Cholesterol w organizmie spełnia wiele istotnych funkcji – przede wszystkim jest kluczowy w syntezie hormonów płciowych i witaminy D. Jako składnik błony komórkowej również jest istotny w kontekście funkcjonowania organizmu. Cholesterol całkowity dzieli się na frakcję LDL i HDL. HDL potocznie określany jest jako „cholesterol dobry”, który nie ma szkodliwego wpływu na organizm, a wręcz przeciwnie – jego wyższe stężenie jest pożądane.
Cholesterol HDL – co to jest? Normy, wskazania, przygotowanie
Cholesterol HDL – co to jest? Na czym polega badanie?
Cholesterol jest substancją zaliczaną do tzw. steroli, które z kolei należą do większej grupy – lipidów. Funkcją cholesterolu jest przede wszystkim udział w syntezie hormonów płciowych i witaminy D, ale również udział w produkcji soków trawiennych, niezbędnych do prawidłowej pracy metabolizmu.
Cholesterol HDL i LDL – różnice
Cholesterol całkowity dzieli się na frakcję HDL i LDL. Oba rodzaje różnią się m.in. miejsce docelowego transportu komórek cholesterolowych. Cholesterol HDL odpowiada za transport komórek z tkanek obwodowych do wątroby.
Z kolei cholesterol LDL transportuje te komórki z wątroby do mięśni organizmu, co wiąże się z koniecznością przetransportowania tych komórek przez naczynia krwionośne. Jeśli w organizmie jest zbyt duża ilość cholesterolu LDL, to odkłada się on właśnie na tych naczyniach, tworząc złogi utrudniające swobodny przepływ krwi.
Funkcja cholesterolu HDL polega więc na przetransportowaniu komórek cholesterolowych do wątroby, gdzie są metabolizowane, co z kolei ogranicza ich nagromadzanie się w organizmie. Tym samym wyższy poziom HDL ogranicza ryzyko rozwoju miażdżycy czy wystąpienia zawału serca.
>> Cholesterol całkowity – co to jest? Normy, wskazania, przygotowanie
Co to znaczy nie-HDL?
Poziom nie-HDL to wskaźnik odnoszący się do stężenia wszystkich cząsteczek w organizmie, mogących wpływać lub brać udział w procesach miażdżycowych. Wlicza się w to m.in. cholesterol LDL, ale także inne cząsteczki, które mogą sprzyjać np. powstawaniu blaszek miażdżycowych.
Który cholesterol jest dobry: HDL czy LDL?
Dobry cholesterol to ten należący do frakcji LDL, z kolei w przypadku HDL – jego wysokie stężenie uznaje się za podwyższony czynnik ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Cholesterol HDL – kiedy należy wykonać badanie?
Wskazaniem do wykonania badania z oznaczeniem cholesterolu HDL są wszelkie stany, sugerujące na wysoki poziom LDL lub objawy, które mogą wskazywać na zbyt niski poziom HDL. Często niski poziom tej frakcji cholesterolu obserwuje się u osób z cukrzycą typu 2 oraz z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Badanie jest również zalecane jako diagnostyka kontrolna u osób po 40. roku życia.
Co istotne, oznaczenie stężenia cholesterolu HDL wykonywane jest w ramach badania ogólnego profilu lipidowego. Wówczas oznaczane jest także stężenie frakcji cholesterolu LDL, cholesterol właściwy oraz poziom trójglicerydów.
>> Lipidogram (cholesterol i trójglicerydy) – norma, interpretacja wyników badań
Cholesterol HDL – jak się przygotować do badania?
Do badania stężenia cholesterolu HDL nie trzeba się specjalnie przygotowywać, gdyż jest to jedno z typowych i podstawowych badań laboratoryjnych. Warto jednak pamiętać o tym, że poziom cholesterolu zarówno HDL, jak i LDL oraz trójglicerydów zależny jest m.in. od spożywanych posiłków, dlatego też jego poziom może ulegać zmianie w ciągu dnia.
W związku z tym istnieje kilka zaleceń przed badaniem. Przede wszystkim na pobranie krwi należy przyjść na czczo. Warto wybrać się więc z samego rana, jeszcze przed spożyciem pierwszego posiłku.
Do picia zaleca się głównie wodę. Warto także na 2–3 dni przed badaniem zrezygnować z tłustych i ciężkich potraw, smażonego jedzenia oraz fast foodów i dań z grilla. Zaleca się także unikanie intensywnego wysiłku fizycznego przed badaniem. Dzięki temu wyniki będą najbardziej miarodajne i wiarygodne.
>> Leki na cholesterol, leki przeciwmiażdżycowe, suplementy diety
Jak przebiega badanie?
Badanie jest nieinwazyjne i przebiega w bardzo szybki sposób, dzięki czemu zajmuje nie więcej niż 5–10 minut. Oznaczenie stężenia cholesterolu HDL i całego profilu lipidowego, polega na pobraniu próbki krwi do analizy laboratoryjnej. Krew pobiera się zazwyczaj z żyły łokciowej. Po zakończonym badaniu warto przyciskać miejsce nakłucia gazikiem, co pozwoli ograniczyć rozwój siniaka.
Cholesterol HDL – normy. Jaki jest prawidłowy poziom HDL?
Norma dla cholesterolu HDL różni się nieznacznie w zależności od płci. W przypadku kobiet za wartość optymalną uznaje się >50 mg/dl, natomiast dla mężczyzn >40 mg/dl.
Warto pamiętać o tym, że wynik całego profilu lipidowego zawiera także oznaczenie stężenia zawartości cholesterolu LDL, cholesterolu całkowitego oraz trójglicerydów. Właściwa interpretacja obejmuje analizę wszystkich 4 wskaźników oraz historii rodzinnej choroby, wcześniejszego wywiadu z pacjentem, a także wyniki innych badań, jeśli były zalecone.
Cholesterol HDL podwyższony – czy jest groźny?
Podwyższony poziom cholesterolu HDL stanowi w głównej mierze powód do zadowolenia niż do niepokoju. Wynika to z faktu, iż frakcja HDL ma ochronny i dobroczynny wpływ na naczynia krwionośne, zmniejszając ryzyko rozwoju miażdżycy i innych chorób serca. Jednak u niektórych osób, wysoki poziom cholesterolu HDL może oznaczać większe ryzyko rozwoju choroby wieńcowej, dlatego należy to kontrolować pod okiem specjalisty.
>> Jak się odżywiać przy wysokim poziomie cholesterolu?
Cholesterol HDL niski – co oznacza?
Zbyt niski cholesterol HDL nigdy nie jest dobrym wskaźnikiem – ze względu na jego działanie ochronne, niski poziom w organizmie oznacza jednocześnie większe ryzyko chorób naczyniowo-sercowych, szczególnie miażdżycy.
Oprócz tego osoby z niskim poziomem HDL mogą odczuwać objawy na tle funkcjonowania układu nerwowego, takie jak problemy ze snem czy pamięcią. Niski poziom HDL może wskazywać także na zaburzenia genetyczne w obrębie metabolizmu cholesterolu. Jego niższe stężenie obserwuje się także u osób otyłych i chorujących na cukrzycę typu 2.
Cholesterol HDL – co po badaniu?
Po wykonaniu badania stężenia cholesterolu HDL można wrócić do swoich codziennych obowiązków. Otrzymane wyniki należy skonsultować z lekarzem. Czas oczekiwania wynosi ok. 5 dni, jednak jest on zależny od konkretnej placówki.
Cholesterol HDL – jak wykonać badanie w ciąży?
Badanie cholesterolu HDL w ciąży wykonuje się tak samo, jak w pozostałych przypadkach. Dzięki temu, że badanie jest nieinwazyjne, to można je wykonywać u kobiet w ciąży, jeśli istnieje taka potrzeba.
Cholesterol HDL – jak wygląda to badanie u dzieci?
Cholesterol HDL u dzieci bada się w ten sam sposób, co u osób dorosłych – poprzez pobranie próbki krwi do badań.
Cholesterol HDL – cena. Ile kosztuje badanie?
Oznaczenie cholesterolu HDL wykonuje się w ramach badania całego profilu lipidowego. Koszt takiej diagnostyki waha się w granicach 15–40 zł, w zależności od placówki.
