Leki przeciwzakrzepowe na receptę – kiedy się je stosuje
Leki przeciwzakrzepowe (antykoagulanty) hamują proces krzepnięcia krwi, co przeciwdziała powstawaniu niebezpiecznych dla zdrowia zakrzepów. Stosowane są zarówno w procesie leczenia zakrzepicy, jak i w profilaktyce. Taka prewencja wyraźnie zmniejsza ryzyko nawrotów zakrzepicy oraz częstość powikłań zatorowych u osób z migotaniem przedsionków, po wszczepieniu zastawek serca, po przebytych udarach i zawałach serca. Leki te są też stosowane po operacjach i większych urazach – zawsze wtedy, gdy istnieje zagrożenie powstania zakrzepów.
Tabletki, kapsułki przeciwzakrzepowe
Leki przeciwzakrzepowe na receptę występują najczęściej w postaci doustnych tabletek, kapsułek, ale także jako roztwór do wstrzykiwań.
Leki przeciwzakrzepowe na receptę – rodzaje
Antagoniści witaminy K – warfaryna, acenokumarol
Leki z tej grupy to pochodne kumaryny, a ich działanie polega na hamowaniu wątrobowej produkcji czynników krzepnięcia krwi, do których aktywacji potrzebna jest witamina K (oznaczanych jako czynniki II, VII, IX i X). Są to jedne z pierwszych leków stosowanych doustnie zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu chorobom zakrzepowo-zatorowym. Charakteryzują się wysoką biodostępnością i szybkim wchłanianiem.
Inhibitory czynnika Xa – rywaroksaban, apiksaban, edoksaban
Są to leki wybiórczo hamujące czynnik Xa, czyli aktywny czynnik X (tzw. inhibitory czynnika Xa). Skutkuje to hamowaniem produkcji trombiny potrzebnej do krzepnięcia, wydłużeniem czasu krwawienia i zmniejszeniem ryzyka powstania zakrzepu. Jest to nowa grupa leków przeciwzakrzepowych, które stanowią alternatywę dla leczenia standardowego. Stosowane są:
- w wielomiesięcznym leczeniu przewlekłej żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej,
- w profilaktyce np. udaru lub zatorowości obwodowej u osób dorosłych z niezastawkowym migotaniem przedsionków, nawrotowej zakrzepicy żył głębokich, po alloplastyce stawu biodrowego lub kolanowego.
Inhibitor trombiny – dabigatran
Podobne cechy i zastosowanie do rywaroksabanu, apiksabanu i edoksabanu ma substancja dabigatran. W przeciwieństwie do wymienionych nie hamuje on jednak działania czynnika X, ale jest bezpośrednim inhibitorem trombiny.
Leki przeciwpłytkowe – tiklopidyna, klopidogrel, tikagrelor, prasugrel
Mechanizm działania tych leków polega na hamowaniu zlepiania się płytek krwi. Leki przeciwpłytkowe, zarówno starszej generacji (klopidogrel i tiklopidyna), jak i nowsze (tikagrelor, prasugrel) stosowane są często w profilaktyce przeciwzakrzepowej w objawowej miażdżycy, szczególnie u pacjentów po zawałach serca i udarach niedokrwiennych oraz z migotaniem przedsionków.
O czym pamiętać, stosując leki przeciwzakrzepowe na receptę
Szczególnie niebezpieczne są interakcje powodujące nasilenie działania przeciwzakrzepowego, co może prowadzić do groźnych krwotoków. Dlatego też nie zaleca się łączenia warfaryny i acenokumarolu z:
- lekami hamującymi agregację płytek krwi, np. kwasem acetylosalicylowym oraz innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, klopidogrelem i tiklopidyną;
- niektórymi antybiotykami (klindamycyna);
- fenylobutazonem;
- zielem dziurawca.
Rywaroksaban, apiksaban, edoksaban i dabigatran nie powinny być stosowane jednocześnie z innymi lekami rozrzedzającymi krew, a także z lekami wpływającymi na metabolizm. Są to np.:
- leki przeciwgrzybicze (ketokonazol, itrakonazol),
- rytonawir,
- niektóre antybiotyki (klarytromycyna, ryfampicyna),
- ziele dziurawca.
W trakcie terapii lekami przeciwzakrzepowymi zaleca się unikanie sytuacji mogących powodować urazy, uderzenia czy krwawienia. W przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegów stomatologicznych lub innych wiążących się z możliwym krwawieniem należy koniecznie poinformować o zażywaniu antykoagulantów.
refundowany
