Leczenie grypy – jak działają leki przeciwwirusowe?

Grypa potrafi długo „trzymać” i porządnie zmęczyć – często jeszcze kilka tygodni po ustąpieniu objawów choroby osłabiony organizm odczuwa jej skutki. Jednak od samej grypy znacznie niebezpieczniejsze są jej powikłania. To z powodu ryzyka powikłań pogrypowych należy poddawać się szczepieniom przeciwko grypie, a w sezonie epidemicznym unikać dużych skupisk ludzi, kontaktu z osobami zakażonymi, odpowiednio się ubierać i często być ręce. Co jednak, kiedy mimo odpowiedniej profilaktyki i tak zarazimy się grypą?

Do niedawna pacjenci chorzy na grypę mieli do dyspozycji jedynie leczenie przyczynowe, czyli łagodzenie objawów choroby. Obecnie na polskim rynku dostępny jest lek zwalczający wirusa grypy (oseltamivir), który wykazuje skuteczność zarówno wobec wirusa grypy typu A, jak i typu B. Jak działa przeciwwirusowy oseltamivir i kiedy należy go stosować?

Jak działa oseltamiwir?

Oseltamivir hamuje działanie neuraminidazy, enzymu który umożliwia rozprzestrzenianiu się wirusa grypy w organizmie. W obecności neuraminidazy dojrzałe wiriony grypy opuszczają komórki gospodarza, by zarażać kolejne komórki.

Oseltamivir:

• hamuje rozprzestrzenianie się wirusa
• skraca czas występowania objawów grypy
• zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu i rozwoju powikłań grypy

W przypadku osaltamiviru kluczowe znaczenie ma wczesne podanie leku, optymalnie do 48 godzin od pojawienia się pierwszych objawów grypy. Lek można zastosować bez potwierdzenia grypy w badaniu laboratoryjnym (bo to niepotrzebnie wydłuża czas do rozpoczęcia terapii); jedynie na podstawie objawów typowych dla tej choroby (wysoka, szybko narastająca gorączka, bóle mięśniowe, osłabienie, często bez kaszlu u kataru).

U pacjentów bez czynników ryzyka powikłań pogrypowych, z łagodnym lub umiarkowanym nasileniem objawów, wystarczające może być leczenie objawowe.  Lek przeciwwirusowy należy rozważyć u pacjentów szczególnie narażonych na powikłania oraz w przypadku znacznego nasilenia objawów grypy.

Nie ma przeciwskazań, by leczenie przeciwwirusowe zastosować u każdej osoby z podejrzeniem grypy, o ile odpowiedni wcześniej zgłosiła się do lekarza.

Leki przeciwwirusowe – kiedy stosować?

Leki przeciwwirusowe są rekomendowane do stosowania przede wszystkim u osób, u których istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań grypy. Do tej grupy zalicza się:

• osoby z osłabioną odpornością
• pacjentów z chorobami przewlekłymi (chorobami układu krążenia, cukrzycą)
• seniorów

Oseltamiwir rekomendowany jest także u chorych dorosłych z czynnikami ryzyka ciężkiego przebiegu grypy oraz u chorych dorosłych z ciężkim przebiegiem grypy.

Lek posiada również rejestrację do stosowania w chemoprofilaktyce, czyli po kontakcie z pacjentem chorym na grypę.

Można rozważyć zastosowanie oseltamiwiru u pacjentów bez czynników ryzyka, z objawami klinicznymi i podejrzeniem/potwierdzeniem rozpoznania grypy, jeśli od pojawienia się choroby upłynęło mniej niż 48 godzin. Korzyścią z leczenia może być skrócenia czasu trwania choroby.

Oseltamivir - działania niepożądane

Do najczęściej występujących działań niepożądanych oseltamiwiru należą nudności i wymioty (do 10% pacjentów stosujących lek), występujące nieco częściej u dzieci (14%), a także bóle głowy. Ryzyko wystąpienia objawów ze strony przewodu pokarmowego można zmniejszyć przyjmując lek z jedzeniem.