Choroba Hashimoto, niedoczynność tarczycy oraz nadczynność tarczycy mogą wpływać negatywnie na płodność kobiet oraz mężczyzn. Jak zaburzenia tarczycy mogą wpływać na ciążę?
Hashimoto a ciąża – jak zaburzenia tarczycy wpływają na płodność?
Tarczyca to mały, ale bardzo ważny gruczoł zlokalizowany z przodu krtani, produkujący trzy hormony: tyroksynę (T4), trójjodotyroninę (T3) oraz kalcytoninę, odgrywające znaczącą rolę w regulacji metabolizmu i niezbędne dla prawidłowego działania układu nerwowego, serca czy mięśni. Każde zaburzenie w ich wydzielaniu powoduje poważne konsekwencje dla zdrowia i samopoczucia, może wpływać też na płodność człowieka.
Niedoczynność tarczycy i nadczynność tarczycy − objawy
Niedoczynność tarczycy występuje, gdy gruczoł nie produkuje wystarczającej liczby hormonów. Jej przyczyną najczęściej jest choroba autoimmunologiczna, zwana zapaleniem tarczycy Hashimoto. Zaburzenie może być też konsekwencją leczenia jodem radioaktywnym, operacji tarczycy, przyjmowania zbyt dużych dawek leków (np. zawierających wysokie stężenie jodu) czy uszkodzenia przysadki mózgowej. Niekiedy niedoczynność gruczołu jest wadą wrodzoną.
Schorzenie objawia się m.in.:
- ciągłym zmęczeniem i nieustającą potrzebą snu,
- zwiększoną wrażliwością na zimno,
- niewytłumaczalnym przyrostem masy ciała,
- kłopotami z koncentracją i stanami depresyjnymi,
- bardziej obfitymi i dłuższymi miesiączkami u kobiet.
Nadmierne uwalnianie hormonów, czyli nadczynność tarczycy, przejawia się zwykle pod postacią wola guzkowego lub choroby autoimmunologicznej (Gravesa-Basedowa). Najczęstsze symptomy zaburzenia to:
- kłopoty ze snem,
- nerwowość i stany lękowe,
- nadaktywność,
- niewytłumaczalny spadek wagi,
- kołatanie serca,
- wytrzeszcz oczu,
- stałe uczucie gorąca i wzmożona potliwość,
- krótsza i skąpa menstruacja u niektórych kobiet.
Wpływ chorób tarczycy na płodność
U osób w wieku rozrodczym dysfunkcje gruczołu tarczycowego zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio mogą wpływać na płodność. W przypadku kobiet zmagających się niedoczynnością tarczycy i obniżonym poziomem tyroksyny dochodzi często do zaburzeń miesiączkowania oraz problemów z owulacją. U mężczyzn niski poziom hormonów tarczycy może mieć duży wpływ na jakość nasienia, a także obniżenie libido czy zakłócenie prawidłowej funkcji jąder.
Właściwe stężenie hormonów tarczycy jest też istotne dla prawidłowego rozwoju płodu. Od nich zależy przede wszystkim rozwój mózgu i kształtowanie układu kostnego. Nadczynność tarczycy wiąże się m.in. ze zwiększonym ryzykiem poronień, porodów przedwczesnych i martwych urodzeń. Może doprowadzić do niskiej wagi urodzeniowej i dysfunkcji tarczycy u noworodka, zaś u matki do nadciśnienia tętniczego, zastoinowej niewydolności serca czy stanu przedrzucawkowego , zagrażającego nawet śmiercią.
Leczenie schorzeń tarczycy a ciąża
Niedoczynność tarczycy zmniejsza płodność, lecz nie wyklucza całkowicie szans na poczęcie dziecka. Szacuje się, że około 30 proc. kobiet z tym schorzeniem zachodzi w ciążę. Choć należy pamiętać, że rośnie wówczas ryzyko poronień i porodów przedwczesnych.
Odpowiednio wczesne zdiagnozowanie dysfunkcji tarczycy może zmniejszyć ryzyko wystąpienia problemów z płodnością. Leczenie niedoczynności tarczycy polega przede wszystkim na uzupełnianiu niedoborów hormonalnych preparatami zawierającymi syntetyczne hormony, zwłaszcza lewotyroksynę. Zazwyczaj należy je przyjmować do końca życia, w dawce ściśle określonej przez endokrynologa.
Przy nadczynności tarczycy także stosuje się farmakologię (najczęściej tyreostatyki), niekiedy również należy poddać się kuracji promieniami jonizującymi. Gdy rozrastające się guzy w tarczycy zaczynają sprawiać problem przy jedzeniu czy przełykaniu, konieczny może okazać się zabieg chirurgiczny.
