?

Czerwona wysypka na dłoniach to może być alergia

Jeśli zaczerwienieniu dłoni towarzyszy świąd i pieczenie, można podejrzewać, że doszło do reakcji alergicznej. W jej przebiegu dochodzi do nadmiernej aktywności układu immunologicznego i uwalniania do krwiobiegu dużych ilości histaminy, która odpowiada za rozwój stanu zapalnego. Objawem uczulenia jest także suchość i pękanie skóry, obecność pęcherzyków, nadmierne łuszczenie się i pogrubienie skóry.

Kontaktowe zapalenie skóry na tle alergicznym rozwija się po zetknięciu z uczulającą substancją, która może być zawarta w:

• środkach czystości i detergentach
• kosmetykach pielęgnacyjnych
• środkach dezynfekujących
• biżuterii (np. alergia na nikiel)
• gumowych rękawiczkach (uczulenie na lateks)
• tkaninach, z których wykonane są ubrania (np. dodatek formaldehydu)

>> Alergia na kosmetyki. Jak rozpoznać uczulenie?

Czerwone dłonie od wewnątrz jako objaw marskości wątroby

Czerwone plamy pojawiające się na wewnętrznej stronie dłoni mogą wskazywać na zaburzenia pracy wątroby. Najczęstszym schorzeniem manifestującym się w ten sposób jest marskość wątroby, czyli stan, kiedy dochodzi do zastępowania prawidłowego miąższu wątroby przez tkankę łączną. Wynikiem tego procesu jest zaburzenie metabolizmu wątrobowego oraz jego wszelkie powikłania (żółtaczka, wybroczyny i krwawienia, nadciśnienie wrotne, wodobrzusze, żylaki przełyku i odbytu).

Specyficzne zmiany pojawiające się na dłoniach w przebiegu marskości wątroby to tzw. rumień dłoniowy, inaczej wątrobowe dłonie. Objaw ten pojawia się u ok. 25% osób z marskością wątroby i przybiera charakterystyczny wygląd:

• zmiany są symetryczne – występują po wewnętrznej stronie obu dłoni;
• zmiany przypominają rozlaną wysypkę, lecz po uciśnięciu bledną;
• zmiany są niebolesne, nie swędzą i nie towarzyszy im opuchlizna;
• czasem zaczerwienieniu skóry towarzyszy jej ocieplenie.

Zmiany w obrębie skóry dłoni mogą współistnieć ze zmianami okolicy stóp. W rzadkich przypadkach marskości wątroby obserwuje się tzw. objaw głowy meduzy – polega on na rozszerzeniu i uwidocznieniu naczyń krwionośnych wokół pępka.

>> Plamy wątrobowe — jak wyglądają, czy występują po alkoholu?

Czerwone dłonie w przebiegu AZS

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, nawrotowa, zapalna choroba skóry, która zaczyna się we wczesnym dzieciństwie. Charakteryzuje się obecnością zaczerwienionych, silnie swędzących zmian skórnych zlokalizowanych w określonych miejscach na ciele (głównie na twarzy, kończynach, płatkach usznych i zagięciach skóry). Ich wygląd uzależniony jest od wieku pacjenta:

• u niemowląt obecne są zmiany grudkowo-wysiękowe, obficie się sączą, łatwo ulegają zakażeniom bakteryjnym;
• u dzieci starszych zmiany przybierają postać wyprysku rumieniowo-grudkowego, są dobrze odgraniczone o charakterze pieniążkowatym.

>> Czerwone policzki u dziecka – kiedy są objawem choroby?

Czerwone dłonie jako objaw Raynauda

Objaw Raynauda to odwracalne, powtarzające się zaburzenie naczynioruchowe. Jego istotą jest skurcz obwodowych naczyń krwionośnych wywołany najczęściej zimnem, czynnikami chemicznymi lub stresem. Dotyczy przede wszystkim dłoni i stóp, ale także małżowin usznych, nosa, warg, języka oraz brodawek sutkowych.

W przebiegu objawu Raynauda można wyróżnić 3 charakterystyczne fazy:

1. fazę zblednięcia – dochodzi wówczas do skurczu naczyń i niedotlenienia tkanek, któremu towarzyszy uczucie mrowienia;
2. fazę zasinienia – jest ona wynikiem nagromadzenia się odtlenowanej krwi, towarzyszy jej uczucie zdrętwienia i ból;
3. fazę przekrwienia – pojawia się wówczas zaczerwienienie skóry i uczucie pieczenia.

Zaczerwienienie skóry w objawie Raynauda jest bardzo dobrze odgraniczone od zdrowej skóry. Typowy napad trwa zwykle około 20 minut, po czym skóra wraca do niezmienionej postaci.

Czerwone dłonie w zaburzeniach hormonalnych

Zmiany skórne w obrębie dłoni to także objaw cukrzycy – najczęstszej obecnie choroby metabolicznej i hormonalnej. W przebiegu źle kontrolowanej cukrzycy dochodzi do rozwoju zaburzeń krążenia, zwyrodnień włókien kolagenowych, a w ostateczności martwicy. Charakterystycznym objawem cukrzycy jest ziarniniak obrączkowaty – dermatoza przybierająca postać obrączkowatych wykwitów o nieco wystającym brzegu w kolorze czerwono-żółtym, pojawiających się głównie na grzbiecie dłoni, nadgarstkach i stopach. Innym skórnym objawem towarzyszącym cukrzycy jest rogowacenie ciemne, czyli obecność szaro-brunatnych przebarwień w okolicy karku, w pachwinach, wokół pępka i naturalnych otworów ciała.

Zaczerwienienia i przebarwienia skóry, również na dłoniach, mogą pojawiać się także:

• podczas ciąży, 
• w okresie menopauzy, 
• w zaburzeniach pracy tarczycy,
• w zaburzeniach pracy nadnerczy.

>> Plamy na języku: czerwone, białe, czarne. Czy plamy na języku u dziecka są groźne?

Czerwone dłonie – jak leczyć?

W przypadku zauważenia jakichkolwiek zmian skórnych warto skonsultować się z lekarzem. Konieczna jest dogłębna diagnostyka i określenie przyczyny ich występowania. Znając powód zaczerwienienia skóry czy wysypki, można zastosować właściwe leczenie, a także uniknąć podobnych objawów w przyszłości.

• Jeśli przyczyną jest podrażnienie, zaleca się unikanie czynnika drażniącego i wspomaganie regeneracji skóry.
• W reakcjach o podłożu alergicznym zalecane jest unikanie czynnika alergizującego oraz stosowanie leków przeciwhistaminowych lub sterydowych.
• W AZS konieczna jest dbałość o zachowanie naturalnej bariery ochronnej skóry, stosowanie emolientów oraz unikanie czynników prowadzących do podrażnienia skóry.
• Jeśli przyczyną zaczerwienienia dłoni jest objaw Raynauda, leczenie polega na podawaniu leków usprawniających krążenie obwodowe.
• W przypadku, gdy do zaczerwienienia dochodzi w wyniku schorzeń wątroby lub zaburzeń hormonalnych, konieczne jest leczenie pierwotnego schorzenia.

>> Ugryzienie pchły – jak wygląda, czy jest groźne?