Choroby tarczycy – nadczynność i niedoczynność, przyczyny i objawy

Najważniejsze jednostki chorobowe wywodzące się z tarczycy to niedoczynność i nadczynność tarczycy. Ponieważ jest to narząd wewnątrzwydzielniczy, może on w stanie patologii wytwarzać zbyt mało lub zbyt dużo hormonów. Ponadto tarczyca, jak każdy narząd w organizmie, może ulec zmianom zapalnym oraz narażona jest na rozwój nowotworów. Chorób tarczycy mogą być diagnozowane w każdym wieku – u dzieci, dorosłych i seniorów.

Czytaj więcej:  Poziom cukru we krwi - normy

 Choroby tarczycy – rodzaje

 Najważniejszy podział chorób tarczycy to:

• niedoczynność tarczycy,
• nadczynność tarczycy,
• zapalenia tarczycy,
• rak tarczycy.

 Bez względu na przyczynę, choroby tarczycy dają zazwyczaj bardzo charakterystyczne objawy. Aby wykryć zaburzenia w zakresie funkcjonowania tarczycy, należy wykonać badanie poziomu TSH, czyli hormonu tyreotropowego przysadki mózgowej, stymulującego tarczycę do produkcji hormonów. Dopiero w drugiej kolejnosci wykonuje się poziom hormonów wydzielanych przez tarczycę, ponieważ w przypadku subklinicznej niedoczynności lub nadczynności poziom TSH będzie nieprawidłowy przy hormonach tarczycy utrzymujących się w normie. W diagnostyce i różnicowaniu chorób tarczycy konieczne jest również badanie poziomu swoistych przeciwciał przeciwko komórkom tarczycy, jak również badania obrazowe, przede wszystkim ultrasonografia (USG).

Czytaj więcej: Nadczynność tarczycy - charakterystyczne objawy i przebieg

 Choroby tarczycy – niedoczynność tarczycy

Co to jest niedoczynność tarczycy? Choroba stanowi zaburzenie, w przypadku którego dochodzi do produkcji zbyt małej ilości hormonów tarczycowych (tj. tyroksyny, trójjodotyroniny) w stosunku do zapotrzebowania organizmu. 

Niedoczynność tarczycy może być:

• pierwotna, czyli wynikać z patologii samej tarczycy,
• wtórna do chorób przysadki mózgowej, która nie może produkować wtedy TSH.

W pierwotnej niedoczynności tarczycy poziom TSH jest zazwyczaj podwyższony, ponieważ stara się stymulować niewydolną tarczycę. Najpowszechniejszą, szczególnie u kobiet, postacią niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli choroba na tle autoimmunologicznym. Przyczyną niedoczynności są więc przeciwciała skierowane przeciwko komórkom tarczycy (anty-TPO).

>> Leczenie i dieta w chorobie Hashimoto

Jakie są objawy niedoczynności tarczycy?

Niedoczynność tarczycy daje wiele charakterystycznych symptomów. Zalicza się do nich między innymi:

• senność,
• zaparcia,
• permanentne zmęczenie,
• problemy z zajściem w ciążę,
• zaburzenia miesiączkowania,
• przyrost masy ciała,
• sucha skóra,
• nietolerancja zimna.

Leczenie niedoczynności tarczycy polega na suplementacji hormonów.

Jakie są skutki niedoczynności tarczycy?

Nieleczona choroba może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje. Skutki niedoczynności tarczycy – szczególnie, jeśli ma ciężką postać – może obejmować choroby serca czy niepłodność. W bardzo ciężkich przypadkach skutkiem jest śpiączka.

Nadczynność tarczycy jako jedna z chorób tarczycy

 Nadczynność tarczycy również stanowi istotny problem kliniczny, szczególnie że trudniej się ją leczy niż niedoczynność. Tu również przyczyną staje się proces autoimmunologiczny, określany mianem choroby Gravesa-Basedowa. Do innych przyczyn zalicza się np. guzki nadczynne w tarczycy.

Co to jest nadczynność tarczycy?

O nadczynności tarczycy mówi się wtedy, gdy gruczoł produkuje zbyt dużą ilość hormonów tarczycowych (tj. tyroksyny, trójjodotyroniny) w stosunku do potrzeb organizmu.

Praca tarczycy oraz czynność przysadki mózgowej są od siebie zależne (tzw. ujemne sprzężenie zwrotne). Podwyższony poziom hormonów tarczycowych zmniejsza uwalniane TSH przez przysadkę, zaś niższy poziom hormonów odpowiada za zwiększoną produkcję TSH.

Sprawdź także: Niedoczynność tarczycy w ciąży – skutki, wpływ na dziecko

Jakie są objawy nadczynności tarczycy?

Objawy niedoczynności tarczycy są dość charakterystyczne, jednak można pomylić je z symptomami przewlekłego zmęczenia, stresu itp. Niepokojące są szczególnie takie oznaki sygnały jak:

• nietolerancja ciepła,
• spadek masy ciała mimo braku diety,
• nadmierna potliwość,
• drżenia rąk,
• pobudzenie nerwowe,
• wytrzeszcz oczu,
• przyspieszona akcja serca.

Czytaj więcej: Choroba Hashimoto

Jakie są skutki nadczynności tarczycy?

Choroby nie można lekceważyć, ponieważ skutki nadczynności tarczycy są bardzo poważne. Nieleczone schorzenie bywa przyczyną niebezpiecznych powikłań, wśród których wymienia się między innymi:

• zaburzenia rytmu serca
• niewydolność serca,
• tzw. przełom tarczycowy,
• osteoporoza.

Skutki niedoczynności tarczycy są także groźne dla kobiet w ciąży – zarówno dla samej przyszłej mamy, jak i płodu.

Czytaj więcej: Rodzaje tachykardii