Ciągłe monitorowanie pracy serca i stymulacja, gdy rytm serca nie jest wystarczający – to główne zadania stymulatora serca. Jak działa tzw. rozrusznik serca, w jakich przypadkach jego wszczepienie jest niezbędne i jak wygląda wszczepienie rozrusznika?
Stymulator serca – jak działa? Komu się go wszczepia?
Stymulator serca to urządzenie składające się z baterii wielkości pudełka od zapałek i grubości ok 6-8mm oraz zazwyczaj dwóch elektrod biegnących w układzie żylnym od baterii do mięśnia serca.
Rozrusznik serca – komu jest wszczepiany?
Stymulator serca, zwany również potocznie rozrusznikiem serca, jest implantowany pacjentom, których serce pracuje zbyt wolno (bradykardia) powodując zawroty głowy, omdlenia, osłabienie, duszność, a w niektórych przypadkach nawet zgon.
Bradykardia może być wynikiem działania leków lub zaburzeń metabolicznych, niedokrwienia mięśnia serca. Czasami dochodzi do trwałego uszkodzenia układu bodźcoprzewodzącego w sercu (węzła zatokowego, węzła przedsionkowo-komorowego) w wyniku zaburzeń metabolicznych, zawału serca, działania toksyn. W takich sytuacjach może okazać się, że implantacja stymulatora jest niezbędna.
Jak działa stymulator serca?
Urządzenie jest zasilane przez baterię, ma również procesor, który analizuje rytm serca i włącza stymulator tylko w sytuacjach koniecznych, kiedy rytm serca jest zbyt wolny dla pacjenta.
Niektóre stymulatory mają również możliwość wykrycia arytmii serca, np. migotania przedsionków, i zmianę programu, tak aby stymulacja była odpowiednia dla pacjenta.
Stymulator ma również funkcję rejestracji. Dzięki temu podczas jego okresowej kontroli uzyskać informację: jaki był rytm serca, czy występowała arytmia, na jak długi czas wystarczy baterii, czy układ stymulujący działa prawidłowo. Stymulator powinien być kontrolowany co kilka miesięcy w szpitalu, w którym był wszczepiany.
>> Kardiowerter-defibrylator – jak działa? Wszczepienie kardiowertera, powikłania
Jak przebiega wszczepienie rozrusznika serca?
Zabieg wszczepienia stymulatora serca przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym.
Kardiolog nacina skórę (zazwyczaj pod lewym obojczykiem) i poprzez to nacięcie wprowadza baterię stymulatora pod mięsień, natomiast elektrody, zazwyczaj dwie, są wprowadzone poprzez żyłę podobojczykową do jam serca (prawego przedsionka i prawej komory).
Po zabiegu pacjent powinien leżeć do rana następnego dnia, z uciskiem w miejscu wszczepionego stymulatora, aby nie doszło do miejscowych powikłań np. krwiaka. Inne powikłania, jakie niesie ze sobą implantowanie stymulatora to: zakażenie, uszkodzenie zastawek serca, zakrzepica żyły w której przebiegają elektrody, uszkodzenie ścian serca, odma opłucnowa (powietrze w jamie opłucnej co prowadzi do duszności).
Następnego dnia po wszczepieniu stymulatora, pacjent ma wykonywane zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej, aby potwierdzić prawidłowe położenie elektrod oraz jest wykonywana także kontrola parametrów układu stymulującego w pracowni elektrofizjologii.
Jeżeli wszystko jest w porządku, pacjent może zostać wypisany do domu. Każdy pacjent z implantowanym stymulatorem otrzymuje „paszport stymulatora” w którym zapisywane są: miejsce i data wszczepienia stymulatora, kolejne kontrole oraz aktualne parametry ustawienia. „Paszport stymulatora” należy zawsze nosić przy sobie.
