Regeneracja wątroby – ile to potrwa, co jeść, jakie leki pomogą?

Uszkodzenie wątroby – co jest tego przyczyną?

Do osłabienia funkcji wątroby przyczynia się wiele czynników. Najczęściej sprawcą jest nadużywanie alkoholu. Ogromny wpływ ma również dieta składająca się z tłustych posiłków. Do tego dochodzą zatrucia, np. grzybami, toksynami, lekami, metalami ciężkimi. Bardzo niebezpieczne okazują się wirusy, które atakują komórki wątrobowe (hepatocyty), doprowadzając do wirusowego zapalenia wątroby. Przy tym nie należy zapominać o chorobach metabolicznych czy nadciśnieniu, które także przyczyniają się do osłabienia funkcji wątroby. Jest to narząd wyjątkowo narażony na wszelkiego rodzaju uszkodzenia. Na szczęście ma również bardzo duże zdolności do regeneracji i odbudowy.

Wątroba jest jednym z naszych najważniejszych narządów. Przede wszystkim oczyszcza z toksyn. Oprócz tego stanowi organ magazynujący i produkuje składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego ciała. 

Na czym polega regeneracja wątroby?

Wątroba zbudowana jest nie tylko z hepatocytów, lecz także wielu innych komórek, jak: śródbłonek, komórki gwiaździste, komórki Kupffera (rodzaj makrofagów występujących między komórkami śródbłonka, w ścianie naczyń wątroby) i limfocyty. Wszystkie oprócz hepatocytów mają zdolność do wzmożonych podziałów, dzięki czemu są w stanie odbudowywać wątrobę. W wyniku uszkodzenia miąższu wątroby czy to przez toksyny, czy przez chirurgiczne usunięcie fragmentu organu, rozpoczyna się proces regeneracji. Komórki wątroby zostają pobudzone do podziałów. Taka regeneracja trwa do momentu, kiedy wątroba osiągnie 2,5% całkowitej masy ciała.

Ile trwa regeneracja wątroby?

Czas regeneracji wątroby zależy przede wszystkim od stopnia jej uszkodzenia oraz czynnika, który upośledził jej funkcje. Do tego dochodzą indywidualne predyspozycje organizmu. W pierwszej kolejności należy usunąć przyczynę uszkodzenia wątroby. Rozumie się przez to zaprzestanie spożywania alkoholu, leczenie wirusowego zapalenia wątroby, odstawienie bądź zmianę leków, które doprowadziły do osłabienia narządu.

Zakłada się, że regeneracja wątroby trwa średnio od kilku tygodni do kilku miesięcy. Bardzo ważne, aby zaraz po zaobserwowaniu niepokojących objawów pójść do lekarza. Wszelkie zaburzenia w funkcjonowaniu narządu są widoczne podczas badań laboratoryjnych. Wyraźnie widać wówczas podwyższone stężenie enzymów wątrobowych, takich jak: ALT, AST, GGTP czy bilirubina. Zmiany są też widoczne podczas badania USG. Brak podjęcia leczenia czy regeneracji w odpowiednim czasie może skutkować wystąpieniem marskości wątroby czy nowotworem. Doprowadzają one do nieodwracalnych zmian.

>> Ból wątroby – czy wątroba boli? Objawy chorób wątroby

Regeneracja wątroby po alkoholu

Regeneracja wątroby jest bardzo ważna nie tylko u osób nadużywających alkoholu, lecz także u tych, które piją napoje wysokoprocentowe okazjonalnie. Jest to związane z metabolizmem etanolu w wątrobie. Gdy dociera do niej, rozpoczyna się proces jego przekształcania do aldehydu octowego, a następnie do kwasu octowego. Aldehyd octowy jest szkodliwy i to on odpowiada za nieprzyjemne objawy towarzyszące kacowi. Im szybciej wątroba metabolizuje go do kwasu octowego, tym szybciej minie dyskomfort. Z kolei im bardziej wyniszczona wątroba, tym mniej wydajny ten proces. Warto zatem zadbać o regenerację.

>> Ból brzucha po alkoholu – co na to poradzić?

Jakie lekarstwa uszkadzają wątrobę?

Równie ważnym czynnikiem niszczącym wątrobę są… leki. Może do tego dochodzić, jeżeli są przyjmowane nieodpowiednio, na własną rękę lub z substancjami, z którymi wchodzą w reakcję. Sztandarowym przykładem jest paracetamol w połączeniu z alkoholem. Oprócz tego jest kilka grup leków stosowanych dość powszechnie, które mogą wywołać działania niepożądane ze strony wątroby. Zwłaszcza jeżeli są stosowane długotrwale i w dużych dawkach. Należą do nich poza wspomnianym paracetamolem:

• leki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. ketoprofen, diklofenak, nimesulid,
• antybiotyki, np. tetracyklina, erytromycyna, cefalosporyny,
• dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne i leki stosowane w hormonalnej terapii zastępczej,
• leki przeciwgruźlicze, np. ryfampicyna,
• metotreksat.

W wyniku przewlekłego stosowania leków może dojść do polekowego zapalenia wątroby.

Regeneracja wątroby – leki

Leki wspomagające pracę i odbudowę wątroby zawierają substancje takie jak: 

Fosfolipidy

Najbardziej znane substancje wspomagające regenerację wątroby. To organiczne związki tłuszczowe, które wykazują działanie wątroboochronne. Zaobserwowano, że hamująstłuszczenie i zwłóknienie wątroby. Przede wszystkim jednak przyspieszają regenerację i stabilizują błony komórkowe. Ograniczają także utlenianie lipidów. Dzięki temu działaniu zwiększają odporność hepatocytów na szkodliwy wpływ toksyn, leków, metali ciężkich.

Ornityna

Jest to aminokwas naturalnie występujący w organizmie. Udowodniono, że usprawnia usuwanie szkodliwego amoniaku, dzięki czemu wzmaga procesy detoksykacyjne wątroby.

Ostropest plamisty

Poza fosfolipidami i ornityną skuteczne okazują się preparaty na bazie wyciągu z ostropestu plamistego. Jego głównym pożytecznym składnikiem jest sylimaryna. Ma ona właściwości chroniące komórki wątroby, a ponadto błonę śluzową żołądka. Pobudza do tego produkcję żółci, działa przeciwskurczowo na mięśnie gładkie, usprawnia trawienie poprzez zwiększanie wydzielania soku żołądkowego. Do tego wykazuje działanie przeciwutleniające, dzięki czemu przyczynia się do zmniejszenia stanów zapalnych. To nie koniec jej cennych właściwości. Kolejną jest uszczelnianie błon komórkowych wątroby, co zwiększa ochronę przed działaniem toksycznych związków.

Karczoch zwyczajny

Badania wykazały, że wyciąg z liści karczocha zwyczajnego powoduje obniżenie stężenia pewnych frakcji tłuszczowych w surowicy, w tym trójglicerydów (ich wysoki poziom sprzyja nie tylko chorobom wątroby, lecz także trzustki, serca i naczyń krwionośnych). Ponadto przyspiesza usuwanie toksyn wraz z żółcią i działa ochronnie na komórki wątroby.

>> Leki na wątrobę – tabletki na wątrobę, kapsułki, herbatki na wątrobę

Regeneracja wątroby – naturalne sposoby

Poza lekami warto zastosować naturalne sposoby na regenerację wątroby. Przede wszystkim jest to dieta – zróżnicowana, ale ograniczająca produkty zawierające nasycone kwasy tłuszczowe. W jej skład powinny więc wchodzić warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste. Nie trzeba zrezygnować ze spożywania mięsa, ale lepiej wybierać drób i ryby. Zdecydowanie należy za to ograniczyć potrawy smażone, fast foody i słone przekąski. Warto też pić napary ziołowe na bazie:

• dziurawca zwyczajnego,
• kocanki piaskowej,
• boldo,
• cykorii podróżnik.

>> Dieta wątrobowa: co jeść w chorobach wątroby?