Choroba wieńcowa (dawniej: dusznica bolesna, dławica piersiowa), czyli zespół objawów wywołanych niedokrwieniem mięśnia sercowego, to jedna z postaci choroby niedokrwiennej serca. Szacuje się, że w ponad 95 proc. przypadków za wystąpienie choroby niedokrwiennej serca odpowiedzialna jest miażdżyca tętnic wieńcowych, dlatego choroba wieńcowa stała się synonimem choroby niedokrwiennej serca.
W przebiegu choroby wieńcowej powstają tzw. blaszki miażdżycowe – to efekt odkładania się cholesterolu w tętnicach wieńcowych. Blaszka miażdżycowa stopniowo powiększa się wewnątrz tętnicy, co zaburza jej drożność. W efekcie do serca dociera coraz mniej krwi – zaczyna brakować tlenu, mięsień sercowy jest niedokrwiony i niedotleniony (niewydolność wieńcowa). W każdej chwili może również dojść do zerwania złogów w tętnicy, co może prowadzić do zawału serca.
Choroba wieńcowa – czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka choroby wieńcowej można podzielić na modyfikowalne (np. styl życia, dieta) oraz niemodyfikowalne, czyli takie, na które nie mamy wpływu (np. wiek).
Za najważniejsze czynniki ryzyka choroby wieńcowej, na które mamy wpływ, uważa się:
- palenie papierosów;
- niezdrową dietę (zbędne kalorie, tłuszcze zwierzęce);
- wysoki poziom cholesterolu (podwyższony cholesterol całkowity, podwyższony poziom "złego" cholesterolu - LDL);
- nadciśnienie tętnicze;
- wysoki poziom trójglicerydów;
- stres, siedzący tryb życia;
- otyłość i nadwagę;
- brak aktywności fizycznej.
Czynniki ryzyka choroby wieńcowej, na które nie mamy wpływu:
- wiek (częściej chorują mężczyźni po 45. roku życia i kobiety – po 55. roku życia);
- płeć (częściej chorują mężczyźni);
- stan przedcukrzycowy, hiperglikemia, cukrzyca;
- przedwczesna menopauza.
Najnowsze badania wskazują również na związek czynników infekcyjnych z chorobą wieńcową – szczególnie występowanie w organizmie bakterii i wirusów: Chlamydia pneumoniae, cytomegalowirus, Herpes simplex, Helicobacter pylori.
Choroba wieńcowa – objawy
Choroba wieńcowa może rozwijać się latami bez objawów – początek choroby wieńcowej może mieć miejsce nawet w dzieciństwie. Charakterystyczne objawy choroby wieńcowej, takie jak ucisk w klatce piersiowej czy duszności, pojawiają się zwykle dopiero wówczas, gdy dochodzi do krytycznego zwężenia naczyń.
Objawy choroby wieńcowej:
- ból w klatce piersiowej, pieczenie w klatce piersiowej, uczucie ucisku – wywołane zwykle przez stres lub zwiększoną aktywność fizyczną, często ustępują po spoczynku. Dławiący, gniotący lub piekący ból za mostkiem może promieniować do szyi, ramion lub okolicy międzyłopatkowej; ból zazwyczaj trwa kilka minut i nie jest zależny od pozycji ciała.
- uczucie kołatania serca;
- przyspieszone bicie serca;
- zawroty głowy, mdłości, płytki oddech.
Choroba wieńcowa – diagnostyka
W przypadku podejrzenia lub rozpoznania choroby wieńcowej pacjentowi zaleca się wykonanie badań:
- EKG;
- próba wysiłkowa;
- zdjęcie RTG klatki piersiowej;
- rezonans magnetyczny serca;
- echokardiografia serca spoczynkowa, tzw. echo serca;
- badania laboratoryjne: cukier (stężenie glukozy na czczo i po obciążeniu glukozą, doustny test tolerancji glukozy), morfologia krwi, badanie ogólne moczu, lipidogram;
- koronografia, czyli cewnikowanie tętnic wieńcowych (badanie zalecane zwykle w przypadku zaawansowanej choroby wieńcowej).
Leczenie choroby wieńcowej
Podstawą leczenia jest zmiana stylu życia i wyeliminowanie wszystkich modyfikowalnych czynników ryzyka rozwoju choroby wieńcowej. Zalecane jest:
- stosowanie zdrowej diety;
- ograniczenie spożycia alkoholu;
- rzucenie palenia;
- częste kontrole stanu zdrowia (m.in. pomiar ciśnienia).
Czytaj więcej:
Ważnym elementem terapii jest leczenie farmakologiczne. W leczeniu choroby wieńcowej stosuje się leki:
- beta-blokery, blokery kanału wapniowego, iwabradyna (zmniejszają częstotliwość rytmu serca;
- leki obniżające stężenie lipidów;
- inhibitory konwertazy angiotensyny II;
- leki przeciwpłytkowe (np. aspiryna, prasugrel, tikagrelor);
- leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi.
