Najkrótsze igły do penów - wstrzykiwaczy insuliny - mierzą 4 mm, najdłuższe 12,7 mm. Jaką długość wybrać, by mieć pewność, że insulina została podana prawidłowo, czyli do tkanki podskórnej? Jaki wpływ mają igły, którymi podawana jest insulina, na glikemię pacjentów z cukrzycą?
Jakiej długości igły do podawania insuliny wybrać?

Insulina powinna być podawana do tkanki podskórnej (wewnętrznej warstwy skóry, zbudowanej w dużym stopniu z komórek tłuszczowych) – to gwarantuje jej prawidłowe wchłaniania oraz działanie zgodnie z profilem leku. Przy nieodpowiednio dobranej igle lub nieprawidłowej technice iniekcji insulina może być podana zbyt głęboko – do mięśni, co może skutkować hipoglikemią (pracujący mięsień wzmaga działanie leku) lub zbyt płytko – w skórę, co z kolei może powodować hiperglikemię (insulina nie będzie się wchłaniać prawidłowo, może też wypływać). To dlatego pacjenci z cukrzycą powinni świadomie dobierać igły do penów oraz dostosowywać do nich technikę wstrzykiwania leku.
Insulinę można podawać:
- Pod kątem prostym
- Pod kątem 45 stopni
- Z unoszeniem fałdu skóry
- Bez unoszenia fałdu skóry
To, w jaki sposób należy podać insulinę, zależy od trzech czynników:
- Długości igły
- Grubości tkanki podskórnej pacjenta
- Miejsca iniekcji
Igły do penów – jaka długość jest najlepsza?
W ciągu ostatnich 20 lat igły do penów ulegały stopniowemu skracaniu. Początkowo diabetycy mieli do dyspozycji igły o długościach 12,7 mm i 8 mm, ciągle jeszcze dostępne w sprzedaży, choć obecnie nie rekomendowane. Promowane obecnie długości igieł to: 6 mm, 5 mm i 4 mm. Wszystko wskazuje na to, że igieł krótszych niż 4 mm nie będzie, a wynika to z budowy ludzkiej skóry. Grubość skóry wynosi średnio 2 mm, u niektórych osób przekracza nieznacznie 3 mm. Grubość skóry jest cechą niezależną od masy ciała (nawet bardzo otyłe osoby nie mają grubszej skóry, mają grubą tkankę podskórną). Igła o długości 4 mm to gwarancja, że nie podamy insuliny ani za płytko, ani za głęboko. Dlatego obecnie dla wszystkich pacjentów, niezależnie od masy ciała, rekomendowane są igły najkrótsze. Na pewno są one najbezpieczniejsze dla dzieci i osób bardzo szczupłych. Dorośli o prawidłowej masie ciała, ale też osoby z nadwagą czy otyłością mogą stosować także igły o długości 5 i 6 mm, choć niekiedy będą one wymagały podnoszenia fałdu skóry oraz/lub podawania insuliny pod kątem 45 stopni. Odchodzi się od igieł najdłuższych, które znacznie zwiększają ryzyko iniekcji domięśniowych (z racji tego, że pacjenci wykorzystuję igły, które dostają w aptece gratis przy zakupie insuliny – często są to igły długie – w tabeli poniżej podajemy rekomendacje odnośnie podawania insuliny także najdłuższymi igłami do wstrzykiwaczy).
>> Poziom cukru we krwi - normy
Podawania insuliny – kiedy podnosimy fałd skóry?
Insulinę można wstrzykiwać z podnoszeniem fałdu skóry – tworząc fałd zwiększamy grubość tkanki podskórnej i w ten sposób ograniczamy ryzyko podania leku domięśniowo. Tylko w ten sposób powinno się podawać insulinę u pacjentów bardzo szczupłych, zarówno dzieci, jak i dorosłych, nawet jeśli stosowane są najkrótsze igły o długości 4 mm. W przypadku igieł krótszych insulinę w fałd można podać pod kątem prostym, przy igłach dłuższych – 6, 8, 12 mm zawsze pod kątem 45 stopni. To także zabezpiecza nas przed podaniem hormonu zbyt głęboko.
>> Jak odpowiednia dieta wspomaga leczenie cukrzycy typu 1 i typu 2
Jednocześnie warto zauważyć, że nie każda powierzchnia, w którą podajemy insuliną umożliwia utworzenia fałdu skóry. Bez problemu można go utworzyć na brzuchu, gdzie i tak jest najczęściej najgrubsza warstwa tkanki podskórnej. Znacznie trudniej przy zastrzyku w ramię czy udo. Dlatego tym bardziej trzeba zwracać uwagę na długości igieł i prawidłową techniką podawania leku
Długość igły | Dla kogo? | Pod jakim kątem | Czy unosić fałd skóry? |
4 mm | Pacjenci bardzo szczupli – REKOMENDOWANE Dzieci - REKOMENDOWANE Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | Zawsze pod kątem 90 stopni | Pacjenci bardzo szczupli – można Pozostali – bez unoszenia fałdu skóry |
5 mm | Pacjenci bardzo szczupli Dzieci Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | 45 lub 90 stopni 45 lub 90 stopni 90 stopni
90 stopni | Tak Tak Można
Nie |
6 mm | Pacjenci bardzo szczupli Dzieci Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | 45 lub 90 stopni 45 lub 90 stopni 90 stopni
90 stopni | Tak Tak Można
Nie |
8 mm | Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | 45 stopni
90 stopni | Tak
Tak |
12 mm | Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | 45 stopni
45 stopni | Tak
Tak |
12,7 mm | Pacjenci o prawidłowej masie ciała Pacjenci otyli | 45 stopni
45 stopni | Tak
Tak |
Długość igieł a ból podczas iniekcji
Krótsze igły nie tylko ograniczają ryzyko podania insuliny zbyt głęboko, co może skutkować niedocukrzeniem. Zwykle są one też lepiej akceptowane, szczególnie przez najmłodszych pacjentów, a wykonywane nimi iniekcje są mniej bolesne. Większość diabetyków może stosować igły 4 mm bez unoszenia fałdu skóry wbijając igłę pod kątem prostym. A to bez wątpienia najłatwiejszy sposób podawania insuliny.
>> O czym należy pamiętać podając insulinę, czyli cukrzycowe BHP