Jak obniżać gorączkę u małego dziecka?

Gorączkę definiuje się jako stan, w którym temperatura ciała przekracza:

• 38^oC mierzona w odbycie
• 37,8^oC mierzona w jamie ustnej
• 37,2^oC pod pachą

Natomiast stan podgorączkowy jest to zakres temperatury ciała pomiędzy 37 – 38^oC (mierzony w odbycie). Za wystąpienie gorączki odpowiadają najczęściej wirusy, wywołujące infekcje górnych dróg oddechowych.

>> Środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe dla dzieci

Jakie leki stosować na obniżenie temperatury u dzieci?

W celu obniżenia temperatury ciała u dzieci zaleca się stosowanie:

• paracetamolu, o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym
• ibuprofenu, działającego przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo

U niemowląt do 3. miesiąca życia można podawać paracetamol, który jest uznawany za lek bezpieczny przy jego prawidłowym stosowaniu i dawkowaniu. U dzieci starszych można natomiast zastosować ibuprofen, który wykazuje dodatkowo działanie przeciwzapalne, co jest pomocne w zwalczaniu infekcji.

Należy pamiętać przy tym, że ibuprofenu nie należy stosować dłużej niż około 5 dni.

W pierwszej kolejności zaleca się stosowanie paracetamolu, a w przypadku braku rezultatów należy podawać ibuprofen.

Kiedy nie podawać ibuprofenu?

Ibuprofenu nie należy podawać noworodkom i niemowlętom do 3. miesiąca życia oraz dzieciom chorującym na ospę. Stosowanie ibuprofenu u dzieci z ospą nawet 10-krotnie zwiększa ryzyko zakażeń paciorkowcami i gronkowcami.

Dawkowanie paracetamolu i ibuprofenu u małych dzieci

Leki obniżające gorączkę należy stosować zgodnie z dawkowaniem podanym na ulotce, odpowiednio do wagi dziecka. Przy zaobserwowaniu braku poprawy stanu chorego, należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do lekarza.

Dawkowanie paracetamolu:

• doustnie w dawce 10 – 15 mg/kg masy ciała
• doodbytniczo w dawce 15 – 20 mg/kg masy ciała, w dawkach podzielonych co 4 – 6 godzin

Dawkowanie ibuprofenu:

• doustnie w dawce dobowej 20 – 30 mg/kg masy ciała, w dawkach podzielonych co 6 – 8 godzin.

Czy można stosować ibuprofen i paracetamol łącznie?

W przypadku trudnej do zbicia gorączki można zastosować schemat połączenia dwóch różnych leków przeciwgorączkowych, wówczas należy podawać leki naprzemiennie z zachowaniem odpowiedniego dawkowania i odstępu pomiędzy lekami.

Przerwa pomiędzy kolejnymi dawkami ibuprofenu powinna wynosić około 8 godzin, natomiast przy stosowaniu paracetamolu czas ten jest krótszy i wynosi około 4 - 6 godzin.

Jakich błędów unikać?

Zarówno paracetamol, jak i ibuprofen są lekami powszechnie dostępnymi, produkowanymi przez wielu producentów, w związku z czym leki te występują pod wieloma nazwami handlowymi. Próbując obniżyć gorączkę u dziecka należy zwrócić uwagę, żeby nie podawać tego samego leku pod różnymi nazwami handlowymi.

Kolejnym ważną kwestią jest, by dobierać dawkę leku do wagi dziecka, a nie do jego wieku. Dzieci będące w tym samym wieku mogą mieć bardzo różną masę ciała, dlatego dawkowanie leku do wagi jest zdecydowanie bezpieczniejsze. Nie należy przekraczać dawki ustalonej na podstawie masy ciała, a w przypadku braku poprawy u malucha, należy udać się do lekarza.

Domowe metody na gorączkę u dziecka

Po podaniu leku przeciwgorączkowego dziecku, wspomagająco można zastosować także okłady i kąpiele chłodzące. Należy przy tym uważać, by temperatury nie obniżać zbyt gwałtownie. Kąpiel chłodząca powinna mieć temperaturę o 1 stopień niższą od temperatury ciała dziecka. Dodatkowo należy wietrzyć pomieszczenie oraz odpowiednio nawadniać chorego.

Kiedy udać się z dzieckiem do lekarza?

Jeżeli leki dostępne bez recepty oraz domowe sposoby na obniżenie gorączki nie przynoszą żadnych rezultatów, lub w przypadku kiedy pomimo stosowania ibuprofenu czy paracetamolu temperatura stale rośnie, bądź występują drgawki gorączkowe, należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do lekarza.

Ibuprofenu nie należy podawać dzieciom poniżej 3. miesiąca życia, a w przypadku niemowląt do 6. miesiąca życia, u których objawy gorączkowe nie ustąpiły lub nasiliły się w ciągu 24 godzin od zastosowania leku, należy skontaktować się z lekarzem.

W przypadku dzieci starszych (od 6 miesiąca życia) należy udać się do lekarza, gdy pomimo stosowania leku objawy utrzymują się przez 3 dni lub ulegają nasileniu.

W przypadku stosowania paracetamolu przez 3 dni, jeżeli objawy gorączki nie ustępują lub się nasilają, należy skonsultować się z lekarzem.

W jakiej postaci wybrać lek przeciwgorączkowy?

Leki przeciwgorączkowe występują w postaci:

• kropli doustnych
• syropów
• czopków
• saszetek do sporządzania zawiesiny
• kapsułek
• kapsułek do żucia
• tabletek

Dzieciom starszym można podawać leki przeciwgorączkowe w formie tabletek i kapsułek, czy saszetek do sporządzania zawiesiny. Jednakże jeśli dziecko nie potrafi jeszcze połykać, jest zbyt małe, dobrą alternatywą będzie podanie leku w formie syropu czy czopka.

Jak udrożnić nos niemowlaka? Wypróbuj aspirator podłaczany do rury ssącej odkurzacza, z możliwością regulacji siły ssącej. Może być stosowany u noworodków, niemowląt i małych dzieci.

Czopek czy syrop?

Najczęściej stosowaną formułą leków przeciwgorączkowych jest syrop. Niewątpliwe zalety syropu to łatwość ich podawania dzieciom, łatwość dawkowania oraz dobry smak (syropy występują w wielu smakach i są dobrze tolerowane przez dzieci), z tego względu ta forma podania leku jest najczęściej wybierana przez rodziców.

Jednakże w przypadku, kiedy dziecko nie chce przełknąć syropu, wypluwa go, bo mu nie smakuje, bądź gorączce towarzyszą wymioty, uniemożliwiające podanie leku w formie doustnej, dobrą alternatywą dla syropu pozostają czopki.

Ta droga podania leku przeciwgorączkowego także ma pewne wady. Aplikacja czopka może być mało komfortowa, a jego dawkowanie mniej precyzyjne (czopki występują w określonych, niepodzielnych dawkach). Warto też wiedzieć, że czopki mają mniejszą trwałość na temperaturę (ulegają rozpuszczeniu w wyższej temperaturze).

Bibliografia:

1. Dr n. farm. Anna Nowicka-Zuchowska1, mgr Aleksander Zuchowski: „Leczenie przeziębienia i grypy u dzieci”.
2. Dr n. med. Maria Mrozińska: „Zasady stosowania leków przeciwgorączkowych u dzieci”.
3. dr hab. n. med. Ernest Kuchar, dr hab. n. med. Wojciech Feleszko, prof. dr hab. n. med. Jacek Grygalewicz, lek. Karolina Nowicka: „Gorączka u dzieci”.