Grzybica pochwy, waginoza bakteryjna czy rzęsistkowica objawiają się na pozór podobnie: upławami, świądem i pieczeniem w miejscach intymnych, jednak dokładniejsza obserwacja pozwala je odróżnić. To ważne, bo od prawidłowej diagnozy zależy dobór leczenia i szybszy powrót do zdrowia.
Objawy infekcji intymnych (waginozy, rzęsistkowicy, chlamydiozy)
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Infekcje intymne u kobiet i mężczyzn
Ze względu na fizjologię kobiety są bardziej od mężczyzn narażone na wystąpienie infekcji intymnych, wywołanych zwykle działaniem bakterii, grzybów lub pasożytów. Enzymy i bakterie (w szczególności rodzaju Lactobacillus) rozkładają znajdujący się w pochwie glikogen do kwasu mlekowego. Pozwala on na utrzymanie niskiego pH, nieprzyjaznego dla patogenów. Ilość glikogenu jest zależna od estrogenów i gdy ich stężenie maleje, pH pochwy wzrasta, co zwiększa jej podatność na infekcje.
Objawy, które mogą świadczyć o infekcji intymnej
- Pierwszym objawem z reguły jest świąd pochwy, który z czasem przeradza się w ból odczuwany między innymi podczas stosunku.
- Świąd pochwy może występować także z pieczeniem.
- Kolejnym objawem mogą być nieprzyjemnie pachnące upławy (prawidłowa wydzielina z pochwy nie ma zapachu).
Objawy waginozy bakteryjnej
Rozpoznanie waginozy bakteryjnej nie jest proste, ponieważ połowa kobiet przechodzi ją bezobjawowo. Świąd pochwy i pieczenie nie są dokuczliwe i występują rzadko. Najbardziej charakterystyczną oznaką waginozy jest rzadka, wodnista, biaława wydzielina z pochwy o intensywnym rybim zapachu, która może nasilić się podczas miesiączki oraz po stosunku seksualnym. Upławom często towarzyszy ból i dyskomfort.
Jak można się zarazić waginozą?
To inaczej bakteryjne zakażenie pochwy. Chorobę wywołują szczepy bakterii beztlenowych, jak Gardnerella vaginalis czy Mycoplasma hominis. Występują one w pochwie naturalnie – dopiero zaburzenia mikroflory pochwy, zaburzenia hormonalne, stosowanie niektórych grup leków, nieprawidłowe pH, stres, spadek odporności i choroby towarzyszące (np. cukrzyca) mogą spowodować, że bakterie namnożą się, powodując infekcję intymną. Ryzyko wystąpienia waginozy wzrasta wraz z liczbą partnerów seksualnych, chorobie sprzyja też stosowanie wkładek antykoncepcyjnych.
>> Nieprzyjemny zapach z pochwy – jaką może mieć przyczynę?
Objawy rzęsistkowicy
Choroba objawia się świądem pochwy i bólem podczas współżycia. Charakterystyczne są także upławy: obfite, pieniste, o żółtym lub zielonkawym kolorze i nieprzyjemnym zapachu. Czasem pojawia się plamienie z pochwy i problem z oddawaniem moczu. Objawy mogą jednak nie występować przez lata od zakażenia. Zidentyfikowanie choroby wymaga pobrania wymazu z narządów płciowych.
Jak można się zarazić rzęsistkowicą?
Rzęsistkowica jest jedną z częstych chorób przenoszonych droga płciową, występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Wywołuje ją pierwotniak rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis), którym najczęściej zarażamy się w trakcie stosunku seksualnego, ale także korzystając z basenu, sauny, publicznej toalety czy wspólnych ręczników. Jest też ryzyko zakażenia dziecka podczas porodu, gdy infekcja występuje u matki.
Rzęsistek pochwowy najczęściej bytuje w pochwie lub cewce moczowej, ale może się zagnieździć również w pęcherzu moczowym, gruczole krokowym oraz pęcherzykach nasiennych, gdzie znajduje optymalne warunki bytowania.
Objawy grzybicy pochwy
Choroba często ma ostry przebieg i niekiedy wraca. Objawy grzybicy pochwy na ogół występują nagle, to zazwyczaj uciążliwy świąd, silniejszy niż w przypadku waginozy. Często pojawia się pieczenie oraz ból okolic intymnych również podczas stosunku i oddawania moczu. Upławy w przypadku tego typu infekcji obserwuje się u ponad 20% kobiet. Zazwyczaj są bezwonne, mają białawy kolor i konsystencję twarogu.
Jak można się zarazić grzybicą?
Grzybicą, zwaną również drożdżycą lub kandydozą, zarażamy się poprzez współżycie, ale także korzystanie z sauny, basenu czy publicznych toalet. Najpopularniejszym patogennym rodzajem grzybów jest Candida albicans (wywołuje nawet 95% przypadków kandydozy), poza tym chorujemy przez Candida glabrata. Grzyb zwiększa aktywność, gdy spada odporność lub waha się pH środowiska pochwy. Pojawienie się grzybicy może wystąpić także w trakcie stosowania antybiotyków, kortykosteroidów, leków immunosupresyjnych oraz wpływających na wytwarzanie estrogenów (np. antykoncepcyjnych i hormonalnej terapii zastępczej). Źle kontrolowana cukrzyca również powoduje rozwój kandydozy ze względu na zaburzenia układu odpornościowego. Zaburzenia hormonalne w trakcie ciąży także zmieniają środowisko pochwy i utrudniają pozbycie się drożdżycy.
Około 75% kobiet aktywnych seksualnie doświadczyło w wieku rozrodczym co najmniej jednej infekcji grzybiczej pochwy, a połowa z nich przechodziła je częściej. Problem rzadziej występuje u dziewczynek przed okresem dojrzewania (wyjątkami są stany po antybiotykoterapii).
Objawy chlamydiozy
Jest to infekcja wyjątkowo niebezpieczna, ponieważ potrafi bardzo długo, nawet latami, nie dawać żadnych oznak (dzieje się tak u ok. 90% zakażonych kobiet i u 50% zakażonych mężczyzn) i prowadzić do niepłodności. U mężczyzn często powoduje zapalenie cewki moczowej, co charakteryzuje się problemami w oddawaniu moczu, bólem, zaczerwienieniem czy świądem. U kobiet zazwyczaj przeradza się w zapalenie szyjki macicy. Czasem pojawiają się nietypowe, śluzowo-ropne upławy, plamienia międzymiesiączkowe czy uczucie pieczenia.
>> Jak rozpoznać wszy łonowe i jak się ich skutecznie pozbyć?
Jak można się zarazić chlamydiozą?
Chlamydiozę wywołuje bakteria Chlamydia trachomatis, która zakaża błonę śluzową. Najłatwiej jest się zarazić podczas kontaktów seksualnych (ryzyko przeniesienia choroby dochodzi do 75%), matka może też przenieść infekcję na dziecko w trakcie porodu.
Objawy infekcji intymnych – co robić?
Objawy infekcji intymnych bywają mało dokuczliwe, ale zaniedbanie ich leczenia może prowadzić do stanów przewlekłych, rozprzestrzeniania się w drogach rodnych, a nawet niepłodności. Nieleczone infekcje mogą być szczególnie niebezpiecznie dla kobiet w ciąży – stany zapalne narządów rodnych mogą prowadzić do przedwczesnego porodu. Nawet mało dokuczliwy świąd pochwy powinien stanowić powód do wizyty u lekarza, jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas.
Niebezpieczna infekcja mieszana
Bardzo niebezpieczna jest mieszana infekcja grzybami, bakteriami i rzęsistkiem, która występuje u ok. 14% zakażonych kobiet. Problem ten wymaga dokładnego rozpoznania i terapii środkami medycznymi dostępnymi wyłącznie z polecenia lekarza.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
Do postawienia diagnozy podczas infekcji intymnej ginekolog lub urolog niekiedy pobiera wymaz do badania lub zleca inne badania laboratoryjne. W terapii zwykle stosuje się antybiotyki lub leki przeciwgrzybicze, powinna ona objąć zarówno chorego, jak i jego partnerów seksualnych. W czasie leczenia nie zaleca się współżycia, należy też przestrzegać reżimu terapeutycznego z uwagi na częstość nawrotów grzybicy. Po zakończonej terapii zaleca się niekiedy stosowanie probiotyków doustnych i dopochwowych w celu przywrócenia równowagi i niskiego pH w pochwie.
Leki na grzybicę bez recepty
Łagodne choroby grzybicze narządów intymnych można spróbować wyleczyć na własną rękę przy pomocy środków dostępnych w aptekach bez recepty, takich jak kremy na bazie klotrimazolu czy globulki dopochwowe z fentikonazolem. Po terapii często zaleca się stosowanie doustnych i dopochwowych probiotyków ze szczepami z gatunku Lactobacillus. Zapewniają one przywrócenie naturalnego środowiska w pochwie.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
Najczęściej zadawane pytania dotyczące infekcji intymnych
Postępowanie w przypadku infekcji intymnej będzie różnić się w zależności od czynnika powodującego zakażenie. Dlatego też w przypadku uporczywych objawów należy skontaktować się z lekarzem, który zleci odpowiednie badania diagnostyczne (np. wymaz mikrobiologiczny lub badania moczu) i rozplanuje kurację. Przed wizytą można stosować ziołowe preparaty łagodzące świąd i pieczenie lub globulki o działaniu nawilżającym.
Prawidłowe leczenie infekcji intymnych powinno być zawsze dobierane przez lekarza specjalistę. Ignorowanie objawów nawracających infekcji płciowych może prowadzić do poważnych konsekwencji i powikłań zdrowotnych, np. zapalenia przydatków, a nawet niepłodności. Na podstawie badania klinicznego (m.in. rodzaju upławów) i wyników badań mikrobiologicznych, lekarz zdecyduje czy niezbędna jest antybiotykoterapia, czy też inne preparaty dobrane do typu drobnoustroju.
Do pierwszych symptomów zachwiania równowagi flory bakteryjnej pochwy i rozwijającej się infekcji należy zwykle uporczywy świąd, pieczenie oraz ból podczas stosunku. Dodatkowo pojawia się też zmieniony śluz pochwowy, czyli upławy o różnej strukturze i barwie w zależności od podłoża zakażenia. Infekcjom pochwy mogą towarzyszyć też zaburzenia ze strony układu moczowego, takie jak częstomocz, uczucie parcia na pęcherz lub pieczenie podczas mikcji.
Jednym z najczęściej diagnozowanych zakażeń intymnych u młodych kobiet jest waginoza bakteryjna, wywołana przez takie bakterie jak Gardnerella vaginalis, Mycoplasma hominis i Ureaplasma sp. Częste korzystanie z saun i basenów sprzyja z kolei zakażeniom rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis). Zaburzenia naturalnej flory pochwy mogą skutkować także kandydozą, wywoływaną przez grzyb o nazwie Candida albicans.
