Kwas foliowy — witamina B9
Kwas foliowy, określany inaczej jako witamina B9 lub kwas pteroilomonoglutaminowy, to jeden z podstawowych związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Suplementacja tym składnikiem pomaga zadbać o prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, nerwowego oraz krwiotwórczego. Jest to też związek, który bierze udział w procesach wzrostowych komórek i wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Choć niedobór kwasu foliowego zdarza się relatywnie rzadko, jego podaż należy uzupełniać poprzez spożywanie witaminy B9 w okresach wzmożonego zapotrzebowania.
Czy suplementacja witaminą B9 jest konieczna?
Kwas foliowy powinien być dostarczony wraz z dietą. Można go znaleźć m.in. w zielonych warzywach, jajach i podrobach. Niestety: jest to związek wrażliwy m.in. na działanie światła słonecznego oraz ciepła, dlatego wskutek nieprawidłowego przechowywania lub obróbki termicznej żywności łatwo nieświadomie ograniczyć jego podaż. Przyjmuje się, że straty kwasu foliowego mogą sięgnąć nawet 80 proc. Co więcej, organizm człowieka jest w stanie przyswoić związek jedynie w 45-50 proc. Właśnie dlatego witamina B9 powinna być w wielu przypadkach dostarczana wraz z suplementacją.
Niedobór kwasu foliowego przyczynia się do powstania anemii, miażdżycy, a także zaburzeń neurologicznych. Aby stwierdzić, czy w przypadku danego pacjenta suplementacja witaminą B9 jest uzasadniona, lekarze zlecają najczęściej test z krwi. Ważne jest, aby na badanie przyjść na czczo.
Przyjmowanie suplementów diety warto skonsultować z lekarzem. Doniesienia naukowe wskazują na zwiększone ryzyko nowotworu jelita grubego oraz innych chorób u osób, które przyjmują kwas foliowy w sposób niekontrolowany.
Kwas foliowy dla kobiet
Szczególnie istotne jest suplementowanie witaminy B9 w ciąży. Zbyt niski poziom tego związku może przyczyniać się do niskiej masy urodzeniowej dziecka, przedwczesnego porodu oraz nieodwracalnych wad cewy nerwowej. Wskazuje się też, że niedobór kwasu foliowego w ciąży może przyczyniać się do autyzmu
Czy warto stosować kwas foliowy przed ciążą?
Aby zadbać o odpowiednio duże zapasy witaminy, można spożywać kwas foliowy jeszcze przed zajściem w ciążę. Dzięki temu organizm kobiety będzie lepiej przygotowany na mający się pojawić płód. Jest to tym bardziej istotne, że wady układu nerwowego pojawiają się już w pierwszych tygodniach ciąży.
Uzupełniając kwas foliowy przed ciążą można zminimalizować ryzyko groźnych dla życia powikłań. Według najnowszych wytycznych witaminę B9 powinno się stosować aż do zakończenia karmienia piersią.
Jak suplementować kwas foliowy w ciąży?
Warto pamiętać, że kwas foliowy w ciąży, jak i na etapie planowania rodziny, powinien być spożywany w dawce około 0,4 mg dziennie. Jest to ilość wystarczająca pod warunkiem, że kobieta stosuje zdrową i zbilansowaną dietę zawierającą naturalne źródła tego pierwiastka.
W przypadku osób znajdujących się w grupie ryzyka, jak i tych, których codzienne menu odbiega od optymalnego, zaleca się nawet wyższe dawki suplementacji. Zawsze należy jednak indywidualnie określić wymiar stosowania aptecznych preparatów.
Kwas foliowy dla mężczyzn
Suplementy z witaminą B9 mogą być stosowane zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. W przypadku panów korzyści ze stosowania farmaceutyków mają przede wszystkim wymiar ogólnozdrowotny.
Jak witamina B9 wpływa na mężczyzn?
Kwas foliowy dla mężczyzn przyczynia się do obniżenia poziomu homocysteiny. To szkodliwy dla zdrowia związek, którego nadmiar przyczynia się do problemów z układem sercowo-naczyniowym. Wysoki poziom homocysteiny zwiększa ryzyko miażdżycy i zawału serca. Pod wpływem witaminy B9 ulega ona przekształceniu w metioninę, jeden z aminokwasów o prozdrowotnym działaniu. Trwają prace nad jednoznacznym ustaleniem wpływu kwasu foliowego na męską płodność, ale obecnie brakuje dowodów, które mogłyby potwierdzić istnienie tego związku.
Mężczyźni suplementujący witaminy z grupy B zauważą u siebie poprawę kondycji z uwagi na wpływ tych związków na proces krwiotwórczy. Zwłaszcza na dojrzewanie czerwonych krwinek. Kwas foliowy wpływa też na poziom szeregu neuroprzekaźników, więc jego optymalne stężenie wspiera koncentrację i pomaga zwalczyć uczucie zmęczenia.
Preparaty z kwasem foliowym
W składzie suplementów zawierających witaminy z grupy B znajduje się zwykle kwas pteroilomonoglutaminowy. Jest to syntetyczna forma kwasu foliowego pozyskana z folianów. Produkty z witaminą B9 można kupić zarówno pod postacią monopreparatów zawierających wyłącznie kwas foliowy, jak i złożonych suplementów przeznaczonych dla kobiet planujących zajście w ciążę. Produkty sprzedawane są pod postacią łatwych do połykania tabletek lub kapsułek.
Suplementy o wielokierunkowym działaniu wspierające prawidłowy rozwój płodu mają w składzie również takie związki, jak:
- kwasy tłuszczowe EPA i DHA;
- witamina D;
- magnez;
- żelazo;
- jod;
- pozostałe witaminy z grupy B, np. B6 i B12.
Wybierając preparat dla siebie, warto zwrócić uwagę na stężenie substancji czynnych. Powinno być ono odpowiednio wysokie (zwykle większe niż Referencyjna Wartość Spożycia). Dzięki temu przyjmowanie suplementów jest efektywne i pozwala zabezpieczyć wysoki poziom kluczowych związków w organizmie. W celu ułatwienia wchłaniania kwasu foliowego zaleca się, aby preparaty, które go zawierają przyjmować razem z posiłkiem.