Hiperglikemia to inaczej przecukrzenie, czyli zbyt wysoki poziom cukru we krwi (prawidłowe stężenie glukozy wynosi 3,4-5,5 mmol/l). Poziom stężenia glukozy we krwi to zarówno podstawa w rozpoznaniu cukrzycy, jak i najważniejszy parametr w kontroli choroby. Do progu hiperglikemii podchodzi się indywidualnie – o przecukrzeniu u diabetyków mówimy wówczas, gdy poziom cukru we krwi przekroczy wartość 140, 160, 180, a czasami dopiero 200 mg/dl. Umownie można przyjąć, że hiperglikemia to poziom cukru we krwi przekraczający wartość 160 mg/dl.
Cukrzyca typu 1. i cukrzyca tupu 2. charakteryzują się różnym mechanizmem powstawania hiperglikemii. W cukrzycy typu 1. do przecukrzenia dochodzi wskutek bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny, zaś w cukrzycy typu 2. w wyniku nieefektywnego działania insuliny w organizmie.
Przyczyny hiperglikemii
U diabetyków hiperglikemia występuje zwykle w wyniku niewłaściwej kontroli cukrzycy.
Hiperglikemia – przyczyny:
- nieplanowane posiłki;
- stres;
- za duża ilość cukrów prostych w posiłku;
- pominięcie leków doustnych lub dawki insuliny;
- infekcja z gorączką.
Rzadziej hiperglikemię mogą wywołać: efekt brzasku (wydzielanie hormonów przeciwstawnych do insuliny w godzinach porannych); stan zapalny w organizmie; zjawisko odbicia (hiperglikemia po epizodzie hipoglikemii, czyli niedocukrzeniu); sterydy stosowane w czasowej terapii w przebiegu innych chorób.
Objawy hiperglikemii
Przecukrzenie objawia się różnie – w zależności od tego, jak bardzo cukier przekracza normę oraz jak długo stan hiperglikemii się utrzymuje.
Pierwsze symptomy hiperglikemii:
- problemy z koncentracją;
- częstomocz (częste oddawanie moczu również w nocy);
- polidypsja, czyli nadmierne pragnienie, nadmierne spożywanie płynów;
- nagła utrata wagi;
- rozdrażnienie.
Jeśli poziom cukru we krwi powyżej normy utrzymuje się długo, to skutkami mogą być:
- niewyraźne widzenie;
- infekcje okolic intymnych;
- zaburzenia erekcji;
- suchość skóry;
- problemy żołądkowe (zaparcia, biegunki).
Powikłania hiperglikemii
Zbyt wysoki poziom cukru we krwi sprawia, że niszczeją naczynia krwionośne – zarówno drobne tętnice i żyły (mikroangiopatia), jak i naczynia krwionośne o większym kalibrze (makroangiopatia).
Hiperglikemia – skutki:
- mikroangiopatyczne – m.in. retinopatia cukrzycowa, neuropatia cukrzycowa, cukrzycowa choroba nerek, zespół stopy cukrzycowej;
- makroangiopatyczne – m.in. choroba niedokrwienna serca, udar, zawał serca.
Ostrym powikłaniem cukrzycy może być kwasica ketonowa, która stanowi bezpośrednie zagrożenie życia osoby z cukrzycą. Jej skutkiem może być śpiączka cukrzycowa, a nawet śmierć, dlatego w przypadku wystąpienia kwasicy ketonowej niezbędna jest pierwsza pomoc.
