Ptasia grypa – co musisz o niej wiedzieć?

O ptasiej grypie po raz pierwszy usłyszeliśmy w roku 1997, kiedy pojawił się dziesiątkujący ptactwo szczep grypy H5N1, śmiertelny także dla ludzi i innych ssaków. W 2005 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemią ptasiej grypy. Jak do tej pory tylko w pojedynczych przypadkach wirus ptasiej grypy przechodził na ludzi, niemniej jeśli tak się stało, większość przypadków była śmiertelna. Pojawienie się wirusa grypy wśród zwierząt zawsze wymaga podjęcia daleko idących środków ostrożności.

Ptasia grypa – ryzyko dla człowieka

W przeciwieństwie do grypy ludzkiej, ptasia grypa nie rozprzestrzenia się łatwo między ludźmi, co nie znaczy, że do zakażenia nie dochodzi nigdy. Znane są przypadki przenoszenia się wirusa ze zwierzęcia na człowieka, a następnie z człowieka na człowieka. Ludzie zarażają się ptasią grypą poprzez bliski kontakt z ptakami lub ptasimi odchodami. Dotychczasowe przypadki zakażenia miały miejsce podczas czyszczenia/skubania zarażonych ptaków czy po kąpieli w wodzie zanieczyszczonej odchodami zainfekowanych ptaków. W pojedynczych przypadkach człowiek zarażał się do człowieka, jednak trwałego rozprzestrzeniania się H5N1 wśród ludzi jak do tej pory nie odnotowano.

Nie ma ryzyka zarażenia się wirusem ptasiej grypy jedząc w pełni ugotowane jajka lub dróg. Wirus ginie w temperaturze 70 stopni C. Pojawienie się wirusa ptasiej grypy zawsze powinno być sygnałem do skrupulatnego przestrzegania zasad higieny.

WHO oraz odpowiednie służby sanitarno-epidemiologiczne w poszczególnych krajach na świecie cały czas monitorują ogniska ptasiej grypy. Wirus nieustannie mutuje i z czasem może dojść do takiej postaci, która z łatwością będzie rozprzestrzeniała się między ludźmi.

Patogenność wirusa ptasiej grypy

Patogenność to zdolność do wywoływania choroby. Najbardziej znane dwa szczepy ptasiej grypy  (H5 i H7), charakteryzują się wysoką patogenicznością – łatwo się rozprzestrzeniają i przyczyniają się do dużej śmiertelności wśród drobiu (uszkadzają narządy wewnętrzne gospodarza). Szczepy te charakterystyczne są dla drobiu hodowlanego, przetrzymywanego w nienaturalnych warunkach, gdzie mogą poprzez wielokrotne cykle rozwojowe wytworzyć szczepy o bardzo znacznej zjadliwości.

Nosicielem wirusów ptasiej grypy jest migrujące ptactwo wodne, zwłaszcza dzikie kaczki. Stąd hodowcy drobiu, szczególnie jeśli posiadają hodowle w pobliżu zbiorników wodnych, powinni ograniczające do minimum kontakt między drobiem a dzikim ptactwem.

Wirus H5N8

Odmiana H5N8 wirusa ptasiej grypy, pojawiła się w Polsce po raz pierwszy 31 grudnia 2019 r. (województwo lubelskie). Choć wirus dziesiątkuje ptaki, ma mały potencjał przenoszenia się na człowieka. Mimo tego lekarze weterynarii mówią o konieczności zachowania koniecznych środków ostrożności.

• Należy myć ręce po każdym zetknięciu się z drobiem, zarówno dzikim, jak i hodowlanym.
• Nie należy dotykać ptaków martwych, ani dziwnie się zachowujących.
• Zakazane jest dotykanie ubitego drobiu przez osoby nie mające odpowiednich zabezpieczeń.
• Przed spożyciem drobiu i jaj należy poddać je obróbce cieplnej w temperaturze minimum 70 stopni Celsjusza. Wirusa grypy niszczy wysoka, ale nie niska temperatura – zamrożenie zakażonego mięsa nie zniszczy wirusa.

Postępowanie przy stwierdzeniu wirusa ptasiej grypy

Po potwierdzeniu wirusa H5N8 w województwie lubelskim:

• Chory, padły drób przeznaczono do utylizacji.
• Wyznaczono strefy zapowietrzoną i zagrożenia wirusem. W strefach tych obowiązują ograniczenia transportu drobiu oraz nakaz trzymania drobiu w zamkniętych obiektach w sposób uniemożliwiający kontakt z innymi ptakami.
• Wprowadzono ograniczenia w przemieszczaniu się ludzi w rejonie, w którym obecny jest wirus.