Grypa bywa mylona z przeziębieniem, choć może mieć też charakterystyczne symptomy. Typowe objawy grypy to gwałtowny przebieg infekcji, utrzymująca się gorączka, silne bóle mięśni. Choć leki stosowane na grypę zmniejszają dokuczliwość objawów, z wizytą u lekarza nie można zwlekać. Wirus grypy jest bowiem groźny zwłaszcza dla dzieci, osób przewlekle chorych i starszych.
Grypa: objawy grypy, grypa typu A, B i C, jakie leki na grypę stosować?
Objawy grypy
Część objawów, jak ogólne złe samopoczucie, bóle kości oraz mięśni, upodabnia grypę do przeziębienia, jednak grypa przede wszystkim przebiega gwałtownie. Objawy typowe dla grypy to:
- zwiększona temperatura ciała (w przypadku grypy utrzymuje się na poziomie wyższym lub równym 38 st. C przez około 3–5 dni),
- bóle głowy,
- bardzo silne bóle mięśniowo-szkieletowe,
- osłabienie, które długo się utrzymuje (nawet przez 2–3 tygodnie).
Wirus grypy, grypa typu A, B i C
Grypa jest infekcją wirusową wywoływaną przez wirusy grypy. Pochodzą one z rodziny Orthomyxoviridae i występują w trzech postaciach (typ A, B i C). Badania pokazują, że najwięcej zachorowań jest powodowanych zakażeniami wirusami typu A oraz B. Zakażenie wirusem typu C jest stosunkowo rzadkie, ma łagodny przebieg i przeważnie nie powoduje epidemii. Z kolei wirus typu A bardzo często podlega mutacjom, co wymaga corocznej zmiany składu szczepionek przeciw grypie. Wirus typu B jest bardziej stabilny i nie podlega znacznej zmienności. Ma dwa podtypy — Victoria i Yamagata. Obydwa były odpowiedzialne za bardzo dużą część zachorowań w ostatnich okresach infekcyjnych.
>> Grypa żołądkowa – leczenie, objawy. Ile trwa grypa jelitowa?
Jak leczyć grypę?
- Odpoczynek – leżenie w łóżku i sen sprzyjają regeneracji organizmu.
- Odpowiednie nawodnienie – podczas choroby organizm odwadnia się bardzo szybko, dlatego tym bardziej należy zadbać o przyjmowanie płynów.
- Leki przeciwgorączkowe dostępne bez recepty – tj. paracetamol, kwas acetylosalicylowy oraz inne niesteroidowe leki przeciwzapalne.
- Wybrane leki przeciwwirusowe – np. Oseltamiwir czy Zanamiwir.
Ostatni punkt jest zalecany przez lekarza tym osobom, u których choroba przebiega ciężko lub istnieje zwiększone ryzyko powikłań. Jeżeli przebieg grypy nie jest szczególnie ciężki i nie występuje ryzyko związane z wiekiem czy chorobami przewlekłymi — to leczenie tego typu jest skuteczne i uzasadnione w pierwszych 48 godzinach choroby. Jeśli objawy zaczynają ustępować po upływie 48 godzin, przeważnie nie ma już powodu, aby stosować leki przeciwwirusowe.
Leki na grypę bez recepty
Niektóre leki bez recepty mogą zwalczać kilka objawów grypy jednocześnie. Zawdzięczamy to dwóm substancjom czynnym: kwasowi acetylosalicylowemu i chlorowodorkowi pseudoefedryny. Ta ostatnia uśmierza ból, zmniejsza gorączkę, a także udrażnia nos i zatoki. Warto również sięgać po leki, które zawierają w składzie witaminę C. Wzmacnia ona system odpornościowy organizmu i wspomaga regenerację po chorobie.
>> Ibuprofen a paracetamol – czym się różnią, czy można je łączyć?
Grypa – kiedy należy udać się do lekarza?
Przy podejrzeniach grypy nie warto czekać z wizytą u lekarza. Co więcej, należy się pospieszyć, jeśli:
- typowe objawy przeziębienia trwają dłużej niż kilka dni albo się nasilają,
- pojawi się nagła, wysoka gorączka (powyżej 39 st. C),
- pojawią się problemy z oddychaniem,
- zaobserwujesz nietypowe lub bardzo dotkliwe objawy.
Jeżeli cierpisz na chorobę przewlekłą, nie czekaj z pójściem do lekarza. Nawet drobne infekcje mogą być niebezpieczne w skutkach w zestawieniu z niektórymi chorobami przewlekłymi.
Epidemia grypy – jak się bronić przed chorobą?
Nie jest tajemnicą, że zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Najważniejsze, aby unikać kontaktu z osobami chorymi, które kichają lub kaszlą. Podobnie jak w przypadku innych chorób należy dokładnie myć ręce, aby zmniejszyć ryzyko przedostawania się wirusów do naszego organizmu. W przypadku grypy rozwiązaniem zmniejszającym ryzyko zachorowania jest przyjęcie szczepionki przeciw grypie. To opcja dostępna dla wszystkich, którzy chcieliby w ten sposób chronić się przed chorobą. Szczepienia zapobiegają również rozwojowi głównych powikłań po grypie.
>> Jak zadbać o odporność – 8 porad farmaceuty
Kiedy szczepić się na grypę?
Szczepienie przeciw grypie powinno odbywać się każdego roku, najlepiej przed rozpoczęciem sezonu infekcyjnego (w Polsce z największym wzrostem zachorowań na grypę mamy do czynienia od października do maja kolejnego roku). W okresie infekcyjnym również można jednak otrzymać szczepionkę.
Szczepionka na grypę – najważniejsze informacje
Aby zaszczepić się przeciw grypie, w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza lub pielęgniarki na wizytę kwalifikującą. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, pacjent zostaje zakwalifikowany do otrzymania szczepionki.
Szczepienie przeciw grypie – jak często przyjmować?
Szczepienie przeciw grypie powinno odbywać się co roku. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) bada na bieżąco szczepy grypy krążące w środowisku pracy. Jeśli pojawi się nowy szczep, WHO wydaje zalecenia związane ze składem szczepionki. Dzięki temu preparat mający chronić nas przed grypą jest stale ulepszany i monitorowany. To sprawia, że regularne szczepienie zwiększa i poszerza ochronę przed wirusami.
Kto powinien zaszczepić się przeciw grypie?
Chociaż szczepienia na grypę są dostępne dla wszystkich chętnych, są też szczególnie zalecane niektórym grupom pacjentów, zwłaszcza tym narażonym na regularny kontakt z wirusem:
- dzieciom od ukończenia 6. miesiąca życia,
- osobom przewlekle chorym,
- kobietom w ciąży lub planującym ciążę,
- osobom o obniżonej odporności,
- osobom po transplantacji narządów,
- osobom powyżej 55. roku życia,
- osobom, które mają bliski kontakt zawodowy lub rodzinny z dziećmi do ukończenia 6. miesiąca życia, z osobami starszymi lub chorymi przewlekle,
- uczniom szkół i uczelni medycznych oraz pracownikom ochrony zdrowia,
- pensjonariuszom domów opieki spokojnej starości oraz innych zakładów opiekuńczo-leczniczych.
Jakie szczepionki przeciw grypie są dostępne?
W sezonie infekcyjnym 2022/2023 refundacją (100% lub 50%) objęte są szczepionki Vaxigrip Tetra (inaktwywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie), Influvac Tetra (inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie) i Fluenz Tetra (żywa, donosowa 4-walentna szczepionka przeciw grypie).
Powikłania po grypie
Grypa w znacznym stopniu obciąża zarówno układ krążenia, jak i cały organizm. Może prowadzić do ciężkich, a nawet zagrażających życiu powikłań: zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego. Osoby starsze i przewlekle chore są szczególnie narażone na to ryzyko.
Przeziębienie a grypa – jak je rozróżnić
W odróżnieniu od grypy przeziębienie może zostać wywołane przez ok. 200 rodzajów wirusów (najczęściej rinowirusy). Z reguły ma lekki przebieg i nie trwa długo w przeciwieństwie do grypy, której objawy są nasilone i utrzymują się przez długi czas. Ogólne złe samopoczucie, bóle kości oraz mięśni i zwiększona temperatura ciała mogą towarzyszyć obu infekcjom, jednak w przeziębieniu rzadko kiedy mamy do czynienia z gorączką. Bóle głowy i bóle mięśniowo-szkieletowe podczas przeziębienia są znikome albo nie występują, również osłabienie jest lekkie lub nie występuje. Przeziębienie zazwyczaj przebiega łagodniej niż grypa i nie powoduje powikłań.
>> Miód na przeziębienie – jaki wybrać i co do niego dodać?
Grypa – podsumowanie
W przypadku grypy rozwiązaniem zmniejszającym ryzyko zachorowania jest przyjęcie szczepionki przeciw grypie, jednak nie należy zapominać o dbałości o zdrowy styl życia, higienie i wsparciu odporności, a przede wszystkim nie wolno bagatelizować choroby. Zachorowanie na grypę jest obarczone dużym ryzykiem wystąpienia powikłań, zwłaszcza u pacjentów, którzy zmagają się z chorobami przewlekłymi lub osłabieniem odporności (dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze). Warto też pamiętać, że nie każdy organizm funkcjonuje książkowo i w niektórych przypadkach diagnoza grypy może okazać się trudna, a nawet niemożliwa bez pomocy lekarza.
>> Wirus RSV - objawy, leczenie, dlaczego jest groźny u dziecka
Najczęściej zadawane pytania dotyczące grypy
Tak, grypa jest chorobą sezonową i występuje głównie jesienią i zimą. Okres ten nazywa się sezonem grypowym. W krajach o umiarkowanym klimacie sezon grypowy zazwyczaj trwa od listopada do marca. W tym czasie występuje większa liczba zachorowań na grypę, ponieważ wirusy grypy lepiej rozprzestrzeniają się w chłodniejszych warunkach i w okresie niższej wilgotności powietrza. Jednak grypa może wystąpić również poza sezonem grypowym, szczególnie w krajach o tropikalnym klimacie.
Grypa może być groźna dla zdrowia, szczególnie dla osób z grup ryzyka, takich jak: dzieci, kobiety w ciąży i osoby z chorobami przewlekłymi czy osoby starsze. Grypa może prowadzić do problemów związanych z zapaleniem płuc, ucha środkowego, oskrzeli czy zapaleniem mięśnia sercowego. W niektórych przypadkach, szczególnie u osób z osłabionym układem odpornościowym, grypa może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet do śmierci. Dlatego ważne jest, aby traktować tę chorobę poważnie i podjąć odpowiednie kroki w celu zapobiegania jej rozprzestrzenianiu się oraz leczenia w przypadku jej wystąpienia.
Istnieją sposoby na zapobieganie grypie. Najważniejszym z nich jest szczepienie, które powinno być wykonywane raz do roku. Szczepionka przeciw tej chorobie jest skutecznym narzędziem ochrony przed wirusem grypy – zmniejsza podatność na zachorowanie oraz powikłania. Co więcej, można zminimalizować ryzyko zakażenia i rozprzestrzeniania się grypy poprzez zachowanie higieny (częste mycie rąk i unikanie dotykania twarzy), izolacji od osób, które są chore na grypę poprzez unikanie zatłoczonych miejsc i zamkniętych pomieszczeń – zwłaszcza w okresie zachorowań. Dodatkowo warto zadbać o zdrowe odżywianie się, regularną aktywność fizyczną, odpoczynek i ograniczenie stresu, co również wpływa na naszą odporność.
W przypadku osób, które miały kontakt z osobą chorą na grypę lub zakażoną, a wcześniej nie zostały zaszczepione przeciwko grypie, stosowanie profilaktycznej dawki leków przeciwwirusowych może zmniejszyć ryzyko zachorowania lub złagodzić objawy w przypadku zakażenia wirusem. Jednak decyzję o korzystaniu z leków przeciwwirusowych podejmuje lekarz na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.
Grypa jest chorobą wirusową i leczy się ją głównie objawowo, a więc łagodzi się symptomy. W większości przypadków grypa może być leczona w domu. W czasie walki z dolegliwością bardzo ważny jest odpoczynek i nawadnianie. W razie występowania wysokiej gorączki można przyjmować leki przeciwgorączkowe dostępne w aptece bez recepty. Na bóle głowy, mięśni i stawów warto zastosować leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen. W kaszlu i katarze pomóc mogą inhalacje z parą ziołową lub z dodatkiem soli.
W niektórych przypadkach, szczególnie u osób z grup ryzyka, takich jak osoby starsze lub z chorobami przewlekłymi, konieczna może być hospitalizacja i podawanie leków przeciwwirusowych. W każdym przypadku ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu określenia odpowiedniego leczenia.
