Leki z hormonami trzustki na receptę – kiedy się je stosuje?
Leki na trzustkę na receptę stosuje się najczęściej w ramach tzw. leczenia substytucyjnego, związanego z upośledzoną produkcją określonych hormonów, np. insuliny w przypadku cukrzycy typu 1. i cukrzycy typu 2., lub w celu łagodzenia skutków zbyt niskiego poziomu cukru spowodowanego nadmiernym działaniem leków hipoglikemizujących – wówczas podaje się glukagon.
>> Cukrzyca
Leki na trzustkę na receptę - jakie hormony zawierają?
- Insulina – hormon produkowany przez komórki beta trzustki, który obniża poziom glukozy we krwi, umożliwiając jej transport do komórek. W cukrzycy jej niedobór lub brak prowadzi do hiperglikemii, dlatego regularne podawanie insuliny pomaga zapobiegać powikłaniom i utrzymać stabilny poziom cukru.
- Glukagon – hormon produkowany przez komórki alfa trzustki, odpowiedzialny za podwyższenie poziomu glukozy we krwi poprzez stymulację wątroby do uwalniania zmagazynowanego glikogenu. Leki z glukagonem podaje się m.in. w przypadku zbyt niskiego poziomu glukozy, wynikającego z przedawkowania insuliny lub tzw. hipoglikemii reaktywnej. Dodatkowo leki z glukagonem stosuje się w diagnostyce zaburzeń przewodu pokarmowego.
Jak podawać hormony trzustki w postaci leków?
Hormony trzustki są dostępne w formie zastrzyków, które podaje się podskórnie. Glukagon w zastrzykach można podać również domięśniowo lub dożylnie (w badaniach diagnostycznych w celu relaksacji żołądka i/lub dwunastnicy). Hormony te dostępne są w formie:
- fiolek do podania w formie zastrzyku,
- gotowych wstrzykiwaczy.
Obecnie nie istnieją tabletki na trzustkę na receptę, które mogłyby zastąpić podanie iniekcyjne insuliny lub glukagonu.
Skutki uboczne leków z hormonami trzustki
Leki zawierające hormony trzustki mogą powodować różne działania niepożądane zależnie od zastosowanej substancji czynnej. W przypadku insuliny podanej w zbyt dużej dawce najczęstszym skutkiem ubocznym jest hipoglikemia – nadmierne obniżenie poziomu glukozy we krwi, któremu mogą towarzyszyć drżenie rąk, potliwość, zawroty głowy, kołatanie serca i zaburzenia koncentracji. Z kolei glukagon, zarówno w dawce terapeutycznej, jak i większej niż zalecana, może powodować nudności, wymioty oraz ból brzucha.
Kiedy nie stosuje się leków z hormonami trzustki?
Glukagon i insulina mają przeciwstawne działanie, dlatego też są różne przeciwwskazania do ich stosowania.
- Insuliny w zastrzykach nie stosuje się w przypadku hipoglikemii (niskiego poziomu glukozy we krwi), gdyż w takiej sytuacji wskazane jest podanie glukagonu.
- Natomiast glukagonu nie podaje się w przypadku hiperglikemii (wysokiego poziomu glukozy), gdzie zaleceniem terapeutycznym jest insulina.
- Wspólnym przeciwwskazaniem do stosowania leków z insuliną, jak i glukagonem jest nadwrażliwość na substancje czynne i/lub pomocnicze preparatów.
>> Leczenie cukrzycy