Zaskórniki – problem nie tylko nastolatek. Jak pozbyć się zaskórników?

Często powtarza się, że wykwity skórne typu zaskórnikowego oraz grudkowo-krostkowego występują jedynie w okresie dojrzewania i są charakterystyczne jedynie dla trądziku młodzieńczego. Nic bardziej mylnego – zaskórnik (łac. comedo, inaczej: wągier) co prawda często rzeczywiście jest manifestem okresu młodzieńczej burzy hormonów, ale jest to typowa zmiana występująca w przebiegu trądziku, najczęściej występującej choroby skóry. Problem zaskórników – podobnie jak problem trądziku – może więc wystąpić w każdym wieku i nie jest bolączką jedynie wieku pokwitania. U dorosłych są to często zaskórniki na plecach, które bywają nawet niedostrzegalne, stąd często lekceważy się ich występowanie.

Tu kupisz: Maści antybakteryjne, kremy i żele przeciwtrądzikowe, mydła

Tu kupisz: Dermokosmetyki do twarzy, ciała i włosów

Zaskórniki – otwarte i zamknięte

Zaskórniki to ciemne lub białe grudki powstające z obumarłych komórek naskórka i wydzieliny gruczołów łojowych.

Najczęściej zaskórniki powstają w okolicach łojotokowych, czyli w miejscach na skórze, gdzie występuje nadmierne wydzielanie łoju (twarz, klatka piersiowa, plecy). Zaskórniki na twarzy bardzo często pojawiają się na nosie – po nadkażeniu ropnym mogą zmienić się w zmiany trądzikowe typu grudkowo-krostkowego. 

Zaskórniki dzielą się na dwa typy:

zaskórniki otwarte – wykwity o ciemnym zabarwieniu; w wyniku zastoju wydzieliny łojowej dochodzi do rozwoju zakażenia i utlenienia masy rogowo-łojowej (proces ten sprawia, że zaskórniki mają czarny kolor); powikłaniem tego rodzaju zaskórników mogą być torbiele z ropą. Mogą one także tworzyć się wskutek nadkażenia przez bakterie (głównie Propionibacterium acnes) oraz nieprawidłowej pielęgnacji i zapychania porów kosmetykami. Tego typu wągry warto usuwać, aby nie nabawić się rozwoju dolegliwości w postaci tworzenia się wykwitów grudkowo-krostkowych lub torbieli ropnych, które mogą zaowocować np. trwałymi bliznami.

zaskórniki zamknięte – wykwity o jasnym zabarwieniu; są efektem zatkania ujścia gruczołu i nagromadzenia warstwy rogowej naskórka.

Zaskórniki bardzo łatwo rozpoznać, ale w celu pełnej oceny i dobrania odpowiedniej metody walki z tym rodzajem trądziku wskazana jest konsultacja dermatologiczna. Mają postać grudek, pojawiających się na skutek zalegania sebum, czyli wydzieliny gruczołów łojowych, w ujściach meszków włosowych. Takie cysty często nazywane są „kaszką”, która choć początkowo nie rzuca się w oczy, to z czasem może przyczynić się do powstawania wyprysków i zmian ropnych. Zaskórniki zamknięte uwidaczniają się najczęściej na twarzy w strefie T, jednak można też je spotkać na plecach, dekolcie i ramionach. Aby się ich pozbyć, warto poznać przyczynę powstawania i ją wyeliminować – ta może leżeć w sposobie pielęgnacji, np. nieprawidłowo dobranych kosmetykach czy braku złuszczania naskórka peelingami.

Czytaj więcej: Peeling enzymatyczny czy mechaniczny? Jaki wybrać, czym się kierować?

Zaskórniki – jak powstają? 

Zaskórniki powstają nie tylko w przebiegu trądziku, ale też jako efekt niewłaściwej pielęgnacji skóry. Mocno kryjące pudry, zasypianie z pełnym makijażem, źle dobrane kosmetyki do demakijażu, ciężkie podkłady i tłuste, oleiste kremy – wszystko to przyczynia się do zapychania porów i rozwoju wykwitów skórnych typu zaskórnikowego. Co najbardziej zapycha w kosmetykach? To tzw. składniki komedogenne („comedogenic” – od ang. słowa comedo, czyli zaskórnik) – substancje blokujące pory skóry.

Mechanizm powstawania zaskórników jest prosty: po użyciu kosmetyku znajdujące się w jego składzie substancje komedogenne łączą się z łojem i obumarłymi komórkami naskórka. W ten sposób powstaje pożywka dla bakterii i mieszanina, która zalega w porach skóry.

Substancje komedogenne najbardziej szkodzą osobom z cerą trądzikową i tłustą.

Czytaj więcej: Zaskakujące właściwości mydła siarkowego

>> Mydło siarkowe specjalistyczne

Substancje komedogenne

Substancje zaskórnikotwórcze to m.in.:

• ekstrakt alg (w składach kosmetyków: Algae Extract);
• chlorek potasu (pełni rolę zagęstnika w kosmetykach; Potassium Chloride);
• ekstrakt z czerwonych wodorostów (Carrageenan);
• olej kokosowy;
• masło kakaowe;
• olej kukurydziany;
• glikol propylenowy (otrzymywany z ropy naftowej; dzięki niemu kosmetyk zyskuje cechy emulsji; Propylene Glycol)
• oleinian sorbitolu (Sorbitan Oleate);
• olej awokado;
• olej migdałowy;
• parafina (parafina to substancja powstająca w procesie destylacji ropy naftowej; nazwy w składach: Paraffinum Liquidum, Paraffin, Mineral Oil, Petrolatum);
• lanolina i pochodne lanoliny (to wosk zwierzęcy, który pełni w kosmetyku funkcję zmiękczającą, powstaje w wyniku oczyszczania wełny; nazwy w składach: Acetylated Lanolin, Acetylated Lanolin Alcohol, PEG 16 Lanolin, Solulan);

Czytaj więcej: Czy parafina jest bezpieczna?

Zaskórniki – jak leczyć?

W leczeniu zaskórników najczęściej stosuje się terapię skojarzoną, która polega na łączeniu leczenia miejscowego, odpowiedniej pielęgnacji i zabiegów dermatologii estetycznej.

Typ zabiegu na zaskórniki dobierany jest indywidualnie – w zależności od rodzaju oraz skali zmian trądzikowych; najczęściej zabiegi na zmiany o charakterze zaskórnikowym obejmują różnego rodzaju peelingi po wcześniejszym nałożeniu na skórę preparatów rozpulchniających. Popularnym zabiegiem w gabinetach dermatologicznych jest mikrodermabrazja, czyli stosowanie kwasów do złuszczania i usuwania niedoskonałości skórnych.

Skuteczną metodą na zaskórniki są preparaty przeciwtrądzikowe stosowane miejscowo (przede wszystkim: nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy, retinoidy).

Najważniejsza rada: czytaj składy kosmetyków, bo lepiej zapobiegać zaskórnikom niż je leczyć! Do pielęgnacji skóry zaleca się używać dostępnych w aptece dermokosmetyków do cery trądzikowej oraz kremów złuszczających – kosmetyków polecanych szczególnie do skóry szorstkiej i zrogowaciałej. Kosmetyki tego rodzaju działają dwufazowo – nawilżają, a jednocześnie normalizują proces złuszczania naskórka, dzięki czemu korzystnie wpływają na proces odnowy komórkowej skóry.

Pielęgnacja w przypadku cery trądzikowej polega na regularnym oczyszczaniu skóry twarzy (najlepiej za pomocą toniku z prostym składem lub mydła antybakteryjnego), stosowaniu domowych peelingów, obowiązkowym demakijażu przed snem i stosowaniu delikatnie nawilżającego kremu po oczyszczeniu skóry.

>> Witamina A - jak działa na skórę?

>> Przebarwienia po trądziku – dlaczego powstają i jak je usunąć?