Monocyty – kiedy się martwić ich poziomem, co oznaczają podwyższone?

Czym są monocyty? 

Monocyty to składniki krwi. Należą do grupy białych krwinek, w zdrowym organizmie stanowią około 3-8% wszystkich leukocytów. Monocyty są też największymi krwinkami w krwiobiegu.  

• Mają ciekawą właściwość, jaką jest zdolność do migracji między naczyniami krwionośnymi a tkankami. Dzięki specjalnym receptorom reagują na substancje produkowane przez układ odpornościowy. Gdy pojawia się stan zapalny, opuszczają naczynia krwionośne i przechodzą do zainfekowanej tkanki. Tam przekształcają się w makrofagi – komórki żerne – i oczyszczają miejsce z drobnoustrojów (w tym bakterii) i obumarłych tkanek.  

• Monocyty produkują ponadto białka wpływające na układ odpornościowy: interferon, leukotrieny i interleukiny. Pojawienie się tych białek pobudza organizm do określonych działań obronnych np. w czasie infekcji. 

Monocyty – jak sprawdzić ich poziom 

W jaki sposób dowiedzieć się, czy poziom monocytów jest odpowiedni? Badaniem, które odpowie na to pytanie, jest morfologia krwi z rozmazem, a konkretnie rozmaz krwi obwodowej. W tym badaniu próbka krwi jest rozprowadzana na szkiełku i obserwowana pod mikroskopem. Diagnosta ocenia wygląd poszczególnych krwinek, dzięki czemu można wykryć różne nieprawidłowości, w tym choroby.

Morfologię krwi zleca lekarz. Można też wykonać badanie prywatnie (cena waha się w granicach kilkunastu-kilkudziesięciu złotych). Bardzo ważne, aby przed wystawieniem skierowania na badanie poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety, ponieważ mogą one wpływać na wynik.

Przed badaniem pacjent musi się odpowiednio przygotować. Powinien zgłosić się na czczo, czyli zachować 12-godzinna przerwę od spożycia posiłku. Natomiast 2-3 dni wcześniej należy ograniczyć intensywną aktywność fizyczną i zaprzestać stosowania używek. 

Monocyty – norma 

Poszczególne laboratoria mogą mieć nieco różne widełki, jeżeli chodzi o prawidłowe parametry. Niemniej przyjmuje się, że liczba monocytów powinna się mieścić w przedziale 0,03-0,90 [109/l]. W przypadku dzieci referencyjne liczby monocytów wynoszą odpowiednio:

• Dzieci w wieku 0-1 miesiąca: 0,5-3,4 [109/l] 

• Dzieci w wieku od 1 miesiąca do 2 lat: 0,3-1,7 [109/l] 

• Dzieci w wieku 2-6 lat: 0,2-1,2 [109/l] 

• Dzieci w wieku 6-12 lat: 0,2-1,1 [109/l] 

• Dzieci w wieku >12 lat: 0,2-1,2 [109/l] 

Kiedy się martwić poziomem monocytów? 

Jeżeli chodzi o monocyty, każde odstępstwo od normy powinno być skonsultowane z lekarzem. Często okazuje się, że niewielkie odchylenie jest kwestią indywidualną i nie stanowi powodu do niepokoju. Niemniej czasami zdarza się, że liczba monocytów jest zbyt wysoka lub niska. Co to może oznaczać? Jaki poziom monocytów jest niebezpieczny?

Monocyty podwyższone 

Podwyższone stężenie monocytów to inaczej monocytoza. Przyczyn tego zjawiska może być wiele. Najczęściej jest to wynik zaburzeń zachodzących w organizmie, choć nie zawsze oznaczają niebezpieczne schorzenia.

Monocyty podwyższone u dorosłego 

Najczęstszą przyczyną wystąpienia podwyższonego stężenia monocytów we krwi obwodowej są infekcje. Czy to te rozwijające się w momencie badania krwi, czy też krótko przed jego wykonaniem. Monocytoza to często pierwszy objaw, który pomaga zdiagnozować jakieś schorzenie. Inne przyczyny podwyższonego stężenia monocytów to: 

• silny lub długotrwały stres, 

• choroby wątroby, 

• uszkodzenia tkanek, 

• choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy), 

• choroby metaboliczne, 

• stany pooperacyjne, 

• nowotwory, 

• ciąża, 

• kiła, 

• sarkoidoza, 

• gruźlica, 

• usunięcie śledziony, 

• palenie papierosów, 

• stosowanie niektórych leków, np. sterydów, a konkretnie glikokortykosteroidów. 

Zanim popadnie się w panikę lub spróbuje się samemu zdiagnozować, trzeba pamiętać, żedo pełnej oceny stanu zdrowia potrzeba poprawnej interpretacji całego wyniku morfologii krwi. Ponadto kluczową rolę odgrywają towarzyszące monocytozie objawy.

Monocyty podwyższone u dziecka 

U dzieci, podobnie jak u dorosłych, monocytoza jest najczęściej wynikiem przechodzenia infekcji lub stanu dopiero co po jej przejściu. Niemniej nierzadko jest to objaw pojawienia się chorób rozrostowych, czyli nowotworów. Głównie dotyczy to białaczki, przy której obserwuje się wzrost liczby pozostałych leukocytów. Niepokojące wyniki i towarzyszące im symptomy wymagają konsultacji u specjalisty. Poziom monocytów przy nowotworze jest charakterystyczny, dlatego wczesne wykrycie wszelkich chorób znacznie zwiększa szansę na ich wyleczenie. 

Wyjątkowo w przypadku niemowląt monocytoza może być objawem ząbkowania.

Monocyty poniżej normy 

Monocytopenia to stężenie monocytów we krwi, które spada poniżej normy. W związku z tym jednocześnie spada ogólna odporność organizmu, który nie ma odpowiedniej liczby walecznych komórek. Do schorzeń i stanów, które sprzyjają pojawieniu się monocytopenii, należą: 

• anemia (głównie anemia aplastyczna), 

• zakażenie wirusem HIV, 

• choroba zanikowa szpiku kostnego, 

• rozległe oparzenia, 

• sepsa. 

Zmniejszenie stężenia monocytów we krwi to także działanie niepożądane chemioterapii. 

Jak unormować liczbę monocytów we krwi? 

Jeżeli chce się utrzymać prawidłowy przedział liczby monocytów we krwi, należy przede wszystkim wzmacniać swoją odporność. 

Po pierwsze, najważniejsza jest dieta bogata w warzywa, owoce, chude mięso i ryby. To podstawowe źródła wszelkiego rodzaju witamin i minerałów, a przede wszystkim kwasów omega, które są niezbędnym składnikiem wspierającym odporność. Coraz częściej i więcej mówi się o tym, że odporność zaczyna się w jelitach i zależy od tego skład oraz jakość flory bakteryjnej. Warto więc zainteresować się stosowaniem probiotyków. Oprócz tego można rozważyć suplementację preparatami na odporność dostępnymi w aptece. 

Kolejnym ważnym aspektem jest aktywność fizyczna. Niezależnie od pory roku kluczowym elementem utrzymania dobrej odporności organizmu jest ruch. Wystarczy tak naprawdę dłuższy spacer. Pozwoli to nie tylko na wzmocnienie bariery ochronnej przed infekcjami, ale także utrzymanie sprawności i redukcję stresu. A jak wiadomo, stres jest sprzymierzeńcem niszczenia odporności. 

W przypadku walki ze stresem przydatna okazuje się często medytacja, jak również techniki relaksacyjne polegające na kontroli oddechu. Warto zadbać także o zdrowy sen, który pozwoli na odpowiednią regenerację.

Oczywiście wszelkie odchylenia monocytów należy skonsultować z lekarzem. Czasami potrzeba wdrożenia odpowiedniego leczenia, zanim podejmie się próbę wzmocnienia odporności naturalnymi metodami.

>> Jak się uspokoić? Metody relaksacyjne, leki i zioła na uspokojenie