Rodzaje insulin

Decyzja o wyborze najlepszego możliwego dla danego pacjenta preparatu insulinowego i schematu jego stosowania powinna zostać podjęta wspólnie przez lekarza i pacjenta. 

Insulina ludzka

Dawniej w insulinoterapii stosowane były insuliny zwierzęce – wołowe lub wieprzowe. Dziś najczęściej spotykane i zalecane są pozyskiwane dzięki nowoczesnym metodom inżynierii genetycznej tzw. insuliny ludzkie. To preparaty insulinowe, które produkowane są przez mikroorganizmy (drożdże, bakterie Coli) po wszczepieniu im ludzkich genów odpowiedzialnych za wytwarzanie insuliny. Tak wyprodukowana insulina ma identyczny skład, co hormon naturalnie występujący w naszym organizmie, więc jej wpływ na organizm jest taki jak insuliny endogennej.

Czytaj więcej: Krótka historia insuliny  

Insuliny ludzkie – rodzaje i czas działania

Wśród insulin ludzkich wyróżniamy:

• insuliny ludzkie krótko działające (rozpuszczalne) – początek działania obserwuje się już po 30 minutach od wstrzyknięcia, działają do 8 godzin, zaś szczyt działania insuliny naturalnej ludzkiej (np. Actrapid penfill, Polhumin R, Humulin R, Gensulin R, Insuman Rapid) – występuje czasami nawet po ok. 4 godzinach, w zależności od preparatu; ten rodzaj preparatów nazywany jest insuliną doposiłkową i stosowany bezpośrednio przed przyjęciem posiłku (naśladuje naturalny wyrzut insuliny na samą myśl o jedzeniu oraz podczas pierwszych kęsów pokarmu);
   
• insuliny ludzkie o pośrednim czasie działania (NPH lub izofanowa) – pożądany efekt obserwuje się po godzinie, maksymalne stężenie osiągają od 3. do 10. godziny od momentu wstrzyknięcia, działają natomiast aż do 20 godzin po zaaplikowaniu ( np. Gensulin N, Humulin N, Insuman Basal, Polhumin N); te preparaty nazywane są insulinami bazalnymi lub podstawowymi i służą do utrzymania względnie stałego poziomu glukozy we krwi w okresie międzyposiłkowym oraz w nocy

• mieszanki insulin ludzkich (rozpuszczalna + NPH) – powstają w wyniku połączenia insuliny krótko działającej (dlatego zaczynają działać już po 30 minutach od wstrzyknięcia do ludzkiego organizmu) z insuliną o pośrednim czasie działania – z tego powodu mogą działać nawet całą dobę, osiągając szczyt w okresie od 2 do 8 godzin po aplikacji. Cyfra przy nazwie handlowej preparatu informuje o stosunku procentowym insuliny krótko działającej do insuliny o pośrednim czasie działania: przykładowo mieszanka Gensulin M10 zawiera preparat Gensulin R (krótko działający) i preparat Gensulin N (o pośrednim czasie działania) w stosunku 10 do 90.

Insulina analogowa – czym różni się od ludzkiej?

Analogi insulin ludzkich to preparaty uzyskiwane podobnie jak insuliny ludzkie z mikroorganizmów. W tym przypadku jednak kod genetyczny produkowanego hormonu jest zmodyfikowany, dzięki czemu insulina ta zyskuje nowe właściwości, takie jak dłuższy czas działania lub działanie bezszczytowe, zachowując przy tym fizjologiczną rolę naturalnie występującego w organizmie ludzkim hormonu.

Czytaj więcej: O czym warto pamiętać, podając insulinę, czyli cukrzycowe BHP

Insuliny analogowe – rodzaje i czas działania

Wyróżniamy kilka rodzajów analogów insulin ludzkich:

• analog szybko działający – działanie takiego preparatu zaczyna się już po 5 minutach (w przypadku insuliny ludzkiej krótko działającej potrzeba aż 30 minut), osiąga szczyt po ok. godzinie, efekt utrzymuje się do 5 godzin; przykładem takiego preparatu jest NovoRapid. Humalog oraz Apidra;

• analogi długo działające – początek działania obserwuje się po godzinie, jest ono praktycznie bezszczytowe, co oznacza, że analogi te utrzymują zbliżone stężenie przez cały okres działania (zwykle przez całą dobę), np. insulina Lantus, Levemir oraz Abasaglar;

• mieszanki analogowe – zaczynają działać po 15 minutach od wstrzyknięcia, szczyt ich działania obserwuje się w okresie od 2 do 8 godzin od podania, działają natomiast całą dobę. Liczby przy nazwie leku informują – analogicznie jak w przypadku mieszanek insulin ludzkich – o stosunku analogu szybko działającego do długo działającego, dla leku NovoMix 30 będzie to 30 (szybko działającego) do 70 (długo działającej); do tej grupy należy także HumalogMix.