23. tydzień ciąży

23. tydzień ciąży jest 21. tygodniem rozwoju dziecka. Wynika to z faktu liczenia ciąży przez lekarza od pierwszego dnia miesiączki poprzedzającej zapłodnienie. Dokładny wiek płodu oraz szacowaną datę porodu można określić za pomocą USG – a dokładniej pomiaru CRL, czyli długości ciemieniowo-siedzeniowej płodu. W przypadku rozbieżności przekraczającej 5 dni pomiędzy szacowaną datą porodu a wynikiem pomiaru w USG wiek ciąży jest korygowany.

Jak rozwija się dziecko w 23. tygodniu ciąży?

Dziecko coraz szybciej przybiera na wadze i ma coraz lepszą koordynację mięśni. Przebywa w macicy w pozycji pionowej, z głową ku górze. Jest tak małe, że może swobodnie zmieniać pozycję. Matka wyraźnie także czuje ruchy dziecka. Naczynia krwionośne w płucach zaczynają przygotowywać się do oddychania po porodzie. Skóra jest jeszcze cienka, ale powoli nabiera już pigmentu, nie jest tak bardzo przeźroczysta. Z czasem stanie się też grubsza. Twardnieją kosteczki w uchu środkowym, przez co dziecko bardzo dobrze słyszy – nie tylko głos mamy czy bicie jej serca, lecz także dźwięki z zewnątrz – muzykę, odkurzacz. 

Objawy ciąży w 23. tygodniu 

Wraz z powiększającym się brzuchem nasilać mogą się zgaga oraz problemy ze snem. Za dziwne sny mogą odpowiadać też hormony ciążowe, stres i niepokój, ale wyrazistością snów nie należy się przejmować – dziwne sny są uważane za standardowy objaw ciąży. Wiele ciężarnych cierpi także na hemoroidy, których powstawaniu sprzyjają zaparcia oraz zwiększony nacisk na żyły miednicy i zwiększone ciśnienie wewnątrznaczyniowe w żyłach okolicy odbytu spowodowane powiększającą się macicą. 

Wśród innych, typowych objawów ciąży w 23. tygodniu należy wymienić: wzrost libido, żylaki, powiększenie piersi, zaparcia, wzdęcia, uczucie zatkanego nosa, krwawienie z dziąseł, bóle i zawroty głowy, ból w dolnej części pleców, trudności z zapamiętywaniem i koncentracją, a także swędzenie skóry na brzuchu i na piersiach. Świąd skóry oznacza na ogół, że skóra rozciąga się, a więc mogą się pojawiać rozstępy. Aby ich uniknąć, należy stosować odpowiednie emolienty przeznaczone dla kobiet w ciąży. 

Bardzo często kobiety odczuwają delikatne skurcze, tzw. skurcze Braxtona – Hicksa. Są one naturalnym przygotowaniem macicy do porodu i chociaż mogą wydawać się nieprzyjemne, to są potrzebne. Skurcze powinny ustawać przy odpoczynku.

Badania w 23. tygodniu ciąży

Kobieta w ciąży regularnie odbywa wizyty kontrolne u ginekologa. Zwyczajowo co miesiąc wykonuje morfologię krwi oraz badanie ogólne moczu. Jednak na wizycie kontrolnej między 21. a 26. tygodniem ciąży ginekolog prowadzący zleca kobiecie wykonanie dodatkowych badań:

• poziomu glukozy po obciążeniu doustnym (pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży), 

• morfologię krwi, 

• badanie ogólne moczu, 

• przeciwciała anty-D u kobiet z grupą krwi Rh ujemną, 

• przeciwciała przeciwko toksoplazmozie. 

Podczas wizyty odbywa się zwyczajowe już badanie fizykalne, pomiar ciśnienia tętniczego oraz masy ciała. 

Badanie USG w 23. tygodniu

To ostatni moment na wykonanie USG połówkowego, podczas którego możliwe jest już określenie płci dziecka. Badanie to jest obowiązkowe i powinno być wykonane między 18. tygodniem a 23. tygodniem (dokładnie 22 tc. + 6 dni). W USG ocenia się następujące parametry: 

• BPD (z ang. biparietal diameter) – wymiar dwuciemieniowy, 

• HC (z ang. head circumference) – obwód główki płodu, 

• TCD (z ang. transcerebellar diameter) – szerokość móżdżka, 

• CM (z ang. cisterna magna) – zbiornik wielki mózgu 

• NF (z ang. nuchal fold) – fałd karkowy, jeden z markerów wystąpienia zespołu Downa 

• AC (z ang. abdominal circumference) – obwód brzuszka płodu, 

• FL (z ang. femur length) – długość kości udowej płodu, 

• HL (z ang. humerus length) – długość kości ramiennej płodu. 

USG połówkowe ocenia także budowę:

• głowy – budowę struktur mózgowia, ilość płynu mózgowo-rdzeniowego, budowę twarzy;  

• szyi – pod kątem obecności wola tarczycowego; 

• serca – pod kątem anatomicznym i funkcjonalnym (poszukuje się m.in. wad zastawek); 

• płuc; 

• jamy brzusznej – budowę i wielkość żołądka pod kątem np. atrezji przełyku, niedrożności dwunastnicy lub dalszej części przewodu pokarmowego; 

• nerek i pęcherza moczowego; 

• pępowiny; 

• narządy rodne dziecka – dla sprawdzenia płci i prawidłowego rozwoju narządów; 

• kończyny górne i dolne – z oceną kości, paliczków u dłoni i stóp oraz ich ruchomości; 

• kręgosłupa – pod kątem stosunkowo częstej wady, jaką jest rozszczep kręgosłupa. 

Brzuch w 23. tygodniu ciąży

W 23. tygodniu ciąży brzuch rośnie, a wysokość dna miednicy wynosi teraz od 21 do 25 centymetrów. Ze względu na rosnący brzuch zmienia się środek ciężkości ciężarnej, w wyniku czego równowaga może być zachwiana. 

Jak dbać o siebie w 23. tygodniu ciąży?

Kobieta powinna dostosować swoją aktywność do samopoczucia – jeśli nie ma przeciwwskazań, nadal może uczęszczać na zajęcia dla ciężarnych, ale powinna już bardziej uważać (ze względu na zmianę środka ciężkości zachowanie równowagi nie będzie już tak łatwe, jak wcześniej). Należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza, przyjmować suplementy, m. in. kwas foliowy. Należy unikać surowych mięsa, ryb, jaj oraz produktów z mleka niepasteryzowanego.