Kołatanie serca, tzw. palpitacje, objawiają się nieprzyjemnym uczuciem szybko lub nierówno bijącego serca. Kołatanie serca najczęściej można zaobserwować po wysiłku lub w chwilach stresu, w nocy lub po lekach, czasem niezależnie od okoliczności. Na kołatanie skarżą się również kobiety w ciąży i przechodzące menopauzę. Jakie przyczyny ma kołatanie serca i kiedy warto skonsultować się z lekarzem?
Kołatanie serca (palpitacje) – objaw stresu czy poważnej choroby? Jak się uspokoić?

Kołatanie serca (palpitacje serca) – objawy
Palpitacje wynikają ze zmian w częstotliwości, w rytmie lub w sile skurczów serca i są odczuwane jako szybko lub nierówno bijące serce. Osoby, u których występuje taki stan, zgłaszają często również inne objawy jak:
- osłabienie,
- zawroty i ból głowy,
- ból serca.
Kołatanie serca – niepokojące objawy towarzyszące
Należy pilnie skonsultować się z lekarzem, jeżeli kołataniu serca towarzyszą:
- utrata przytomności,
- dodatkowe uderzenia serca i puls wynoszący powyżej 100 uderzeń na minutę w spoczynku,
- zmiana kołatania serca,
- ból w klatce piersiowej,
- przyspieszony oddech.
Jakie badania trzeba zrobić przy palpitacjach serca?
W zależności od nasilenia problemu lekarz może zlecić:
- badanie EKG,
- całodobowe monitorowanie pracy serca,
- echokardiografię,
- koronarografię,
- elektrofizjologiczne badanie serca.
Kołatanie serca – przyczyny
Choroby serca, w przypadku których jednym z pierwszych objawów jest kołatanie, to:
- częstoskurcz komorowy lub nadkomorowy,
- zapalenie osierdzia,
- migotanie lub trzepotanie przedsionków,
- niewydolność serca.
Kołatanie serca a nerwica
Poczucie, że serce bije w nienaturalny i niepokojący sposób, może towarzyszyć silnym emocjom lub reakcjom stresowym. Kołatanie serca jest odczuwalne np. podczas napadu paniki, stanów lękowych, depresji, a nawet nerwicy. Warto zwrócić uwagę na to, czy kołatanie występuje w nocy.
Kołatanie serca a ciąża
Palpitacje mogą się pojawiać zwłaszcza w ostatnich tygodniach ciąży i często są powodowane emocjami. Inną przyczyną kołatania serca u ciężarnych mogą być zmiany, które zachodzą w ciele kobiety: zmiana objętości krwi o ok. 40-50%, u kobiet zmagających się z nadprogramowymi kilogramami — nawet o ok. 80%. W takiej sytuacji serce zmuszone jest do cięższej pracy, aby przepompować dużą ilość krwi i utrzymać ciśnienie na prawidłowym poziomie.
Palpitacje a menopauza i inne zmiany hormonalne
W trakcie menopauzy również podnosi się ciśnienie krwi, przez co może pojawić się uczucie kołatania serca wraz z uderzeniami fal gorąca. Obydwa uczucia są dość nieprzyjemne i wiążą się ze zmianami hormonalnymi.
Wśród innych zaburzeń hormonalnych, z powodu których pacjenci skarżą się na niemiarowe bicie serca, jest np. nadczynność tarczycy, czy zespół Cushinga.
Kołatanie serca po alkoholu, kawie
Nie bez znaczenia jest również to, czy pacjent przyjmuje używki. Kołatanie serca to powszechne zjawisko po kofeinie, nikotynie, alkoholu lub innych substancjach psychoaktywnych.
Palpitacje mogą wynikać również z zażywania niektórych leków (np. beta-blokerów) albo świadczyć o niedoborach składników mineralnych, np. braku potasu.
>> Wiśnie to superfood dla serca
Czy kołatanie serca jest groźne?
Z pewnością warto się przyjrzeć okolicznościom, w których kołatanie serca wystąpiło. Czy niemiarowe bicie serca pojawiało się sporadycznie i minęło np. po odstawieniu kawy? Czy palpitacje pojawiły się po silnych przeżyciach?
Prawidłowy rytm serca to 60-100 uderzeń serca na minutę. Jeżeli ten parametr jest w normie, serce prawdopodobnie jest zdrowe, a kołatanie może nie być groźne, ponieważ jednak stan ten wynika z wielu czynników, w przypadku odczuwania palpitacji serca zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
Osoby, które zmagają się z regularnymi palpitacjami, powinny być pod stałą opieką kardiologa. Jeśli palpitacje pojawiają się regularnie w sytuacjach stresowych, warto również udać się na wizytę do psychologa lub psychiatry i rozwiązać problem u źródła.
>> Przewlekły stres – jak się objawia, jak sobie z nim radzić?
Domowe sposoby na kołatanie serca
- Z pewnością pomoże ograniczanie mocnej kawy i herbaty, a także napojów gazowanych. Warto zastąpić je ziołowymi herbatkami o kojącym działaniu, np. melisą lub rumiankiem.
- Można również zasięgnąć rady lekarza lub farmaceuty w sprawie przyjmowania kropli na serce, które wzmagają siłę skurczu mięśnia sercowego i zmniejszają ilość jego uderzeń.
- Można próbować uspokoić kołatanie serca poprzez ćwiczenia oddechowe lub relaksacyjne, słuchanie spokojnej muzyki, medytację czy korzystanie z zajęć z jogi.