Trądzik różowaty mimo nazwy niewiele ma wspólnego z trądzikiem pospolitym. To przewlekła choroba skóry twarzy, w której na czole, policzkach, brodzie pojawiają się grudki i krosty, a skóra swędzi i staje się zaczerwieniona. Występuje wyłącznie u dorosłych, głównie kobiet. Jak leczyć trądzik różowaty? Jakie leki bez recepty dostępne są na trądzik różowaty?
Trądzik różowaty – charakterystyka choroby. Jak pozbyć się rumienia, grudek i krost?
Trądzik różowaty – co to za choroba?
Trądzik różowaty (acne rosacea) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry twarzy, a dokładniej jej środkowej części (tzw. okolic wystających, czyli czoła, policzków oraz brody). Na skórze pojawia się przede wszystkim rumień i teleangiektazje (poszerzone naczynia krwionośne), a w dalszym etapie choroby tworzą się dodatkowo grudki i krosty. Niekiedy dochodzi do przerostu i zwłóknienia gruczołów łojowych, co może doprowadzić do przerostu ograniczonego i monstrualnego powiększenia wybranych części twarzy.
Przyczyny trądziku różowatego
Etiologia trądziku różowatego może być różna. Jako przyczyny rozwoju choroby najczęściej wskazuje się zaburzenia naczynioruchowe, nieprawidłowe reakcje o podłożu immunologicznym i predyspozycje genetyczne. Podejrzewa się, że czynniki hormonalne i infekcyjne mają niewielkie znaczenie.
Co może zaostrzyć trądzik różowaty?
Do wystąpienia lub zaostrzenia objawów trądziku różowatego przyczynić się mogą takie czynniki jak:
- przewlekły stres,
- ekspozycja na słońce,
- zaburzenia endokrynologiczne (np. choroby tarczycy, zaburzenia miesiączkowania),
- spożywanie ciężkostrawnych potraw,
- picie alkoholu,
- korzystanie z sauny,
- pływanie na basenach z chlorowaną wodą,
- stosowanie leków obniżających poziom cholesterolu,
- stosowanie miejscowo preparatów glikokortykosteroidowych na skórę twarzy,
- przyjmowanie dużych dawek witamin B6 i B12,
- występowanie opryszczki wargowej.
Trądzik różowaty – objawy
Trądzik różowaty charakteryzuje się przede wszystkim występowaniem wykwitów rumieniowych, grudkowych i krostkowych na centralnej części twarzy, czyli w okolicy policzków, brody, czoła i nosa. Poza tym można odczuwać świąd i pieczenie, a temperatura skóry może być miejscowo podniesiona. Przebieg choroby jest przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji.
Postacie trądziku różowatego
Wyróżnić można cztery postacie trądziku różowatego:
- postać teleangiektatyczno-rumieniowata – na twarzy obecny jest rumień przelotny lub przetrwały, dodatkowo występują teleangiektazje, obrzęk twarzy, a także uczucie pieczenia i palenia skóry w obrębie zmian skórnych;
- postać grudkowo-krostkowa – w obrębie środkowej części twarzy występuje przetrwały rumień i towarzyszą mu okresowo występujące grudki oraz krosty;
- postać z dominacją zmian przerostowych – skóra twarzy jest zgrubiała i ma nieregularną powierzchnię, występują guzowate zmiany głównie na nosie, ale często zajmują również czoło, brodę, policzki i uszy. W obrębie zmian przerostowych może występować zapalenie mieszków włosowych;
- postać oczna – do najczęstszych objawów należą łzawienie, przekrwienie oczu, kłucie, swędzenie, pieczenie, światłowstręt, uczucie obecności ciała obcego w oku oraz dysfunkcja lub zapalenie gruczołów Meiboma.
Trądzik różowaty ma też jedną odmianę – ziarniniakowy trądzik różowaty. Cechuje się ona występowaniem twardych grudek bądź guzków o żółtym, brązowym lub czerwonym zabarwieniu, które mogą prowadzić do bliznowacenia.
Rozpoznanie trądziku różowatego
Lekarz diagnozuje trądzik różowaty na podstawie wyglądu skóry twarzy. W medycynie stosuje się dwa rodzaje kryteriów diagnostycznych dla trądziku różowatego:
- pierwszorzędowe – rumień przelotny, rumień stały, grudki i krosty, teleangiektazje,
- drugorzędowe – uczucie pieczenia i/lub szczypania skóry w obrębie zmian skórnych, tarczki, obrzęk skóry, wysuszenie, objawy oczne, zmiany przerostowe, objawy zlokalizowane poza twarzą.
Trądzik różowaty rozpoznaje się na podstawie stwierdzenia wykwitów rumieniowych oraz grudek i krostek umiejscowionych zwłaszcza w środkowej części twarzy, a także wzmożonej reakcji naczynioruchowej, czyli zaczerwienienia pojawiającego się pod wpływem działania czynników fizycznych i psychicznych. Kluczowa jest jednak obecność rumienia utrzymującego się w centralnej części twarzy.
Trądzik różowaty – leczenie
W zależności od przebiegu i stopnia nasilenia objawów trądziku różowatego lekarz może zalecić pacjentowi różne metody terapeutyczne. Do najważniejszych należą:
- leczenie zewnętrzne (miejscowe),
- leczenie doustne,
- zastosowanie dermokosmetyków.
Leczenie miejscowe trądziku różowatego
Leczenie miejscowe obejmuje stosowanie żeli, kremów i maści na trądzik różowaty. Wykorzystuje się m.in. metronidazol 0,75% i 1%. Zalecany jest także:
- kwas azelainowy,
- 10% sulfacetamid sodowy z 5% siarką,
- nadtlenek benzoilu.
Lekarz może dodatkowo przepisać pacjentowi antybiotyk do stosowania miejscowego. Najczęściej zaleca makrolidy, np. erytromecynę, klindamycynę lub tetracyklinę. Odpowiednie leki dobiera specjalista, uwzględniając stan skóry, objawy choroby i indywidualne potrzeby pacjenta.
Chcesz skonsultować objawy ze specjalistą? Zapytaj dermatologa.
Leczenie ogólne trądziku różowatego
Jeśli istnieje taka możliwość, należy zmniejszać wpływ czynników przyczynowych na przebieg trądziku różowatego, a najlepiej je wyeliminować. Na zmiany grudkowo-krostkowe zalecane są antybiotyki tetracyklinowe, a w razie przeciwwskazań do ich stosowania – makrolidy. Gdy tradycyjne metody leczenia trądziku różowatego nie przyniosą oczekiwanych efektów, stosuje się izotretynoinę. Pewną poprawę stanu skóry może przynieść także zastosowanie retinoidów. W zaawansowanym stadium choroby konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna polegająca na wycięciu zmian nożem elektrycznym lub w sposób klasyczny.
Domowe sposoby na trądzik różowaty
Wsparciem dla farmakoterapii mogą okazać się naturalne metody leczenia takie jak choćby przemywanie skóry wacikiem nasączonym w naparze ziołowym, np. z rumianku. Wykazuje on właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego jest polecany w walce z trądzikiem różowatym. Dodatkowo można stosować naturalne olejki, np. olejek lawendowy, które działają łagodząco i nawilżająco. Ponadto wskazane jest picie dużych ilości wody, a także picie zielonej herbaty, która jest bogata w przeciwutleniacze, poprawiające stan cery.
>> Która herbata jest najzdrowsza?
Czy da się całkowicie wyleczyć trądzik różowaty?
Choć trądzik różowaty można, a nawet trzeba leczyć, to niestety nie istnieje lek, który pozwoliłby raz na zawsze zwalczyć chorobę. Terapia ma jedynie na celu zmniejszenie istniejących objawów oraz zapobieganie pojawieniu się nowych zmian.
Trądzik różowaty – co robić po zakończeniu leczenia?
Złagodzenie zmian skórnych i wyciszenie objawów trądziku różowatego nie oznacza, że należy zrezygnować z dbania o skórę twarzy. Skóra z trądzikiem różowatym jest bardzo wrażliwa i podatna na podrażnienia, przez co wymaga specjalnej pielęgnacji. Warto stosować kosmetyki przeznaczone konkretnie do cery z trądzikiem różowatym, ponieważ uśmierzają swędzenie i rumień, odbudowują uszkodzoną warstwę ochronną skóry, nawilżają ją i zmiękczają.
>> Rosacure Fast, krem-żel do twarzy o natychmiastowym działaniu, 30 ml
>> Iwostin Rosacin, łagodzący krem na noc, 40 ml
Osoby zmagające się z trądzikiem różowatym powinny unikać mydeł i detergentów syntetycznych działających drażniąco i przesuszających skórę. Niewskazane jest także używanie produktów zawierających środki zapachowe.
>> Trądzik różowaty − optymalna dieta, produkty wskazane i przeciwwskazane
