Eozynofilia, czyli podwyższenie eozynofilów poza normę. Co oznacza i czym są te komórki?

Eozynofile – funkcja w organizmie

Eozynofile, inaczej granulocyty kwasochłonne, to rodzaj białych krwinek. Są głównymi komórkami układu odpornościowego, podobnie jak limfocyty, monocyty, granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) i granulocyty zasadochłonne (bazofile). Eozynofile powstają w szpiku kostnym z komórek macierzystych, a po osiągnięciu dojrzałości zostają uwolnione do krwi i tkanek. W warunkach fizjologicznych odgrywają pozytywną rolę w naszym organizmie. To krwinki żerne, które mają zdolność do fagocytozy – wchłaniania drobnoustrojów i obcych białek. Dzięki obecności eozynofilów produkowane są cytokiny, czyli substancje odpowiedzialne za utrzymywanie stanu zapalnego w organizmie. Dzięki cytokinom zaś możliwe jest zwalczanie patogenów, a także prawidłowe funkcjonowanie składników układu odpornościowego. Eozynofile mogą jednak wywoływać także mniej pożądane efekty: przede wszystkim prowadzić do rozwoju chorób alergicznych i astmy oskrzelowej. Odkładanie się eozynofilów w tkankach i narządach może prowadzić do ich uszkodzenia i niewydolności.

Eozynofile – norma u dzieci i dorosłych

Norma eozynofilów we krwi obwodowej określana jest jako ich liczba na 1 mikrolitr krwi (1 µl). Wartość ta jest uzależniona jest od wieku pacjenta i wynosi:

• u noworodków – od 20 do 850 (średnio 400)
• u dzieci do 1. r.ż. – od 50 do 700 (średnia 300)
• u starszych dzieci i osób dorosłych – od 0 do 450 (średnia 200).

Przyjmuje się, że eozynofile powinny stanowić 1-6% wszystkich białych krwinek we krwi obwodowej.

>> Morfologię krwi wykonasz w Centram Medycznych Świat Zdrowia

Eozynofile podwyższone, czyli eozynofilia

Eozynofilia to stan, w którym dochodzi do podwyższenia liczby eozynofilów we krwi w stosunku do ogólnie przyjętej normy. W zależności od stopnia podwyższenia liczby eozynofilów wyróżnia się:

• eozynofilię łagodną – kiedy liczba eozynofilów mieści się w przedziale 500-1500/µl
• eozynofilię umiarkowaną – w jej przebiegu liczba eozynofilów wynosi od 1500 do 5000/µl
• eozynofilię ciężką – kiedy liczba eozynofilów przekracza 5000/µl.

Inne zaburzenia: hipereozynofilia, eozynopenia

• hipereozynofilia – wzrost liczby eozynofilów powyżej 1500/µl i ich odkładanie w tkankach
• zespół hipereozynofilowy – odkładanie eozynofilów w tkankach i narządach powodujące ich niewydolność i uszkodzenie
• eozynopenia – spadek liczby eozynofilów poniżej 50/µl krwi obwodowej.

Co oznaczają podwyższone eozynofile

Istnieje wiele przyczyn podwyższonego poziomu eozynofilów we krwi. Do najczęstszych z nich należą:

• choroby alergiczne (alergie pokarmowe – np. alergia na białka mleka krowiego, orzeszki ziemne oraz reakcje alergiczne na stosowane leki; alergie wziewne – najczęściej alergiczny nieżyt nosa, ale także przewlekły kaszel i duszność na tle alergicznym; alergie kontaktowe – na niektóre przedmioty codziennego użytku lub czynniki zawodowe)
• astma oskrzelowa
• choroby pasożytnicze – owsica, glistnica (zakażenie glistą ludzką), toksokaroza (zarażenie glistą psią lub kocią), włośnica, bąblowica, zakażenie tęgoryjcem i inne
• choroby nowotworowe – nowotwory mieloproliferacyjne (białaczka eozynofilowa, mastocytoza), chłoniaki i nowotwory lite
• przewlekłe choroby zapalne – np. nieswoiste zapalenia jelit, zapalenia płuc i oskrzeli
• układowe choroby tkanki łącznej – np. układowe zapalenia naczyń
• sarkoidoza
• kolagenozy
• choroby zakaźne w okresie zdrowienia.

Eozynofilia – objawy

Większość osób cierpiących na eozynofilię nie odczuwa żadnych dolegliwości, a nieprawidłowa ilość tych krwinek ujawnia się zwykle przypadkowo podczas przeprowadzania rutynowych badań krwi. Objawy eozynofilii pojawiają się najczęściej dopiero przy znacznym podwyższeniu ilości granulocytów kwasochłonnych. Symptomy te mogą dotyczyć wielu narządów i są mało specyficzne.

Wśród objawów eozynofilii można wymienić:

• objawy skórne – zaczerwienienie skóry, obrzęki, pokrzywka, bąble, guzki podskórne, nasilony świąd skóry
• objawy pokarmowe – biegunki, bóle brzucha, żołądka, bóle w okolicy prawego podżebrza
• objawy ze strony układu oddechowego – przewlekły, suchy kaszel, duszności
• objawy ze strony układu krążenia – kołatanie serca, męczliwość
• objawy neurologiczne – objawy polineuropatii (mrowienie, drętwienie kończyn, uczucie wbijania igieł oraz gorąca i zimna), zaburzenia pamięci, zmiany zachowania.

Jak stwierdzić, czy eozynofile są za wysokie

Podstawowym badaniem pozwalającym stwierdzić eozynofilię jest morfologia krwi, którą przeprowadza się z użyciem krwi żylnej lub krwi z opuszki palca. Ilość granulocytów kwasochłonnych można także określić przy użyciu innych materiałów biologicznych – wydzieliny z nosa, plwociny lub popłuczyn z drzewa oskrzelowego.

>> Wymaz z gardła w kierunku eozynofilii w CM Świat Zdrowia

Podwyższona ilość eozynofili powinna zostać skonsultowana z lekarzem, który przeprowadzi dokładny wywiad i badanie fizykalne. Dla określenia przyczyny eozynofilii konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań:

• OB
• CRP
• LDH
• poziomu witaminy B₁₂
• poziomu przeciwciał IgE, testów skórnych lub prób prowokacyjnych (przy podejrzeniu podłoża alergicznego)
• badania stolca lub wymazu z okolicy odbytu (przy podejrzeniu chorób pasożytniczych)
• badania szpiku kostnego (przy podejrzeniu nowotworów układu krwiotwórczego).

Eozynofilia – leczenie

W większości przypadków eozynofilia sama w sobie nie jest chorobą, ale jedynie zjawiskiem wtórnym wynikającym z innych schorzeń. W związku z tym jej leczenie opiera się przede wszystkim na dogłębnej diagnostyce, która pozwala na określenie choroby podstawowej. Sposób leczenia jest ściśle uzależniony od konkretnej jednostki chorobowej. Może obejmować leczenie:

• przeciwalergiczne
• przeciwpasożytnicze
• przeciwbakteryjne
• przeciwwirusowe
• przeciwgrzybicze
• przeciwzapalne
• przeciwnowotworowe.

Należy pamiętać, że przewlekła ciężka eozynofilia (>5000/µl) stwarza ryzyko poważnych zaburzeń narządowych i wymaga szybkiej redukcji (zwykle przy użyciu glikokortykosteroidów).

Jak zapobiegać eozynofilii?

Istnieją pewne działania, których wdrożenie pomaga zredukować ryzyko wystąpienia eozynofilii w przyszłości. Można do nich zaliczyć:

• unikanie czynników wywołujących alergię – pyłków roślinnych, kurzu, roztoczy, alergenów odzwierzęcych, detergentów i środków drażniących, alergizujących pokarmów;
• stosowanie działań pozwalających na zmniejszenie ryzyka chorób pasożytniczych – częste mycie rąk, mycie produktów spożywczych przed spożyciem, obróbka termiczna produktów spożywczych (szczególnie pochodzenia zwierzęcego);
• unikanie kontaktów z osobami manifestującymi cechy infekcji.

>> Alergia krzyżowa – co jeszcze ją wywołuje prócz brzozy? Tabela z alergenami