Leki na cholesterol na receptę – kiedy się je stosuje?
Leki na cholesterol stosuje się w kilku przypadkach:
- W leczeniu hipercholesterolemii (podwyższonego stężenia cholesterolu całkowitego i LDL) i/lub hipertriglicerydemii (zwiększonego poziomu trójglicerydów) w połączeniu z odpowiednią dietą. Zaburzenia te mogą mieć charakter pierwotny (np. wrodzony) lub wtórny (nabyty).
- W zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym, takim jak miażdżyca tętnic wieńcowych. Leki te działają przeciwzapalnie na naczynia krwionośne, poprawiają funkcję śródbłonka, stabilizują blaszki miażdżycowe oraz wspierają przepływ krwi, zmniejszając agregację płytek krwi. Dzięki temu zmniejszają ryzyko choroby niedokrwiennej serca oraz zawału serca.
- W profilaktyce wtórnej: po przebytym zawale serca, aby ograniczyć ryzyko kolejnych incydentów sercowo-naczyniowych.
Leki obniżające cholesterol na receptę są również wykorzystywane w przebiegu zbyt wysokiego stężenia lipidów w cukrzycy.
Tabletki na cholesterol na receptę – co zawierają i jak działają?
Tabletki na wysoki cholesterol na receptę najczęściej zawierają leki z grupy statyn. Statyny hamują specyficzny enzym (reduktazę HMG-CoA), który bierze udział w syntezie cholesterolu w organizmie. W wyniku ich działania dochodzi do:
- obniżenia poziomu „złego” cholesterolu (LDL),
- wzrostu stężenia „dobrego” cholesterolu (HDL),
- niewielkiego zmniejszenia poziomu trójglicerydów.
Do najczęściej stosowanych statyn należą atorwastatyna i rosuwastatyna – o najsilniejszym działaniu – a także simwastatyna.
Oprócz statyn leki na cholesterol mogą zawierać substancje takie jak ezetymib, który zmniejsza wchłanianie cholesterolu w jelicie cienkim. Dzięki temu ogranicza przyrost cholesterolu po posiłkach, ale nie wpływa na absorpcję trójglicerydów, kwasów tłuszczowych i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Wiele leków na cholesterol na receptę występuje w formie preparatów złożonych, łączących różne substancje aktywne, takie jak:
- atorwastatyna z amlodypiną (lek na nadciśnienie),
- rosuwastatyna lub atorwastatyna z ezetymibem – takie połączenie zapewnia szersze działanie w leczeniu hipercholesterolemii i hipertriglicerydemii,
- rosuwastatyna z dwoma lekami na nadciśnienie (np. indapamidem i peryndoprylem).
Leki na obniżenie trójglicerydów na receptę – skład i działanie
Do leków ukierunkowanych na obniżenie poziomu trójglicerydów należą tzw. fibraty. Najczęściej stosowanym przedstawicielem tej grupy jest fenofibrat, dostępny w dawkach od 48 do 267 mg w zależności od formulacji i wskazań.
Fibraty działają poprzez:
- zwiększenie aktywności enzymów odpowiedzialnych za rozkład trójglicerydów, co prowadzi do obniżenia ich poziomu we krwi,
- hamowanie syntezy cholesterolu w organizmie, co pomaga w kontrolowaniu poziomu lipidów,
- zwiększenie stężenia frakcji HDL – fibraty mogą podnosić jego poziom podobnie jak statyny, co korzystnie wpływa na ogólny profil lipidowy pacjenta.
Fibraty są szczególnie skuteczne w leczeniu hipertriglicerydemii, zwłaszcza u pacjentów z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
Jak stosuje się leki na cholesterol i triglicerydy?
Statyny najczęściej przyjmuje się wieczorem, ponieważ synteza cholesterolu w wątrobie jest najbardziej aktywna nocą. Rosuwastatyna i atorwastatyna dzięki długiemu okresowi półtrwania mogą być stosowane zarówno rano, jak i wieczorem. Z kolei simwastatynę ze względu na krótszy czas działania należy przyjmować wyłącznie wieczorem.
Fibraty takie jak fenofibrat zazwyczaj przyjmuje się raz dziennie z posiłkiem, co poprawia ich wchłanianie i działanie.
O czym pamiętać, przyjmując leki na wysoki cholesterol na receptę
Nie zaleca się łączenia tabletek od cholesterolu z grupy statyn i fibratów – leków obniżających poziom trójglicerydów – ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia miopatii (uszkodzenia mięśni szkieletowych).