Ablacja serca – co to jest? Czy ablacja jest bolesna?

Co to jest ablacja?

Zabieg polega na celowym niszczeniu tkanek serca i tworzeniu w ten sposób blizn, które zakłócają przewodzenie nieprawidłowych impulsów, odpowiedzialnych za zaburzenia rytmu serca. Ablacja serca jest procedurą inwazyjną, jednak dość popularną i skuteczną w leczeniu różnych rodzajów zaburzeń pracy serca.  Najczęściej wykorzystuje się technikę radioablacji (technika cieplna) lub krioablacji (chłodzenie tkanek). Po zabiegu pacjent przebywa w szpitalu do 3 dób, ale na około miesiąc po zabiegu ogranicza się aktywności.

Wskazania do ablacji serca

Głównym wskazaniem do zabiegu jest nieskuteczność farmakologicznego leczenia arytmii serca, brak kontroli nad arytmią lub sytuacja, gdy leki powodują u pacjenta skutki uboczne. Wykonanie ablacji rozważa się także przy napadowym migotaniu przedsionków, przy trudnych do kontrolowania częstoskurczach nadkomorowych, a także przy utrwalonym migotaniu przedsionków.

Wśród wskazań do zabiegu ablacji wymienia się:

• zasłabnięcia i utraty przytomności u pacjenta wynikające z tachykardii;
• trzepotanie i migotanie przedsionków;   
• arytmię komorową bez organicznej choroby serca;
• arytmię łącza przedsionek – komora w arytmiach nadkomorowych;   
• częstoskurcz węzłowy, przedsionkowy lub komorowy w organicznej chorobie serca;  
• inne częstoskurcze;
• napadowe, niewyjaśnione kołatanie serca i omdlenia;
• okresowe uczucie szybkiego bicia serca niezidentyfikowane podczas badania holterowskiego.

>> Częstoskurcze komorowe – czym są? Objawy, diagnostyka, leczenie

Przygotowanie do zabiegu ablacji

Przygotowanie trzeba omówić z lekarzem, który zaleci odpowiednie środki ostrożności – należy więc powiedzieć o wszystkich przyjmowanych lekarstwach, nie tylko nasercowych. Przed ablacją powinno się bowiem odstawić niektóre leki, zwłaszcza przeciwzakrzepowe i przeciwarytmiczne. Należy także przestrzegać specjalnej diety i powstrzymać się od jedzenia i picia przed samym zabiegiem.  

Jak przebiega ablacja?

Ablację przeprowadza się w szpitalu (może trwać kilka godzin), zabieg wykonuje kardiochirurg. Pacjent leży, ale nie podaje mu się znieczulenia ogólnego, jedynie miejscowe. Po dokładnym zdezynfekowaniu pachwiny i pod kontrolą USG w pachwinie następuje wkłucie do żyły lub tętnicy udowej. Nazywa się to fachowo cewnikiem ablacyjnym, przez który do serca doprowadzona zostanie elektroda. W zależności od wybranej metody:

• przy termoablacji elektrodę nagrzewa się do temperatury 70 stopni Celsjusza
• przy krioablacji do serca wprowadzany jest specjalny cewnik, a do cewnika – ciekły azot o temperaturze od -70 do -80 stopni Celsjusza)

Zamrożona lub przypieczona tkanka zamienia się później w bliznę. Ablacja odbywa się pod kontrolą promieni RTG oraz systemu monitorującego pracę serca i występujących w nim potencjałów. Gdy zabieg się nie powiedzie, może zostać powtórzony. Po zabiegu trzeba leżeć i nie można poruszać kończyną, w której wykonywane były nakłucia. 

Czy ablacja serca jest bolesna?  

Zabieg ablacji serca najczęściej wykonuje się w znieczuleniu miejscowym z zachowaną pełną świadomością pacjenta. Wkłucie do żyły może wywoływać dyskomfort, natomiast podczas uszkadzania tkanek serca chory może czuć ból lub pieczenie. Wtedy dożylnie podaje się leki przeciwbólowe (pacjent ma założony wenflon).

>> Fentanyl to najmocniejszy lek przeciwbólowy. Kiedy się go stosuje? 

Po ablacji – na co uważać, zalecenia

• W pierwszym miesiącu po zabiegu ablacji zalecane jest powstrzymanie się od wysiłku fizycznego, w tym podnoszenia ciężkich przedmiotów, oraz stopniowy i powolny powrót do dawnych aktywności.  
• Powrót do życia seksualnego możliwy jest po upływie tygodnia do dwóch, jednak zawsze powinien ocenić to lekarz na podstawie stanu pacjenta.  
• Sam proces gojenia się serca trwa do 3 miesięcy, przy czym w okresie rekonwalescencji należy dbać o higienę miejsca wkłucia – do niepokojących objawów zaliczane są silny ból w miejscu wkłucia, duże zgrubienie, krwawienie, brak tętna w okolicy pachwiny, nieregularne i szybkie bicie serca, a także omdlenia.
• Pacjent powinien monitorować ciśnienie tętnicze, a także poziom cukru we krwi, aby zadbać o profilaktykę chorób układu krążenia, ważne jest także stosowanie odpowiedniej diety (DASH lub śródziemnomorska), unikanie używek, jak palenie czy alkohol, wdrożenie odpowiedniej i dostosowanej do możliwości aktywności fizycznej. Chorym z nadwagą zaleca się zmniejszenie masy ciała.  

>> Klasyfikacja ran według koloru – jak je opatrywać?

Możliwe powikłania po ablacji serca  

Ablacja jest jedną z najnowocześniejszych metod leczenia zaburzeń rytmu serca, bezpieczną i dość skuteczną. Ryzyko powikłań jest niskie, ale jak w przypadku każdego zabiegu – mogą one wystąpić. Do powikłań po ablacji zaliczamy krwiak w miejscu wkłucia, przetokę tętniczo-żylna, tętniak rzekomy, udar mózgu, zakrzepicę żył głębokich, zatorowość płucną, powikłania zakrzepowo-zatorowe, uszkodzenie zastawek serca, przebicie ściany serca, skurcz lub zamknięcie tętnicy wieńcowej.

>> Ból w okolicy serca nie zawsze oznacza zawał  

Przeciwwskazania do ablacji

Wśród głównych przeciwwskazań do zabiegu ablacji należy wymienić obecność skrzepliny w sercu i niemożność wprowadzenia elektrod ablacyjnych do serca z powodu problemów z naczyniami obwodowymi (tętnicami lub żyłami). Ani miesiączka, ani okres karmienia piersią nie są przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu ablacji, ponadto nowoczesne metody pozwalają na zminimalizowanie promieni RTG, dlatego ablację można wykonać także u kobiet ciężarnych.

Czy można wykonać ablację, mając rozrusznik serca?

Zabieg ablacji serca jest bezpieczny dla osób z wszczepionym rozrusznikiem serca. Decyzja o metodzie leczenia zależy jednak od lekarza prowadzącego.

Czy ablacja jest refundowana przez NFZ?

Zabieg ablacji jest w pełni refundowany przez NFZ dla pacjentów, którzy mają ubezpieczenie zdrowotne. Na ablację kieruje lekarz kardiolog, do kardiologa – lekarz rodzinny. Zabieg ablacji można także wykonać prywatnie, przy czym należy się liczyć z wydatkiem rzędu 16-20 tys. złotych.

>> Leki na choroby serca i układu krążenia bez recepty