Leki dermatologiczne na receptę – kiedy się je stosuje i jak działają?
Leki dermatologiczne dostępne na receptę stosuje się w leczeniu ściśle określonych chorób skóry, tzw. dermatoz. Zalecane są w przypadku schorzeń o różnym podłożu, np.:
Działanie leków zależy od ich składu – mogą zwalczać patogeny (przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwpasożytniczo) oraz łagodzić objawy takie jak świąd, zaczerwienienie, obrzęk. Stosuje się je zarówno w ostrych stanach zapalnych, jak i chorobach przewlekłych, np. przy hiperpigmentacji (przebarwieniach skóry).
Co zawierają leki dermatologiczne na receptę?
Skład leków dobierany jest w zależności od rodzaju schorzenia. Najczęstsze substancje czynne to:
- Antybiotyki – klindamycyna, neomycyna, erytromycyna,
- Substancje przeciwgrzybicze – terbinafina, natamycyna, klotrimazol,
- Substancje przeciwwirusowe – np. acyklowir,
- Kortykosteroidy – np. hydrokortyzon,
- Inhibitory kalcyneuryny – takrolimus, pimekrolimus (dla osób nietolerujących kortykosteroidów),
- Retinoidy – np. izotretynoina, adapalen (działanie przeciwtrądzikowe),
- Środki keratolityczne – np. kwas salicylowy (złuszczają naskórek).
Ze względu na silne działanie miejscowe, większość z nich dostępna jest wyłącznie na receptę.
Rodzaje leków dermatologicznych na receptę
Ze względu na sposób podania wyróżniamy:
- Leki miejscowe – maści, kremy, żele, płyny, aerozole, pianki, szampony lecznicze,
- Leki doustne – np. tabletki, kapsułki.
Leki te mogą być łączone w terapii skojarzonej – miejscowej i ogólnej – zależnie od wskazań i objawów.
Maść dermatologiczna na receptę
Maści są jedną z najczęstszych form leczenia chorób skóry. Alternatywą o lżejszej konsystencji są kremy i żele. Maści polecane są w leczeniu:
- suchej skóry, np. w AZS,
- rybiej łuski i łuszczycy,
- ograniczonych zakażeń,
- stanów zapalnych z towarzyszącym świądem,
- przebarwień skóry.
Tabletki w leczeniu chorób dermatologicznych
Leki doustne stosuje się, gdy leczenie miejscowe jest niewystarczające. Przykładowe zastosowania:
- ciężki trądzik – leczenie izotretynoiną,
- rozległa grzybica skóry – leczenie itrakonazolem lub flukonazolem,
- łysienie androgenowe u mężczyzn – stosowanie finasterydu,
- intensywny świąd skóry – leczenie kortykosteroidami doustnymi lub lekami przeciwhistaminowymi.
Tabletki działają skutecznie, ale niosą ze sobą większe ryzyko skutków ubocznych niż leczenie miejscowe.
Jak stosować leki dermatologiczne na receptę?
Stosowanie zawsze powinno być zgodne z zaleceniami lekarza:
- Maści, kremy i inne miejscowe preparaty nanosi się na oczyszczoną, suchą skórę, unikając kontaktu z oczami i błonami śluzowymi,
- Niektóre tabletki przyjmuje się przed lub po posiłku – zgodnie z instrukcją, by poprawić skuteczność i zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych (np. ze strony układu pokarmowego).
Regularność i stosowanie przez zalecany czas są kluczowe dla skuteczności terapii i zapobiegania nawrotom choroby.