Zioła szwedzkie – na jakie dolegliwości stosować mieszankę i jakie są przeciwwskazania?

Zioła Klausa Samsta, zioła szwedzkie Marii Treben

Zioła szwedzkie to zwyczajowa nazwa mieszanki kilkunastu surowców zielarskich, która znajduje zastosowanie w zwalczaniu wielu dolegliwości. Koncepcję ziół szwedzkich opracowano już w XVII wieku, a za jej twórcę uważa się szwedzkiego lekarza Klausa Samsta. Autor przekonywał, że stosowanie mieszanki pomaga uniknąć chorób i utrzymać organizm w dobrej kondycji. Dowodem na to miał być fakt, że sam dożył sędziwego wieku, regularnie zażywając opracowaną przez siebie kompozycję. Choć idea ziół szwedzkich liczy sobie kilkaset lat, to rozpowszechniła się dopiero w latach 80. XX wieku za sprawą austriackiej zielarki Marii Treben. W swojej książce „Apteka Pana Boga” opisała dokładny skład mieszanki i zaproponowała kilkadziesiąt jej zastosowań. Z tego powodu zioła szwedzkie często nazywane są ziołami szwedzkimi Marii Treben.

Składniki ziół szwedzkich i ich właściwości prozdrowotne

Właściwości prozdrowotne mieszanki wynikają z ziół, które wchodzą w jej skład. Zgodnie z pierwotną recepturą zioła szwedzkie zawierają surowce zielarskie i substancje takie jak:

• arcydzięgiel – surowiec o działaniu rozkurczającym, uspokajającym, wiatropędnym, który zwiększa wydzielanie soków trawiennym; podawany na skórę pomaga zwalczać nerwobóle;
• aloes – o właściwościach przeciwwirusowych i przeciwbakteryjnych; jego zażywanie obniża poziom glukozy i lipidów; podawany na skórę przyspiesza gojenie ran;
• piołun – roślina o działaniu żółciopędnym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, przeciwpasożytniczym i rozkurczowym;
• manna – surowiec odtruwający, przeciwzapalny, żółciopędny, przeciwcukrzycowy i przeciwmiażdżycowy;
• szafran – cenny surowiec wykazujący działanie przeciwskurczowe, przeciwdepresyjne i przeciwdrgawkowe, wspomagający trawienie i regulujący ciśnienie;
• dziewięćsił – zioło o właściwościach rozkurczowych, zwiększający wydzielanie soków trawiennych, przeciwbakteryjny i przyspieszający gojenie ran;
• senes – popularny surowiec wykorzystywany jako środek przeczyszczający;
• kamfora – substancja o działaniu rozkurczającym, przeciwzapalnym, która redukuje napięcie i pomaga zwalczać bóle mięśni i stawów;
• teriak – surowiec o właściwościach pobudzających aktywność układu odpornościowego, uspokajających i przeciwobrzękowych;
• mirra – zapobiega niestrawności, działa przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie i wykrztuśnie;
• rabarbar – roślina o działaniu przeciwzapalnym, której spożywanie redukuje wzdęcia i przyspiesza trawienie;
• kurkuma – surowiec mający silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, usprawniający proces trawienia i działający ochronnie na wątrobę.

Skuteczność ziół szwedzkich wynika z jednoczesnego stosowania odpowiednio dobranych ziół i surowców – ich aktywność jest większa niż podczas stosowania osobno.

Zioła szwedzkie – zastosowanie

Stosowanie ziół szwedzkich wskazane jest w przypadku dolegliwości takich jak:

• problemy żołądkowe
• brak apetytu
• wzdęcia
• bóle mięśni i stawów
• obrzęki
• przeziębienie
• osłabienie organizmu
• nerwice
• bóle głowy i migrena
• bóle miesiączkowe
• ból zęba
• hemoroidy
• oparzenia
• odmrożenia
• trądzik
• wysypka
• blizny.

Nalewka z ziół szwedzkich

Zioła szwedzkie dostępne są w sprzedaży jako gotowa mieszanka ziół i surowców, z których można w domu sporządzić nalewkę. W skład tej mieszanki wchodzą ściśle określone ilości składników:

• 10 g korzenia arcydzięgla,
• 10 g aloesu lub piołunu,
• 10 g manny,
• 0,2 g szafranu,
• 5 g korzenia dziewięćsiłu,
• 10 g liści senesu,
• 10 g kamfory,
• 10 g teriaku,
• 5 g mirry,
• 10 g korzeni rabarbaru,
• 10 g korzeni kurkumy.

Składniki te należy zalać alkoholem i odstawić na 2 tygodnie w ciemne miejsce (codziennie mieszać). Po tym czasie mieszaninę przecedza się i przelewa do szczelnie zamkniętej butelki. Końcowy produkt można przechowywać nawet kilka lat.

Zioła szwedzkie do picia

Na rynku są także zioła szwedzkie w formie gotowego do użycia toniku. W zależności od producenta uzyskuje się je na bazie większej ilości surowców roślinnych niż pierwsze zioła szwedzkie (często zawierają dodatkowo takie surowce jak gałka muszkatołowa, lukrecja, oman, goździki, anyż, pomarańcza, dziewanna, kosaciec). Zawarte w nich substancje goryczkowe i olejki eteryczne odpowiadają za działanie pobudzające trawienie i zwiększające apetyt.

Zioła szwedzkie – dawkowanie

Zioła szwedzkie znajdują szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Używane są zarówno jako środek zwalczający dolegliwości chorobowe, ale także jako element profilaktyki, dbałości o dobrą kondycję i wzmocnienie organizmu.

• Można je stosować doustnie, spożywając codziennie odpowiednią porcję produktu rozcieńczonego w wodzie (dawkowanie ziół szwedzkich zawsze określone jest przez producenta na opakowaniu).
• Możliwe jest także stosowanie ziół szwedzkich na skórę w postaci okładów lub nacierań.

Należy przestrzegać zalecanego sposobu dawkowania ziół szwedzkich (ilości i częstotliwości podawania konkretnego preparatu), ponieważ pozytywny wpływ na organizm uzyskuje się jedynie, stosując je z umiarem.

Zioła szwedzkie – przeciwwskazania

Mimo korzystnego działania ziół szwedzkich na organizm nie wszyscy mogą je stosować. 

• Nie powinny po nie sięgać kobiety w ciąży ani karmiące piersią – zarówno ze względu na zawartość surowców nieprzebadanych pod kątem bezpieczeństwa stosowania w tym czasie, jak i z powodu zawartości alkoholu.
• Ziół szwedzkich nie poleca się także w przypadku dzieci.
• Przeciwwskazaniem do stosowania ziół szwedzkich jest alergia na którykolwiek z surowców wchodzących w ich skład, ale także marskość wątroby, niedrożność jelit oraz padaczka.

>> Dieta wątrobowa – co jeść w chorobach wątroby?