Jak uchronić się przed wirusami – sprawcami przeziębienia i grypy?

Dolegliwości związane z infekcją wirusową zwykle trwają około 7 dni i z reguły najbardziej nasilone są w pierwszych 3-4 dniach. Ryzyko zakażenia oceniane jest na stosunkowo wysokie, gdyż wirusy rozprzestrzeniają się drogą kropelkową. Największym ryzykiem obarczony jest więc bliski kontakt z osobą chorą lub zakażonym przedmiotem. Osoby dorosłe zapadają na infekcje górnych dróg oddechowych średnio 2–4 razy w roku. Jeśli infekcja występuje częściej określana jest jako „nawracająca”.

Czy grypa i przeziębienie to ta sama choroba?

Pomimo, że pojęcia „przeziębienie” i „grypa” często stosowane są zamiennie, należy pamiętać, że są to 2 odrębne jednostki chorobowe, różniące się nie tylko czynnikiem sprawczym, ale także charakterem, ciężkością, długością trwania poszczególnych objawów oraz – co wydaje się najistotniejsze - ryzykiem powikłań.

Faktem jest jednak, że zarówno przeziębienie, jak i grypa to infekcje pochodzenia wirusowego. Na tym jednak zasadnicze podobieństwa się kończą, gdyż rozwój przeziębienia związany jest z aktywnością wielu szczepów wirusów (np. rhinowirusów, adenowirusów, wirusów paragrypy), zaś grypa uwarunkowana jest wytargnięciem do organizmu wirusa grypy (w zależności od budowy można wyróżnić 3 jego podtypy: A, B i – najłagodniejszy – podtyp C)

Objawy przeziębienia a objawy grypy

Omawiając różnice pomiędzy przeziębieniem, a grypą nie sposób nie wspomnieć o różnym nasileniu objawów. W przypadku grypy z reguły są one silniejsze. Znacznie częściej również dochodzi do dość charakterystycznego bólu kości i stawów, dreszczy i bólu głowy. Wyższa jest również gorączka. Odmienny jest również początek zachorowania. Przeziębienie z reguły rozwija się stopniowo, zaś zachorowanie na grypę zazwyczaj posiada charakter nagły.

Powikłania po grypie

Różnice tyczą się także kwestii możliwych powikłań (np. niewydolności oddechowej, zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia ucha środkowego, zaburzeń neurologicznych). W kontekście grypy ryzyko ich wystąpienia jest wyższe i dotyczy przede osób o obniżonej odporności, dzieci, pacjentów w podeszłym wieku czy osób ze współistniejącymi chorobami przewlekłymi. Należy wziąć pod uwagę, że przeciwko grypie można szczepić się przez cały czas trwania okresu epidemicznego, czyli mniej więcej od października do kwietnia. Z drugiej strony warto pamiętać, że metoda ta nie chroni przed przeziębieniem czy zakażeniami o podłożu wybitnie bakteryjnym (np. anginą paciorkowcową).

Jeśli infekcje nawracają warto także sięgnąć po preparaty wpływający na funkcjonowanie układu odpornościowego lub/i działające przeciwwirusowo. Oba wspomniane działania łączy inozyna – substancja dostępna zarówno w postaci tabletek powlekanych, jak i syropów. W badaniach wykazano, że korzystnie wpływa ona na parametry związane z aktywnością układu odpornościowego (m. in. liczbę limfocytów T), zmniejsza zużycie antybiotyków i leków przeciwzapalnych, a także redukuje nasilenie objawów nawracających infekcji.

Jak się zabezpieczyć przed wirusami?

Szczepienie i stosowanie preparatów immunomodulujących to nie jedyny sposób profilaktyki infekcji dróg oddechowych. Podkreśla się, że ważne są także nasze codzienne zwyczaje. Poniżej podstawowe informacje dla każdego z nas. 

• Jak najczęściej myj ręce, najlepiej używając mydła i wody albo preparatów odkażających zawierających alkohol,
• Kiedy kichasz lub kaszlesz będąc między ludźmi zakryj usta chusteczką lub swoim zgiętym łokciem, zaraz po tym wyrzuć chusteczkę i umyj ręce,
• Unikaj bliskiego kontaktu z osobami, które mają gorączkę i kaszlą,
• Jeśli masz gorączkę, kaszel i trudności z oddychaniem udaj się do lekarza, powiedz mu o ewentualnych, odbytych wcześniej dalekich podróżach,
• Unikaj konsumpcji surowego lub niedogotowanego mięsa oraz mleka, a także dbaj o higienę miejsc, w których używa się surowego mięsa czy podrobów.

Dr n. farm. Michał Pstrągowski