Nadciśnienie to schorzenie układu krążenia krwi, w którym okresowo lub stale (choroba nadciśnieniowa) występuje podwyższone ciśnienie krwi w układzie naczyń. Podwyższeniu może ulec zarówno ciśnienie skurczowe (górne), jak i ciśnienie rozkurczowe (dolne).
Wartości ciśnienia tętniczego
Klasyfikacja według ESH/ESC (European Society of Hypertension–European Society of Cardiology):
- ciśnienie optymalne: ciśnienie skurczowe < 120 mmHg; ciśnienie rozkurczowe < 80 mmHg;
- ciśnienie prawidłowe: ciśnienie skurczowe 120–129 mmHg; ciśnienie rozkurczowe 80–84 mmHg;
- ciśnienie wysokie prawidłowe: ciśnienie skurczowe 130–139 mmHg; ciśnienie rozkurczowe 85–89 mmHg;
- nadciśnienie– stopień 1.(łagodne): ciśnienie skurczowe 140–159 mmHg; ciśnienie rozkurczowe 90–99 mmHg;
- nadciśnienie – stopień 2. (umiarkowane): ciśnienie skurczowe 160–179 mmHg; ciśnienie rozkurczowe 100–109 mmHg;
- nadciśnienie – stopień 3. (ciężkie): ciśnienie skurczowe > 180 mmHg; ciśnienie rozkurczowe – 110 mmHg;
- nadciśnienie izolowane skurczowe: ciśnienie skurczowe > 140 mmHg; ciśnienie rozkurczowe < 90 mmHg.
Wartości nieprawidłowe ciśnienia tętniczego, które wskazują na nadciśnienie to: ciśnienie skurczowe powyżej i równe 140 mmHg oraz ciśnienie rozkurczowe powyżej i równe 90 mmHg. Podwyższenie chociażby jednej z wymienionych wartości oznacza nadciśnienie tętnicze.
Nadciśnienie – epidemiologia
Podwyższone ciśnienie tętnicze w Polsce dotyczy ok. 30–40 proc. społeczeństwa. Częstotliwość występowania nadciśnienia rośnie wraz z wiekiem – u osób powyżej 65. roku życia nadciśnienie diagnozuje się już u ok. 60 proc. osób.
Nadciśnienie – objawy
Podwyższone ciśnienie może przez bardzo długi czas nie dawać wyraźnych objawów. Pierwszymi objawami nadciśnienia mogą być bóle głowy, zaś kolejne pojawiają się zwykle w momencie, gdy ciśnienie osiąga bardzo wysokie wartości lub rozwijają się powikłania nadciśnienia.
Dolegliwości, które mogą wskazywać na nadciśnienie to m.in.:
- bóle głowy;
- duszności;
- zaburzenia snu;
- kołatanie serca;
- zawroty głowy;
- zmęczenie;
- częste krwawienie z nosa;
- zaburzenia wzroku;
- uczucie nierównej pracy serca lub pulsowanie w klatce piersiowej;
- krew w moczu.
Nadciśnienie pierwotne i nadciśnienie wtórne
Nadciśnienie można podzielić na dwie grupy – ok. 90 proc. przypadków nadciśnienia to nadciśnienie pierwotne, które pojawia się samoistnie i obecnie nie istnieją badania, które wyjaśniają mechanizm występowania tego rodzaju stałego wzrostu ciśnienia krwi.
Drugi typ to nadciśnienie wtórne – występuje w ok. 10 proc. przypadków.
Przyczyny nadciśnienia wtórnego:
- przewlekła choroba nerek;
- niewydolność nerek;
- guzy nadnerczy;
- obturacyjny bezdech senny;
- zwężenie tętnic nerkowych;
- leczenie sterydami;
- choroba tarczycy;
- choroba Cushinga;
- zwężenie aorty;
- zespół Conna (hiperaldosteronizm pierwotny).
Nadciśnienie – leczenie
W przypadku nadciśnienia zalecana jest przede wszystkim modyfikacja stylu życia:
- rzucenie palenia;
- zbilansowana, zdrowa dieta;
- regularna aktywność fizyczna (nordic walking, spacery, ćwiczenia na siłowni, jazda na rowerze);
- ograniczenie spożycia lub rezygnacja z alkoholu;
- zmniejszenie spożycia soli;
- redukcja masy ciała.
Leki obniżające ciśnienie:
- blokery receptora angiotensynowego (ARB) oraz inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI);
- blokery kanału wapniowego;
- diuretyki (leki moczopędne);
- beta-blokery.
