40. tydzień ciąży

Jak wygląda dziecko w 40. tygodniu ciąży?

Dziecko jest już gotowe do porodu, w pełni rozwinięte są wszystkie narządy, które mogą już podjąć pracę poza organizmem matki. Waga dziecka wynosi od 3 do 4,5 kilogramów (będzie ona różna w zależności od dziecka). Długość dziecka to mniej więcej 50 cm. Kości są już utwardzone, płuca gotowe do podjęcia aktywności. Kości czaszki nadal są plastyczne, dzięki czemu główka dziecka może przejść przez kanał rodny podczas porodu. Mózg dziecka cały czas się rozwija i będzie jeszcze długo po porodzie. 

Objawy ciąży w 40. tygodniu 

Są one takie same, jak w 39. tygodniu ciąży – skóra brzucha jest maksymalnie rozciągnięta, piersi są duże i nabrzmiałe, może nastąpić wyciek wydzieliny z nich. Pojawić się może pokrzywka lub swędzące grudki na brzuchu kobiety, nazywane polimorficzną osutką ciężarnych lub pokrzywką ciężarnych. Zmiany te dotyczą mniej więcej 1 na 200 ciężarnych. Wysypka ustępuje samoistnie po porodzie (nawet do 6 tygodni po), nie jest niebezpieczna, ale może wymagać leczenia objawowego, by złagodzić swędzenie.

>> Preparaty łagodzące świąd skóry

W 40. tygodniu szyjka macicy skraca się i wyraźnie rozszerza. Może być to zupełnie nieodczuwalne dla kobiety – w ten sposób organizm szykuje się do porodu. Ruchy dziecka mogą stać się spokojniejsze i mniej intensywne. Pojawić się może za to ból w okolicy miednicy, a także ciągły ucisk na pęcherz. Dolna część macicy może podrażniać nerwy, stąd często pojawiają się rwące bóle w krzyżu (rwa kulszowa). 

Na tym etapie ciąży pojawić się może także biegunka. Jest ona sygnałem, że już wkrótce dojdzie do porodu. W 40. tygodniu ciąży mogą pojawić się także silniejsze skurcze przepowiadające, które przygotowują macicę do porodu. Nasilają się zgaga i zaparcia, kobieta może mieć obrzęki, a także skurcze nóg, zwłaszcza w nocy. Często także pojawiają się bóle i zawroty głowy oraz problem nietrzymania moczu. 

Kobieta obserwuje u siebie zwiększoną ilość wydzieliny z pochwy, w której może pojawić się czop śluzowy. To nic innego jak gęsta, zbita wydzielina, która znajduje się w kanale szyjki macicy u kobiet będących w ciąży. Pojawia się tuż po zapłodnieniu, a za jego obecność odpowiada progesteron. Czop jest obecny przez całą ciążę, chroniąc dziecko przed drobnoustrojami z zewnątrz. Odchodzi na krótko przed porodem, może być lekko podbarwiony krwią. Jego odejściu może towarzyszyć też niewielkie plamienie. 

Utrudniony jest sen i odpoczynek, stąd ciągłe zmęczenie przyszłej mamy. Stres przed porodem jest zupełnie naturalny. 

Jakie badania w 40. tygodniu ciąży?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej w trakcie ciąży każda kobieta powinna mieć wykonane obowiązkowo 4 badania ultrasonograficzne. Pierwsze z nich między 11.–14. tygodniem ciąży, drugie między 18. a 22. tygodniem, kolejne między 28.-32., a także niezwłocznie po 40. tygodniu ciąży. 

USG po 40. tygodniu ciąży trzeba wykonać - po upływie 40. tygodni ciąży wzrasta ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Lekarz ocenia położenie płodu, czynność serca, a także objętość płynu owodniowego (AFI lub MVP). Czasami wykonywany jest też profil biofizyczny płodu oraz doppler tętnicy pępowinowej i środkowej mózgu. Mają one na celu ocenienie dobrostanu dziecka i wykluczenie ewentualnego niedotlenienia. 

Od 40. tygodnia ciąży, jeśli lekarz nie zaleci inaczej, należy wykonywać dwa razy w tygodniu KTG. 

Objawy porodu w 40. tygodniu

Do objawów zwiastujących poród zaliczamy: 

• skurcze przepowiadające - występują z częstotliwością 1 skurcz co 10 minut, trwają kilka godzin i zanikają samoistnie. Takie skurcze wskazują, że poród nastąpi wkrótce; 

• odejście czopa śluzowego – jest to wydzielina z pochwy, która w czasie ciąży ochrania wnętrze jamy macicy przed czynnikami ze środowiska zewnętrznego. Czop może być lekko podbarwiony krwią; 

• uporczywy ból krzyża oraz opuszczenie się brzucha; 

• odejście wód płodowych; 

• pojawiają się regularne skurcze, które są coraz częstsze i nie ustępują; 

• wśród objawów nadchodzącego porodu wymienia się także osłabienie ruchów dziecka; 

• u niektórych kobiet oznaką zbliżającego się porodu jest wspomniana już biegunka. 

Kiedy jechać do szpitala w 40. tygodniu ciąży?

Kobieta powinna jak najszybciej udać się do szpitala, jeśli odeszły wody płodowe, ale nic się nie dzieje, nie ma postępu akcji porodowej lub kiedy odeszły zielone wody płodowe, pojawiło się krwawienie oraz ciągły i intensywny ból brzucha. Niepokoić powinno także bardzo złe samopoczucie matki, silne bóle głowy i obrzęk twarzy.

>> Fazy porodu i możliwe komplikacje