Maść nagietkowa – właściwości i zastosowanie

Składnikiem odpowiadającym za dobroczynne właściwości maści nagietkowej jest nagietek lekarski (Calendula officinalis). To ceniona w zielarstwie i kosmetyce roślina z rodziny astrowatych, naturalnie rosnąca w krajach śródziemnomorskich i bliskowschodnich, w Polsce i na świecie uprawiana także powszechnie jako kwiat ozdobny. Jako surowiec zielarski i kosmetyczny służą okazałe, ciemnożółte, wielopłatkowe kwiaty nagietka, otwierające się rano i zamykające kielichy o zmierzchu.   

Co ma w sobie nagietek lekarski

Kwiaty nagietka zawierają dużą ilość substancji i związków aktywnych, m.in.:

• saponiny – działają przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie;
• triterpenowe alkohole i ich estry – działają przeciwzapalnie i ściągająco na skórę;
• flawonoidy – działają antyoksydacyjnie (opóźniają procesy starzenia się skóry, gdyż znacznie ogranicza wpływ wolnych rodników);
• karotenoidy (likopen, ksantofil) – naturalne barwniki, to dzięki nim nagietki mają intensywny kolor kwiatów i bywają używany jako barwnik kosmetyczny; karotenoidy również działają antyoksydacyjnie;
• olejek eteryczny.

Zastosowanie maści nagietkowej

Maść nagietkowa służy do użytku zewnętrznego – nakłada się ją miejscowo na skórę. Łagodzi stany zapalne, przyśpiesza regenerację naskórka, działa przeciwwirusowo, grzybobójczo, bakteriobójczo, nawilża naskórek. Najczęściej wykorzystywana jest więc w leczeniu:

• oparzeń (także słonecznych),
• odmrożeń,
• łagodnych wysypek,
• drobnych zranień, zadrapań, otarć,
• a także do zmiękczania i złuszczania naskórka.

Maść nagietkową można również stosować na żylaki nóg, pomocniczo – w leczeniu trądziku i wyprysków oraz w przypadku rozstępów i blizn. Maść nakłada się kilka razy dziennie, smarując zmienione miejsca na skórze.

>> Maści na oparzenia, żele chłodzące, kremy, balsamy

Kiedy nie stosować maści nagietkowej

Maści nagietkowej nie powinny stosować osoby uczulone na składniki preparatu lub inne rośliny z rodziny astrowatych, kobiety w ciąży i karmiące piersią. W przypadku chęci zastosowania maści u dzieci zasadność należy potwierdzić z lekarzem  lub farmaceutą. Maści nie należy również stosować na otwarte rany ani na mocno uszkodzoną skórę.

>> W jaki sposób stosować lawendę i olejek lawendowy?

Cena maści nagietkowej

Preparat dostępny jest w aptekach od różnych producentów w opakowaniach 20–40-gramowych. Cena waha się od kilku do kilkunastu złotych.

Inne preparaty z nagietkiem lekarskim

Jako substancja czynna nagietek lekarski jest stosowany nie tylko w maści nagietkowej, lecz także w innych kosmetykach, głównie myjących i pielęgnacyjnych, jak:

• szampony i odżywki do włosów,
• kremy do ciała,
• toniki, kremy do cery wrażliwej,
• kremy do dłoni i stóp,
• preparaty do higieny intymnej,
• płyny do higieny dla kobiet w okresie menopauzy,
• maści na odleżyny,
• preparaty do usuwania nadmiaru woskowiny usznej,
• odparzenia po pieluchach,
• łagodzące pianki na oparzenia.

Do okładów na oparzenia I stopnia lub stany zapalne skóry stosuje się również napary z suszonego nagietka lekarskiego. Nagietek jest też składnikiem preparatów łagodzących podrażnienia skóry okolic intymnych: czopków doodbytniczych stosowanych na ból, pieczenie swędzenie występujące przy żylakach odbytu oraz globulek dopochwowych uśmierzających świąd, pieczenie, zaczerwienienie okolic warg sromowych.

Nagietek lekarski w radioterapii

Być może nagietek lekarski będzie można wykorzystywać w leczeniu pieczenia, świądu i bólu w napromienianych miejscach. W jednym z badań porównujących działanie nagietka z działającą przeciwzapalnie trolaminą wykazano, że u pacjentek w trakcie radioterapii obszaru piersi po maści z nagietka na skórze rzadziej występował odczyn popromienny i odczuwały one mniejszy ból niż po trolaminie. 

Farmaceutka Apteline Katarzyna Witkowska 

>> Jak stosować olejek z drzewa herbacianego?