Antybiotyki ginekologiczne to leki dostępne wyłącznie na receptę, najczęściej w formie globulek lub kremów dopochwowych. Ich głównym zadaniem jest zwalczanie zakażeń okolic intymnych pochwy i sromu. Preparaty te wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, a niekiedy również przeciwpierwotniakowe. Stosowane miejscowo charakteryzują się niskim ryzykiem interakcji z innymi lekami oraz zazwyczaj wywołują jedynie łagodne skutki uboczne.
>> Nawracające infekcje intymne - jakie badania wykonać?
Jak działają ginekologiczne antybiotyki dopochwowe?
Antybiotyki stosowane dopochwowo działają miejscowo, co pozwala substancjom czynnym dotrzeć bezpośrednio do miejsca infekcji. Mechanizm działania zależy od rodzaju leku i obejmuje:
- działanie przeciwbakteryjne – bakteriobójcze (niszczenie struktur bakterii, co prowadzi do ich śmierci) lub bakteriostatyczne (hamowanie wzrostu i namnażania się bakterii), skierowane przeciwko bakteriom tlenowym i beztlenowym, takim jak Gardnerella vaginalis, Staphylococcus aureus oraz bakteriom beztlenowym z rodzaju Bacteroides, Prevotella i Mobiluncus;
- działanie przeciwgrzybicze – eliminowanie grzybów przez zaburzenia w syntezie steroli niezbędnych dla błony komórkowej grzyba, szczególnie z rodzaju Candida;
- działanie przeciwpierwotniakowe – zwalczanie pierwotniaków takich jak Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy), które mogą powodować rzęsistkowicę.
Mechanizmy te sprawiają, że antybiotyki ginekologiczne skutecznie eliminują infekcje intymne, jednocześnie łagodząc klasyczne objawy, takie jak świąd, zaczerwienienie, pieczenie czy upławy.
>> Objawy infekcji intymnej
Wskazania do stosowania antybiotyków dopochwowych
Leki te znajdują zastosowanie w leczeniu wielu chorób ginekologicznych, takich jak:
- bakteryjne zapalenie pochwy (waginoza) – spowodowane nadmiernym wzrostem bakterii beztlenowych jak Gardnerella vaginalis,
- grzybicze zakażenie pochwy, np. kandydoza wywołana przez drożdżaki z rodzaju Candida,
- zakażenia mieszane (bakteryjno-grzybicze) okolic intymnych, w tym infekcje sromu.
Skład antybiotyków dopochwowych na receptę
Leki w tej kategorii zawierają substancje aktywne o działaniu przeciwbakteryjnym lub przeciwgrzybiczym. Do najczęściej stosowanych antybiotyków należą:
- klindamycyna – antybiotyk z grupy linkozamidów, skuteczny w zwalczaniu infekcji bakteryjnych,
- nystatyna i natamycyna – antybiotyki z grupy polienów, wykorzystywane w leczeniu kandydozy pochwy wywołanej przez drożdżaki takie jak Candida albicans.
Często spotykane są również preparaty wieloskładnikowe, np. nystatyna w połączeniu z nifuratelem.
Jak stosować antybiotyki ginekologiczne na zapalenie pochwy?
Leki dopochwowe stosuje się raz na dobę, zazwyczaj wieczorem w pozycji leżącej przez okres zalecony przez lekarza. Czas terapii może wynosić od 3 do 10 dni w zależności od rodzaju leku i wskazań medycznych.
Czy antybiotyki ginekologiczne mogą powodować skutki uboczne?
Większość antybiotyków dopochwowych działa miejscowo, co znacząco zmniejsza ryzyko ogólnoustrojowych skutków ubocznych. Niemniej u niektórych pacjentek mogą wystąpić reakcje związane z miejscowym działaniem leku. Do najczęściej zgłaszanych objawów należą podrażnienia, uczucie pieczenia, swędzenia lub suchości w miejscu aplikacji. W rzadszych przypadkach mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak kontaktowe zapalenie skóry, pokrzywka lub miejscowy obrzęk.
Antybiotyki ginekologiczne – interakcje z innymi lekami
Ze względu na miejscowe działanie większości antybiotyków ginekologicznych leki te rzadko wchodzą w interakcje z innymi produktami leczniczymi, takimi jak leki stosowane doustnie. W przypadku równoczesnego stosowania innych preparatów dopochwowych należy skonsultować się z lekarzem.
Dopochwowe antybiotyki ginekologiczne na receptę – przeciwwskazania
Dopochwowe leki ginekologiczne zawierające antybiotyki są przeciwwskazane w przypadku:
- nadwrażliwości na substancje czynne lub pomocnicze zawarte w składzie leku,
- trwania miesiączki, ponieważ może to obniżyć skuteczność terapii.
nierefundowany