Zmorą, utrudniającą wyrabianie od najmłodszych lat zdrowych nawyków żywieniowych, jest w dzisiejszych czasach zaniedbywanie wspólnego jedzenia posiłków oraz nadmiar słodyczy i brak ruchu. Badania pokazują, że polskie dzieci jedzą za mało owoców, warzyw i przetworów z mleka. Najmłodsi, tuż po skończeniu pierwszego roku życia, piją nadmierne ilości słodzonych soków owocowych.
Jak wyrobić zdrowe nawyki żywieniowe u dziecka? Czy warto iść z dzieckiem do dietetyka?
Propagowanie zdrowej żywności wcale nie eliminuje złych nawyków żywieniowych. Polskie dzieci jedzą więcej jabłek, ale nie rezygnują z batoników i fast-foodów. Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że w ciągu ostatnich lat w Polsce potroiła się liczba dzieci z nadwagą.
Wspólne posiłki to podstawa
Badania naukowe dowodzą, że spożywanie przez dzieci wspólnych posiłków z rodzicami sprzyja zachowaniu prawidłowej masy ciała - informuje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Wspólne posiłki przy stole są najlepszą formą kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych.
Dzieci, które częściej jedzą obiady wspólnie z członkami rodziny, spożywają więcej warzyw i owoców, błonnika i mikroelementów, a mniej żywności smażonej, słodzonych napojów i tłuszczów.
Spożywanie wspólnych posiłków jest dość powszechne. Zauważa się jednak spadek częstotliwości spożywania posiłków w gronie rodzinnym w momencie rozpoczęcia przez dzieci nauki na poziomie ponadpodstawowym. Ma na to wpływ zwiększenie samodzielności dzieci. Wiąże się z tym pogorszenie jakości żywieniowej diet młodzieży, szczególnie w zakresie zmniejszenia częstotliwości spożycia warzyw i owoców oraz zwiększenia częstości opuszczania śniadań i spożycia żywności typu fast food.
Z raportu Instytutu Matki i Dziecka wynika, że młodzież z nadwagą i otyłością stanowi grupę, która najrzadziej deklaruje regularne spożywanie kolacji w towarzystwie rodziców.
Jak kształtować zdrowe nawyki żywieniowe u dziecka?
Najkorzystniejszy moment na świadome kształtowanie postawy żywieniowej dziecka to okres przejścia z mleka mamy na sztuczny. Przy kontynuacji karmienia piersią to czas rozszerzania diety malucha. W tych momentach ważne jest, aby nie słodzić sztucznie pokarmów. Pozostawienie ich naturalnego smaku zapobiega przyzwyczajeniu dziecka do wyraziście słodkiego smaku, co w nieodległej przyszłości skutkuje niechęcią do innych pokarmów, w tym zdrowych owoców, warzyw, soków.
Z pomocą przychodzi tu metoda znana w Polsce jako „Bobas Lubi Wybór” (skrót od angielskiego Baby-Led Weaning czyli BLW). Polega ona na ominięciu etapu papek i pozwoleniu dziecku na samodzielne jedzenie już od pierwszego posiłku. Dzieci, które jedzą samodzielnie z radością czekają na posiłek i z przyjemnością poznają nowe smaki. Mają możliwość, aby poznać swoje własne tempo jedzenia i decydować, kiedy i co jeść.
Wskazane jest jak najdłuższe odroczenie podawania dziecku słodyczy i właściwe ich dozowanie. Lepsze jest domowe ciasto niż czekoladowy batonik i naturalny sok niż gazowany, słodzony napój. Dzięki temu dziecko zachowuje wrażliwość na inne smaki i łatwiej jest rozszerzać jego dietę o nowe smaki owoców i warzyw.
Czytaj więcej: Karmienie niemowląt - metoda BLW. Zasady, korzyści zagrożenia
Od czego zacząć kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych?
Ważnym momentem w kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych jest:
- zasiadanie malucha do wspólnego stołu,
- rodzinne spożywanie posiłków.
Naturalną reakcją dziecka jest chęć próbowania tego, co jedzą inni. Jeśli np. warzywa goszczą tylko w naczyniach dziecka, a pozostali jedzą coś innego, dziecko nabiera przekonania, że to, co mają inni jest lepsze i odrzuca swoją dietę.
Sprawdzone rady na to, jak kształtować zdrowe nawyki żywieniowe u dzieci
- Jeżeli między posiłkami maluch ciągle podjada na pewno nie będzie zainteresowany zjedzeniem dwudaniowego obiadu. Dziecko powinno zjadać 5 posiłków dziennie z czego jeden może być przekąską.
- Wprowadź w domu zasadę kosztowania wszystkiego co jest na stole przez każdego członka rodziny, tak jakby to było coś oczywistego. Pamiętaj – jedna nowość w jednym posiłku.
- Ignoruj próby grymaszenia.
- Nic na siłę, nie wmuszaj w dziecko jedzenia.
- Miejscem przeznaczonym na jedzenie jest stół, nie przyzwyczajaj dziecka do jedzenia przed telewizorem.
- Rozmawiajcie o jedzeniu nie tylko przy stole, staraj się aby dziecko poznało zasady zdrowego odżywiania.
- Zachęcaj dziecko do pomocy, razem zaplanujcie co będziecie jeść.
- Jeśli chcesz zacząć zdrowo się odżywiać wyrzuć z najbliższego otoczenia wszystko, co można zaliczyć do śmieciowego jedzenia.
- Spróbuj ułatwić domownikom dostęp do zdrowego jedzenia, tak aby jak najczęściej po nie sięgali. Możesz umieścić na stole w kuchni miskę ze zdrowymi przegryzkami. Mogą to być surowe owoce i warzywa.
- Staraj się, aby nowe produkty były ładnie podane, bo wygląd ma tutaj duże znaczenie.
Aktywność fizyczna
Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej opracowana przez specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) zaleca w przypadku dzieci przynajmniej godzinę aktywności fizycznej dziennie. Jednorazowo powinno być to minimum 10 minut. Ma to znaczenie dla zdrowia i prawidłowego rozwoju.
Osoby aktywne zwykle zwracają większą uwagę na to, co znajdzie się na ich talerzu. Dlatego ruch to również jeden ze sposobów na wyrobienie u dziecka właściwych nawyków żywieniowych.
Czy warto iść z dzieckiem do dietetyka?
Żywienie dziecka wymaga od rodziców wiedzy i rozwagi. Z jednej strony powinni zadbać o to, aby dieta dziecka była urozmaicona, ponieważ potrzebuje ono wielu składników odżywczych i energii. W prawidłowej kompozycji diety dziecka może pomóc rodzicom dietetyk dziecięcy. W przypadku dziecka z nadwagą, niedowagą , alergią czy z innymi chorobami warto z pomocą specjalisty popracować z dzieckiem nad dietą.
Co może zaoferować dietetyk?
- Rozmowę o problemie zarówno z opiekunem jak i z dzieckiem.
- Wspólną analizę dotychczasowego sposobu odżywiania dziecka i sugestie co warto byłoby zmienić.
- Pomysły na zdrowe i proste posiłki, które będą komponowane z produktów akceptowanych przez dziecko.
- Naukę zasad zdrowego odżywiania poprzez gry i zabawy, a także specjalnie opracowany system postanowień i małych celów dziecka.
- Ciekawe i zdrowe alternatywy dla słodyczy zamiast zakazów i ograniczeń.
Zbilansowany jadłospis dostosowany do potrzeb i preferencji dziecka, dostarczający wszystkich składników odżywczych niezbędnych do intensywnego rozwoju.
>> Skoki rozwojowe w 1. roku życia, czyli jak rozwija się mózg dziecka ?
