Nieprzyjemny zapach z pochwy – jaką może mieć przyczynę?

Jak pachnie wydzielina z pochwy?

Pochwa jest mięśniowo-błoniastym przewodem pokrytym błoną śluzową. W komórkach głębszych warstw błony śluzowej pochwy magazynowany jest glikogen, który wykorzystywany jest przez saprofityczne bakterie Lactobacillus sp. do produkcji kwasu mlekowego. Związek ten zapewnia kwaśne środowisko w obrębie pochwy (pH poniżej 4,5), które gwarantuje ochronę przed rozwojem większości drobnoustrojów chorobotwórczych. Stężenie glikogenu w nabłonku pochwy kontrolowane jest przez poziom estrogenów, dlatego wszelkie zaburzenia poziomu tych hormonów wpływają na pH pochwy i podatność na infekcje. Dodatkową formą ochrony jest zdolność niektórych szczepów bakterii bytujących w pochwie do produkcji nadtlenku wodoru o działaniu antyseptycznym.

Fizjologicznie błona śluzowa pochwy produkuje wydzielinę, której skład oraz konsystencja uzależnione są od fazy cyklu miesięcznego. Zwykle jest ona bezzapachowa, choć może także mieć specyficzny zapach, który stanowi cechę indywidualną każdej kobiety. Powodem do niepokoju może być nagła zmiana zapachu wydzieliny lub silny, nieprzyjemny zapach utrzymujący się przez dłuższy czas.

Nieprzyjemny zapach z pochwy przez leki, po okresie, w czasie ciąży – przyczyny

Wśród przyczyn występowania nieprzyjemnego zapachu z pochwy wymienia się następujące:

• infekcje różnego pochodzenia – bakteryjne, grzybicze, pierwotniakowe;
• niewłaściwa higiena okolic intymnych – zbyt rzadkie podmywanie się, używanie środków myjących o niewłaściwym pH, noszenie ciasnej, syntetycznej bielizny;
• nieprawidłowa dieta – zbyt wysokie spożycie cukrów zwiększa ryzyko wystąpienia grzybicy;
• źle kontrolowana cukrzyca – hiperglikemia utrudnia eliminację grzybów;
• stosowane leki – antybiotyki o szerokim spektrum, kortykosteroidy, leki immunosupresyjne, leki wpływające na poziom estrogenów (doustne leki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza, tamoksifen, raloksifen);
• odbyty stosunek płciowy – używanie prezerwatyw może wywołać podrażnienie, a ich składniki poprzez zmianę pH pochwy mogą predysponować do wystąpienia infekcji;
• miesiączka – podczas menstruacji notuje się najniższy poziom pałeczek Lactobacillus sp. zapewniających niskie pH pochwy;
• okres menopauzy – gwałtowny spadek stężenia estrogenu podczas menopauzy wpływa na zmniejszenie liczebności pałeczek kwasu mlekowego, powoduje wzrost pH tej okolicy i zwiększa ryzyko infekcji;
• okres ciąży i połogu – wahania hormonalne podczas obu tych okresów mogą zwiększać ryzyko wystąpienia infekcji pochwy.

>> Higiena intymna po stosunku

Nieprzyjemny zapach z pochwy – co stosować w zależności od infekcji

Przyczyną zakażeń pochwy są najczęściej długotrwałe zaburzenia jakościowe i ilościowe w obrębie ekosystemu tego narządu. Najistotniejszym czynnikiem predysponującym do infekcji pochwy jest zmniejszenie populacji pałeczek kwasu mlekowego oraz spadek ich aktywności, co prowadzi do wzrostu pH panującego w tym obszarze i rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Ubytek bakterii Lactobacillus sp. jest najczęściej wynikiem długotrwałej antybiotykoterapii, stosowania antykoncepcji dopochwowej, obniżenia odporności, wysokiej aktywności seksualnej, nieprawidłowej diety czy palenia tytoniu. Biorąc pod uwagę czynnik wywołujący, infekcje pochwy można podzielić na bakteryjne,  pierwotniakowe, grzybicze oraz wirusowe (te ostatnie nie wpływają na zapach wydzieliny z pochwy).

>> Tabletki i globulki dopochwowe, probiotyki ginekologiczne

Infekcje bakteryjne

Infekcje o charakterze bakteryjnym występują przy podwyższonym pH pochwy i wywołują je najczęściej bakterie beztlenowe, takie jak Gardnerella vaginalis, Mycoplasma hominis, Prevotella spp., Mobiluncus spp. Objawem charakterystycznym zakażenia bakteryjnego pochwy jest obecność biało-szarej, rzadkiej wydzieliny o silnym, rybim zapachu (u około 50% pacjentek), która pojawia się stopniowo. Nie stwierdza się występowania świądu ani pieczenia, a sama infekcja może przebiegać bezobjawowo. Infekcja bakteryjna pochwy stwarza ryzyko rozwoju zapalenia narządów miednicy mniejszej, a u kobiet ciężarnych może wywołać przedwczesny poród. Dlatego też zauważenie charakterystycznych upławów należy skonsultować z lekarzem i wdrożyć odpowiednie leczenie (najczęściej stosuje się metronidazol, klindamycynę lub inne antybiotyki zgodnie z antybiogramem).

Infekcje pierwotniakowe

Najczęstszą infekcją pierwotniakową pochwy jest rzęsistkowica wywoływana przez rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis). Podczas infekcji obserwuje się pienistą, zielonkawą wydzielinę o nieprzyjemnym, mdłym zapachu. Do pozostałych objawów należą podwyższone pH pochwy, świąd, pieczenie i parcie na mocz, które pojawiają się stopniowo. Infekcje pierwotniakowe wymagają konsultacji lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia (najczęściej stosuje się metronidazol, doksycyklinę lub erytromycynę). Nieleczona rzęsistkowica może prowadzić do bezpłodności.

Infekcje grzybicze

Infekcje grzybicze pochwy przebiegają w fizjologicznym pH i wywoływane są najczęściej przez grzyby gatunków Candida albicans oraz Candida glabrata. W wyniku zakażenia pojawia się biała, serowata wydzielina o delikatnym zapachu, której towarzyszy silny świąd i pieczenie oraz bolesność podczas oddawania moczu. Objawy te pojawiają się nagle i mogą występować w każdej grupie wiekowej. Leczenie grzybic pochwy polega na stosowaniu preparatów miejscowych – kremów i globulek dopochwowych zawierających imidazole (bez recepty dostępne są preparaty na bazie klotrimazolu oraz fentikonazolu). W przypadku utrzymywania się objawów powyżej 7 dni lub nawracających grzybic konieczna jest wizyta lekarska.

>> Płyny do higieny intymnej, żele, emulsje, oraz irygatory