Leki przeciwwirusowe na grypę. Jak działają, kiedy stosować?

Każdego roku 5-15 proc. populacji zmaga się z grypą. Najpopularniejszą formą leczenia jest sięganie po środki zmniejszające objawy grypy, czyli substancje przeciwgorączkowe, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, zmniejszające katar czy hamujące kaszel oraz dodatkowo odpoczynek i odpowiednie spożywanie płynów. Jednak leczenie grypy, czy przeziębienia z objawami grypopodobnymi może opierać się również o środki zmniejszające rozwój infekcji wirusowej, a więc działających bezpośrednio na przyczynę choroby.

>> Leki na przeziębienie i grypę

>> Leki na grypę i przeziębienie dla dzieci

Leki przeciwwirusowe bez recepty

Pranobeks inozyny to lek stosowany w leczeniu wirusowych zakażeń górnych dróg oddechowych. Badania wykazały, że pranobeks inozyny:

• stymuluje odpowiedź układu odpornościowego, w tym limfocytów T,
• zwiększa m.in. poziom przeciwciał klasy IgG,
• nasila wytwarzanie cytokin prozapalnych, co przyspiesza odpowiedź immunologiczną organizmu.

Badania wykazały, że u osób stosujących pranobeks inozyny szybciej ustępowały objawy grypopodobne w porównaniu do osób otrzymujących placebo.

Leki przeciwwirusowe na grypę - jak stosować?

W przypadku konieczności stosowania leków zmniejszającymi rozwój infekcji wirusowej warto pamiętać, że w przypadku wirusa grypy kluczowe jest pierwsze 36 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Jest to czas, w którym dochodzi do maksymalnej replikacji wirusa, tym samym podanie leków zmniejszających rozwój infekcji zwiększa szansę skuteczności terapii.

W przypadku konieczności rozpoczęcia leczenia osoby dorosłe powinny przyjmować 1000 mg (2 tabletki po 500 mg) pranobeksu inozyny 3 razy na dobę. Leczenie zwykle trwa od 5 do 14 dni. Ponadto lek należy stosować dłużej o 1 – 2 dni od ustąpienia objawów. Produkty z tą substancją leczniczą mogą być stosowane u dzieci po skończeniu 1 roku życia, dawka dobowa dla dziecka wynosi 50 mg/kg masy ciała.

Pranobeks inozyny występuje w takich lekach jak: Eloprine, Groprinosin, Isoprinosine, Neosine, Neotac, i Pranosin. Dostępny jest w postaci tabletek, syropu i kropli doustnych.

Pranobeks inozyny a działanie niepożądane

Lek powoduje zwiększenie stężenia kwasu moczowego, które normalizuje się po kilku dniach od odstawienia leku. Zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego może powodować wystąpienie napadu dny moczanowej. 

Ze względu na to działanie pranobeks inozyny jest przeciwwskazany u osób:

• z dną moczanową,
• przyjmujących leki stosowane w leczeniu dny moczanowej, np. allopurynol.

W przypadku stosowania pranobeksu inozyny obserwowano również m.in.:

• nudności,
• wymioty,
• bóle i zawroty głowy,
• wysypki skórne,
• zaburzenia snu,
• nadmierną pobudliwość nerwową,
• bóle stawów,
• bóle w nadbrzuszu,
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.

Leki przeciwwirusowe na grypę na receptę

W Polsce dostępne są również leki na receptę stosowane w leczeniu grypy zawierające oseltamiwir (Ebilfumin, Tamiflu, Tamivil), zanamiwir (Relenza), amantadynę (Amantix, Viregyt K) oraz rymantadynę (Rimantin).

Oseltamiwir oraz zanamiwir hamują działanie tzw. neuraminidaz wirusa grypy, co zmniejsza uwalnianie świeżo zreplikowanych cząsteczek wirusa z komórki i dalsze rozprzestrzenianie się w organizmie. Substancje te działają na typy A i B wirusa grypy i stosuje się je w leczeniu grypy oraz zapobieganiu jej wystąpienia w przypadku pandemii. Te leki nie są skuteczne w leczeniu innych chorób wirusowych.

Amantadyna i rymantadyna stosuje się w leczeniu infekcji wywołanej jedynie wirusem grypy typu A – leki te nie są skuteczne w przypadku zakażania wirusem grypy B. Badania wykazały, że leki te hamują replikację wirusa w komórce. Leki zawierające te substancje lecznicze mogą być stosowane w leczeniu grypy oraz w zapobieganiu nawrotom grypy podczas epidemii.

Podobnie jak w przypadku pranobeksu inozyny stosowanie leków dostępnych na receptę, jeżeli występuje taka konieczność, również należy rozpocząć jak najwcześniej – najlepiej do 36 – 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów grypy, co gwarantuje największą skuteczność w zahamowaniu replikacji wirusa i rozprzestrzenianiu się infekcji w organizmie.

Leki przeciwwirusowe nie zastępują szczepień

Dostępne w aptece leki przeciwwirusowe podane odpowiednio wcześnie zmniejszają ryzyko rozwoju grypy, jednak ich skuteczność w przypadku późnego zastosowania jest ograniczona. Jak w przypadku każdej choroby zdecydowanie lepiej jest zapobiegać wystąpieniu niż leczyć, dlatego warto skorzystać ze szczepień przeciwko grypie, co pozwoli nabyć odporność przeciwko wirusowi grypy w danym sezonie.

Szczepienia przeciwko grypie charakteryzują się  około 80 procentową skutecznością, dla części pacjentów są refundowane.