Cynk a odporność. Czy cynk wspiera organizm w walce z wirusami (fakt czy mit)?

Cynk to mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wykazuje duży wpływ na metabolizm komórki oraz na kondycję układu odpornościowego. Jest konieczny do produkcji insuliny, jego niedobór może sprzyjać insulinooporności oraz rozwojowi cukrzycy typu 2. Cynk ma też właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające – chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, który przyspiesza ich proces starzenia się i degeneracji.

Cynk naturalnie występuje w:

• owocach morza,
• mięsie (szczególnie wołowym),
• fasoli,
• płatkach zbożowych,
• kaszy gryczanej,
• serach żółtych,
• pestkach dyni.

Dzienne zapotrzebowanie na cynk, według wytycznych FDA, wynosi 11 mg dla osób dorosłych i dzieci po 4 roku życia.

Wpływ cynku na układ odpornościowy

Główny wpływ cynku na układ odpornościowy polega na tworzeniu i przyspieszaniu dojrzewania limfocytów T, czyli jedynych z najważniejszych komórek odpowiedzialnych za odporność. Obniżony poziom tego mikroelementu powoduje obniżenie sprawności układu odpornościowego. Niedobór cynku skutkuje zmniejszeniem funkcji makrofagów, neutrofili i komórek NK (tzw. „naturalnych zabójców”).

Niski poziom cynku w organizmie wiązany jest z częstszym zapadaniem na zapalenie płuc i infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci i osób starszych.

Przypuszcza się, że pierwiastek ten może złagodzić przebieg i skrócić czas trwania zakażenia rinowirusami, odpowiedzialnymi za infekcje górnych dróg oddechowych, poprzez bezpośrednie ograniczenie przyłączania się wirusów do błony śluzowej nosa i stanu zapalnego. Przeprowadzone badania kliniczne sugerują, że zażywanie cynku w okresie przeziębienia może skracać czas infekcji.

Tu kupisz: Preparaty z cynkiem

Rola cynku w organizmie

Cynk uczestniczy w metabolizmie komórkowym – mikroelement ten jest niezbędny do działania ponad 300 enzymów. Ponadto bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, syntezie białek, gojeniu się ran, syntezie DNA i podziałach komórkowych. Cynk ma też duże znaczenie dla kobiet w ciąży, jest niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu, a następnie do rozwoju i dojrzewania dziecka. Jego niedobór u dzieci może doprowadzić do zahamowania wzrostu oraz dojrzewania płciowego. U osób dorosłych zbyt niskie stężenie cynku może objawiać się wypadaniem włosów, łamliwością paznokci oraz powolnym gojeniem się ran Pierwiastek ten jest kluczowy także do funkcjonowania zmysłu smaku i węchu.

Badania wykazały, że u osób chorujących na cukrzycę, stężenie cynku jest niższe niż u osób zdrowych. Niedobór cynku wiązany jest z zaburzeniami wydzielania insuliny przez komórki β trzustki, mniejszoną wrażliwością tkanek obwodowych na insulinę oraz zwiększonym poziomem markerów stanu zapalnego w organizmie.

Przedawkowanie cynku

Mimo, że cynk jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowego działania organizmu, jego zbyt wysoki poziom ma negatywny wpływ na zdrowie. Pierwiastek ten, w stężeniu większym niż fizjologiczne, działa toksycznie na układ neurologiczny. Badania wskazują, że cynk jest promotorem agregacji płytek β-amyloidu, odpowiedzialnych za występowanie choroby Alzheimera. Mikroelement ten wpływa również na czynniki transkrypcyjne i przez to może być łączony z procesem apoptozy (śmierci) komórki. Zbyt wysoki poziom cynku może paradoksalnie doprowadzić także do obniżenia odporności organizmu.

Tu kupisz: Preparaty wspomagające układ odpornościowy w okresie przeziębień i grypy

Źródła:

Rink, L. (2000). Zinc and the immune system. Proceedings of the Nutrition Society, 59(4), 541-552.;

Hemilä, H., Petrus, E. J., Fitzgerald, J. T., and Prasad, A. ( 2016) Zinc acetate lozenges for treating the common cold: an individual patient data meta‐analysis. Br J Clin Pharmacol, 82: 1393– 139;

Cuajungco, M. P., Lees, G. J. (1997) Zinc and Alzheimer's disease: is there a direct link? Volume 23, Issue 3, April 1997, Pages 219-236;