Beta-blokery to leki hamujące działanie współczulnego układu nerwowego. Pozwalają na spowolnienie pracy serca, rozszerzają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie krwi. Stosuje się je przede wszystkim przy nadciśnieniu, zaburzeniach pracy serca, ale także przy nadczynności tarczycy, jaskrze czy migrenach.
Beta-blokery – co to za leki? Lista
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Czym są beta-blokery?
Beta-blokery to potoczna nazwa leków beta-adrenolitycznych, inaczej beta-sympatykolityków, czyli leków działających blokująco wobec receptorów beta-adrenergicznych β1, β2 i β3, które występują głównie w sercu, w mięśniach gładkich naczyń krwionośnych, oskrzeli, przewodu pokarmowego, macicy, pęcherza moczowego, oraz w mięśniach szkieletowych i tkance tłuszczowej. Zablokowanie receptorów β wpływa na funkcjonowanie wielu układów w organizmie człowieka.
Przykłady beta-blokerów
| beta-blokery nieselektywne – blokujące zarówno receptory β1-adrenergiczne w sercu, jak i receptory β2-adrenergiczne w innych narządach | alprenolol, karteolol, karwedilol, metipranolol, nadolol, oksprenolol, pindolol, propranolol, sotalol, tymolol |
| beta-blokery kardioselektywne – blokujące wybiórczo receptory β1-adrenergiczne w sercu | acebutolol, atenolol, betaksolol, bisoprolol, esmolol, metoprolol, nebiwolol |
| beta-blokery blokujące dodatkowo receptory α-adrenergiczne | celiprolol, labetalol |
Jak działają beta-blokery
Zmniejszenie częstości skurczu mięśnia sercowego i jego kurczliwości, a także obniżenie przewodnictwo przedsionkowo-komorowe.
Zmniejszenie objętości wyrzutowej i minutowej serca oraz zużycia tlenu przez mięsień sercowy.
Zwiększenie przepływu wieńcowego i wydłużenie fazy rozkurczu, przez co mięsień sercowy jest lepiej odżywiony.
Skurcz naczyń krwionośnych i zwiększenie oporu obwodowego.
Hamowanie wydzielania reniny, czego efektem jest obniżenie ciśnienia krwi.
Skurcz mięśni gładkich narządów wewnętrznych, np. oskrzeli.
Obniżenie ciśnienia śródgałkowego.
Acebutolol, alprenolol, oksprenolol, propranolol – powodują stabilizację błon komórkowych i wykazują słabe właściwości przeciwarytmiczne oraz znieczulające.
Acebutolol, alprenolol, karteolol, oksprenolol, pindolol – oprócz blokowania receptorów β jednocześnie lekko je pobudzają, przez co słabiej hamują czynność serca. Dzięki temu są bardziej bezpieczne, przy przedawkowaniu nie powodują całkowitej blokady serca i są zalecane u pacjentów z niewydolnością serca.
Nebiwolol nasila wydzielanie tlenku azotu w śródbłonku naczyń krwionośnych – powoduje to rozkurcz naczyń krwionośnych i wykazuje silniejsze działanie hipotensyjne.
Beta-blokery na stres, serce
Wskazania do stosowania beta-blokerów to:
zaburzenia rytmu serca wywołane nadpobudliwością
choroba niedokrwienna serca
nadczynność tarczycy (usuwają objawy nadczynności wynikające z nadaktywności układu współczulnego, głównie propranolol)
jaskra (obniżają ciśnienie śródgałkowe, głównie tymolol i karteolol)
migrenowe bóle głowy (rozszerzają naczynia krwionośne, głównie propranolol)
abstynencja alkoholowa i nerwice lękowe (łagodzą objawy psychosomatyczne: kołatanie serca, drżenie, pocenie się, głównie metoprolol i propranolol)
>> Naturalne sposoby walki z nadciśnieniem
Skutki uboczne stosowania beta-blokerów
Nadmierne zwolnienie akcji serca (bradykardia).
Zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego.
Nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi (hipotonia).
Skurcz oskrzeli (nie powodują go beta-blokery kardioselektywne).
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
Depresja.
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej (przy dłuższym stosowaniu zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy).
Janiec W. Kompendium farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.
Korbut R. Farmakologia po prostu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
