Na ugryzienie komara większość reaguje niewielkim bąblem, który swędzi, ale jest niegroźny i znika po kilku dniach. Jednak u niektórych miejsce ugryzienia staje się podpuchnięte i ciepłe, bąbel podchodzi płynem surowiczym, czasami pojawiają się zmiany ropne. Taka reakcja może być oznaką alergii na ugryzienie komara. Jak rozpoznać uczulenie na komary? Czy jest ono równie niebezpieczne, jak alergia na ugryzienie osy, szerszenia lub pszczoły?
Uczulenie na komary – jak się objawia? Czy wymaga leczenia?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
W Polsce występuje kilkadziesiąt gatunków komarów, które atakują człowieka. Najczęściej rozmnażają się w wilgotnych okolicach, dlatego w podmokłych rejonach rzek, jezior czy wód stojących jesteśmy szczególne narażeni na pogryzienie. Samice wysysają krew, której potrzebują do prawidłowego rozwoju jaj. Po ukąszeniu do organizmu przedostaje się ślina owada – zawiera cząsteczki hamujące krzepnięcie krwi, co ułatwia pobranie jej przez komara. Białka zawarte w ślinie są obce dla układu odpornościowego człowieka i mogą wywołać reakcję obronną. W organizmie wzrasta poziom histaminy, która powoduje nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych, obrzęk, świąd i ból oraz pojawianie się na skórze bąbla.
>> Preparaty przeciwko owadom, aerozole, opaski, plastry i żele
Ugryzienie komara – objawy
- Rozlany, swędzący bąbel
- Ropnie tworzące się w miejscu ugryzienia
- Ból
- Opuchlizna
- Zaczerwieniona skóra
- Wysypka na całym ciele
- Gorączka
- Zawroty głowy
- Nudności
Jak rozpoznać uczulenie na komary?
Jak odróżnić zwykły bąbel po ugryzieniu komara od reakcji alergicznej czy zakażenia bakteryjnego? Przede wszystkim w przypadku uczulenia na ślinę komara reakcja nie jest nagła, objawy alergii nasilają się powoli i pojawiają się zazwyczaj po kilku godzinach. Uczulenie na komary mogą u siebie podejrzewać osoby, które z roku na rok nieco gorzej reagują na ugryzienie tych owadów – organizm staje się coraz bardziej wyczulony na kontakt z alergenem. Ślina komarów, która początkowo powodowała tylko duży, mocno swędzący bąbel, po jakimś czasie może być przyczyną zmian ropnych czy stanu zapalnego skóry.
Na reakcję alergiczną narażone są małe dzieci i niemowlęta, które nie mają jeszcze wyrobionej odporności. Również u osób podróżujących do innych krajów często obserwuje się zwiększoną reakcję na ukąszenie. Wynika to z występowania wielu gatunków komarów w różnych rejonach geograficznych oraz zmianach w składzie ich śliny.
Uczulenie na komary a zakażenie bakteryjne po ukąszeniu
Uczulenie należy odróżnić od zakażenia bakteryjnego, które powstaje dopiero po kilku dniach – przez uszkodzenie skóry drapaniem. Dochodzi wtedy do zakażenia szczepami występującymi na powierzchni naszego ciała, takimi jak Staphylococcus aureusiStreptococcus pyogenes. Objawy takiej infekcji są zdecydowanie mocniejsze i charakteryzują się silnym bólem, pieczeniem i zaczerwienieniem skóry.
Typy reakcji alergicznych
Wymienia się kilka typów odpowiedzi organizmu na ukąszenie komara. Najczęściej dzielimy je na:
- Lokalne reakcje skórne – objawiają się szybkim wystąpieniem bąbla z okolicznym rumieniem.
- Duże lokalne reakcje skórne – obejmują większy fragment skóry, który ulega zaczerwienieniu i obrzękowi. Szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci, ponieważ wystąpienie tak dużego obrzęku, np. na twarzy, może powodować zaburzenia widzenia czy problemy z jedzeniem, a w przypadku kończyn utrudnienia w poruszaniu się.
- Układowa reakcja alergiczna – to najgroźniejszy typ odpowiedzi organizmu. W tym wypadku może dochodzić do ataków astmy, ostrych pokrzywek czy wstrząsów anafilaktycznych.
Alergia na komary – co robić?
Uczulenie na ugryzienie komara zazwyczaj nie jest stanem zagrażającym życiu, bardzo rzadko prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego, do którego częściej dochodzi np. po ukąszeniu osy czy szerszenia. Niemniej nasilająca się z roku na rok reakcja alergiczna nie jest obojętna dla zdrowia i samopoczucia. Leczenie polega głównie na niwelowaniu reakcji organizmu czy odczynu zapalnego na ugryzienie owada.
Aby osłabić reakcję alergiczną na ślinę komara, można:
- Przyjąć lek przeciwhistaminowy/przeciwalergiczny (do kupienia w aptece bez recepty)
- Posmarować miejsce ugryzienia żelem z lekiem przeciwhistaminowym
- Posmarować miejsce ugryzienia maścią sterydową z hydrokortyzonem (do kupienia w aptece bez recepty)
Zarówno preparat przeciwhistaminowy na skórę, jak i steryd zmniejszają ryzyko pojawienia się nasilonej reakcji alergicznej. Należy je stosować przez 2-3 dni po ugryzieniu. Leki doustne i te do stosowania zewnętrznego można podawać razem, w razie mocnej reakcji uczuleniowej jest to wręcz wskazane. Żel z lekiem przeciwhistaminamowym i maść sterydową z hydrokortyzonem można nakładać na przemian w odstępach czasowych, by zdążyły się wchłonąć.
Wspomagająco można nanosić na skórę preparaty zawierające dekspantenol, alantoine czy mentol. Nie należy natomiast smarować skóry produktami spożywczymi (cytryna, masło, oliwa) ani jodyną czy spirytusem, bo mogą tylko dodatkowo podrażnić skórę.
Silne maści z hydrokortyzonem dostępne bez recepty
W przypadku dokuczliwych zmian skórnych po ugryzieniu komara można stosować hydrokortyzon w maści lub kremie. Producenci oferują go w wysokim stężeniu 10 mg/g, które do niedawna było dostępne tylko na receptę. W zawansowanych stanach reakcji uczuleniowej konieczna jest pomoc lekarza, który zadecyduje o podaniu leków przeciwzapalnych w formie doustnej lub iniekcji.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
 | Odstrasza komary, kleszcze i meszkiRepelent w sprayu, który w minimalnym stopniu wchłaniany jest przez skórę. Skutecznie chroni przed ugryzieniem komarów, odstrasza kleszcze i meszki. Nie powoduje podrażnień. |
Jak zapobiec ugryzieniu komara?
- Osoby uczulone na jad komarów powinny jak najskuteczniej wystrzegać się ukąszeń, stosując w tym celu preparaty odstraszające owady.
Używasz sprayu na komary? Pamiętaj:
Aerozole najlepiej aplikować na wolnym powietrzu i w tym czasie na chwilę wstrzymać oddech – silniejsze produkty zawierają toksyczne związki, nieobojętne dla naszego układu oddechowego. Alergicy powinni stosować je z ostrożnością – u osoby uczulonej na takie substancje może wystąpić poważniejsza odpowiedź alergiczna niż po ukąszeniu przez komara.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
- Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie naturalnych sposobów. Warto otaczać się roślinami, które wydzielają olejki eteryczne nieprzyjemne dla komarów. Posadź na balkonie lub tarasie pelargonię, bazylię, miętę lub kocimiętkę.
- Do ochrony przed komarami na zewnątrz można przyrządzić własnej roboty spray. Do atomizera wystarczy wlać 100 ml wody i dodać do niej około 30 kropli wybranego olejku eterycznego lub mieszanki olejków, np. 15 kropli olejku z trawy cytrynowej i 15 olejku lawendowego.
- Można zaopatrzyć się także w repelenty dostępne w drogeriach i aptekach, które zabieramy ze sobą na spacer. Środki zawierające takie substancje jak DEET czy ikardyna skutecznie chronią przed ugryzieniami komarów.
- Podczas dnia warto przebywać na słońcu i unikać cienia. Komary nie przepadają za promieniami naszej gwiazdy,
- Można rozważyć zainwestowanie w siatki chroniące i moskitiery, które zapobiegają przedostawaniu się owadów przez okna lub drzwi.
- Zakrywanie jak największych obszarów ciała zapobiega ekspozycji na ugryzienie.
- Unikanie naturalnych stref występowania komarów. W lasach, parkach czy przy terenach podmokłych jesteśmy najbardziej narażeni na ataki.
Uważaj, to przywabia komary
Komary reagują na substancje, które wydziela nasze ciało. Jesteśmy narażeni na ataki w szczególności po wysiłku fizycznym, ponieważ wydychany dwutlenek węgla, wysoka temperatura ciała oraz składniki potu przyciągają owady. Warto pamiętać o umyciu się po treningu czy pracach w ogrodzie, zmniejszy to prawdopodobieństwo ukąszenia.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
 | Jakich zapachów nie lubią komary?Naturalny repelent na bazie olejków eterycznych. Tworzy na skórze powłokę, której zapach odstrasza komary, meszki i kleszcze. |
Najczęściej zadawane pytania dotyczące uczulenia na komary
W aptekach dostępne preparaty antyhistaminowe, które stosuje się miejscowo w przypadku uczulenia na komary. Lekarz może przepisać też odpowiednie sterydy. W ten sposób ogranicza się intensywność występującej reakcji alergicznej. Jeżeli nie ma możliwości uniknięcia przebywania w miejscu, gdzie komarów jest dużo, warto przed wyjściem na świeże powietrze zastosować jeden z dostępnych w aptece repelentów, odstraszających insekty. Typowe preparaty zawierają DEET, te nieco droższe ikarydynę, która w mniejszym stopniu podrażnia skórę.
W ślinie komara znajdują się substancje, które mają za zadanie opóźnić krzepnięcie krwi. Jednocześnie te związki mogą wywoływać u niektórych osób uczulenie. Choć nie zagraża ono zdrowiu, ani tym bardziej życiu pacjenta, jest nieprzyjemne, a jego objawy zwykle utrzymują się do kilku godzin. Na wystąpienie reakcji alergicznej narażone są przede wszystkim niemowlęta i małe dzieci. U dorosłych uczulenie pojawia się znacznie rzadziej i dotyczy głównie osób cierpiących z powodu deficytu odporności. W rzadkich przypadkach, kiedy ukąszenie powoduje odpowiedź ogólnoustrojową, zaleca się odczulanie.
Objawy uczulenia na komary wyglądają podobnie, jak w przypadku innych reakcji alergicznych na jad owadów. Do typowych symptomów zalicza się m.in. zaczerwienienie w miejscu ukąszenia, ból, wysypkę, świąd, a także gorączkę i zawroty głowy. W przypadku ugryzienia komara wstrząs anafilaktyczny występuje bardzo rzadko, ale nie można go wykluczyć. Jeśli do niego dojdzie, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Wstrząs anafilaktyczny można rozpoznać po opuchliźnie w okolicach ust, języka i gardła, chrypce, zaburzeniach mowy lub wymiotach.
