Kiedy się stosuje jod na receptę?
Tabletki z jodem na receptę stosuje się w zapobieganiu i leczeniu niedoboru tego pierwiastka. Przy zbyt małej ilości jodu w organizmie dochodzi do powiększenia gruczołu tarczycy (na szyi powstaje tzw. wole tarczycowe) i zaburzenia działania hormonów tarczycowych.
Tabletki z jodem na receptę podaje się:
- profilaktycznie u kobiet w okresie ciąży i karmiących piersią zagrożonych niedoborem jodu w diecie,
- u noworodków, dzieci i młodzieży w leczeniu lub zapobieganiu wola tarczycowego,
- u pacjentów po leczeniu hormonalnym lub operacji wola tarczycowego związanego z niedoborem jodu – w celu zapobieżenia nawrotom.
W dużych dawkach jod stosuje się podczas katastrof nuklearnych, aby chronić tarczycę przed jodem radioaktywnym uwalnianym podczas reakcji. Wysycając tarczycę nieradioaktywnym jodem, zapobiega się wchłanianiu związków promieniotwórczych.
>> Choroby tarczycy
Tabletki z jodem na receptę – zawartość jodu
Podstawowym związkiem dostarczającym jodu w lekach na receptę jest sól – jodek potasu. Obecnie dostępne są tabletki z jodem w dwóch dawkach, tj. 0,1 mg lub 0,2 mg. W przypadku katastrof nuklearnych stosuje się tabletki z 65 mg jodku potasu, co odpowiada 50 mg jodu.
Tabletki z jodem na receptę – dawkowanie
Dawka jodu jest ustalana indywidualnie zależnie od wieku, potrzeb pacjenta, diety i wskazań. Niższe dawki stosuje się dla zapobiegania wola tarczycowego, a wyższe w leczeniu wola spowodowanego niedoborem jodu.
Jod w formie leków (na receptę i bez recepty) przyjmuje się zwykle po posiłkach z odpowiednią ilością płynu przez wiele miesięcy, lat lub nawet do końca życia.
W przypadku katastrofy nuklearnej przyjmuje się jednorazową i dużą dawkę jodu dostosowaną do wieku.
Kiedy nie stosuje się leków z jodem na receptę?
Suplementacja jodu, także w postaci leków na receptę z jodkiem potasu, jest przeciwwskazana w określonych sytuacjach. Należą do nich:
- jawna nadczynność tarczycy,
- utajona nadczynność tarczycy,
- guzki tarczycy (np. autonomiczny gruczolak tarczycy),
- ogniskowe lub rozsiane wole guzkowe o autonomicznym wydzielaniu.
Leki z jodem nie są stosowane również w przypadku uczulenia na substancję czynną lub pomocniczą.
Jakie są skutki uboczne stosowania tabletek z jodem na receptę?
Odpowiednio dobrana suplementacja jodu zwykle nie powoduje działań niepożądanych. U osób z tendencją do chorób autoimmunologicznych tarczycy, np. Hashimoto, może dojść do zwiększenia poziomu przeciwciał anty-TPO.
Przedawkowanie jodu może prowadzić do:
- objawów ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, wymioty),
- odwodnienia,
- wstrząsu.
Jod na receptę – interakcje z innymi lekami
- Jod może wchodzić w reakcję z innymi lekami, szczególnie tymi stosowanymi w nadczynności tarczycy, np. tiamazolem lub propylotiouracylem – zwiększona podaż jodu osłabia ich działanie.
- Leki dostarczające jod są w postaci soli potasowej. Połączenie ich z lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas (spironolakton, eplerenon) lub niektórymi lekami na nadciśnienie (np. inhibitory ACE – enalapryl, kaptopryl) może prowadzić do hiperkaliemii (podwyższonego poziomu potasu).