Wdowi garb: ćwiczenia, przyczyny, leczenie

Co to jest wdowi garb?

Wdowi garb, nazywany też garbem tłuszczowym lub bawolim, to potoczna nazwa deformacji ciała polegającej na zgrubieniu w okolicy połączenia kręgosłupa szyjnego z piersiowym. Nazwa jest jednak myląca – schorzenie nie ma nic wspólnego z prawdziwym garbem kostno-żebrowym i dotyczy nie tylko starszych kobiet, ale osób obu płci i w każdym wieku, w tym coraz częściej bardzo młodych. Wdowi garb powstaje jako skutek odkładania się nadmiaru tkanki tłuszczowej w okolicy karku, osłabienia mięśni pleców i utrwalenia nieprawidłowej postawy ciała.

Wdowi garb – jak wygląda? Objawy

Deformacja jest widoczna jako zgrubienie w okolicy przejścia szyjno-piersiowego kręgosłupa (kręgi C7–Th1). Może być nieznacznym, miękkim uwypukleniem na karku lub widocznym, zmieniającym linię pleców, czasami twardym i zbitym jak prawdziwy garb. Deformację najłatwiej zauważyć podczas pochylania się i garbienia (np. przed komputerem). U osób z zaawansowanym wdowim garbem zwykle widać też wysunięcie do przodu głowy i barków oraz zaokrąglenie pleców na odcinku piersiowym kręgosłupa.

Tłuszczowe zgrubienie na karku to nie tylko problem estetyczny. Im bardziej zaawansowany jest wdowi garb, z tym większą ilością problemów zdrowotnych zmagają się pacjenci. Mogą to być:

• ból w obrębie szyi, karku i pleców – ciągnący lub pulsujący, szczególnie odczuwany po dłuższym czasie spędzonym w pozycji siedzącej;

• napięcie mięśni karku i szyi prowadzące do zawrotów głowy, bólów głowy i mdłości, które mogą być mylone z migrenami;
• sztywność karku – ograniczająca ruchomość w odcinku szyjnym kręgosłupa (ruch rotacyjny, odchylanie głowy do tyłu lub przodu);
• dyskomfort w okolicy między łopatkami – może mu towarzyszyć problem z głębokim wdechem;
• zaburzenia postawy – postępujące zaokrąglenie górnej części pleców, garbienie się obciążające inne odcinki kręgosłupa;
• drętwienie i mrowienie (parestezje) – zwykle w obrębie kończyn górnych oraz dłoni w wyniku zaburzonego przepływu krwi w rejonie szyi i karku;
• nadmierne napięcie mięśni skroniowo-żuchwowych oraz bruksizm – jako wynik dużego napięcia mięśni szyi i twarzy;
• szumy uszne – mogą być wynikiem napięcia mięśni podpotylicznych i ucisku naczyń w okolicy podstawy czaszki.

>> USG szyi – jakie są wskazania do badania? Przebieg i wartość diagnostyczna

Przyczyny wdowiego garbu

Wdowi garb to coraz bardziej powszechny problem u ludzi w różnym wieku, mający liczne konsekwencje zdrowotne. Podłożem tworzenia się tłuszczowego zgrubienia jest najczęściej:

• niewłaściwa postawa ciała – długotrwałe garbienie się i pochylanie głowy, szczególnie podczas pracy przy biurku czy korzystania telefonu, prowadzi do nadmiernego obciążenia odcinka szyjno-piersiowego kręgosłupa;

• praca wymagająca pochylania głowy i pozostawania w jednej pozycji – szczególnie narażeni są m.in. fryzjerzy, krawcy, kosmetyczki, dentyści, pracownicy biurowi;
• siedzący tryb życia – słabe, niewyćwiczone mięśnie pleców i karku nie są w stanie utrzymać prawidłowej postawy ciała, a brak ruchu sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej, również w okolicach karku;
• predyspozycje genetyczne – uważa się, że niektóre osoby mają tendencje do odkładania się tkanki tłuszczowej w okolicy karku i szyi;
• osteoporoza i inne schorzenia kręgosłupa – wdowi garb może jednym z powikłań złamania kręgów, np. w przebiegu osteoporozy;
• długotrwały stres – u niektórych powoduje silne napięcie mięśniowe, szczególnie w okolicach szyi, karku i twarzy;
• nadwaga i otyłość – nadmierna masa ciała sprzyja powstawaniu zgrubień tłuszczowych w okolicach karku;
• zaburzenia hormonalne – powstawanie deformacji może nasilać się w okresie menopauzy, jest też jednym z objawów zespołu Cushinga (nadmierne wydzielanie kortyzolu);
• przeciążenie kręgosłupa i mięsni szkieletowych – rozwojowi wdowiego garbu może sprzyjać noszenie ciężkich torebek lub plecaków tylko na jednym ramieniu (nierówne obciążenie pleców) lub częste dźwiganie ciężarów;
• niewłaściwa pozycja podczas snu – zagrożeniem mogą być zbyt wysokie i miękkie poduszki, mogące prowadzić do przeciążenia odcinka szyjno-piersiowego.

>> Dyskopatia szyjna, piersiowa, lędźwiowa – przyczyny, objawy, leczenie

Zabiegi i ćwiczenia na wdowi garb

Leczenie wdowiego garbu zależy przede wszystkim od zaawansowania deformacji, a także jej podłoża – np. jeżeli wada jest powikłaniem osteoporozy, należy leczyć tę chorobę. W większości przypadków korekta deformacji o niewielkim i umiarkowanym nasileniu jest możliwa dzięki zastosowaniu odpowiednich ćwiczeń, terapii manualnych oraz zmianie codziennych nawyków. Specjalistą, który zajmuje się leczeniem wdowiego garbu oraz jego konsekwencji, np. w postaci bólów mięśniowych czy zaburzeń postawy, jest ortopeda lub fizjoterapeuta. Czasami niezbędna jest współpraca z psychiatrą lub psychoterapeutą (gdy na rozwój deformacji wpływa stan emocjonalny chorego). Pacjent z wdowim garbem może otrzymać następujące zalecenia:

• Zmiana nawyków – to punkt, od którego rozpoczyna się terapia garbu wdowiego. Konieczne może być np. dostosowanie wysokości biurka i monitora (by unikać częstego pochylania głowy), przerywanie siedzenia, by zrobić kilka prostych ćwiczeń rozciągających, a także unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów.
• Terapie manualne i fizjoterapia – masaże tkanek głębokich, suche igłowanie, terapia manualna czy terapia z wykorzystaniem PNF mogą pomóc w redukcji napięcia mięśniowego oraz w poprawie elastyczności tkanek.

Ćwiczenia na wdowi garb

Regularna aktywność fizyczna (pod okiem fizjoterapeuty oraz samodzielnie w domu) pozwala na wzmocnienie mięśni pleców i karku, poprawę postawy, redukcję masy ciała oraz zmniejszenie się tłuszczowej deformacji. Zalecane są m.in.:

• ćwiczenia rozciągające odcinka szyjno-piersiowego (np. unoszenie rąk podczas stania przy ścianie i dociskanie nimi do ściany, rolowanie pleców za pomocą rollera lub piłki, dociskanie głowy ręką do ramienia);
• ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i obręczy barkowej (np. wiosłowanie z gumą oporową, ćwiczenia z hantlami);
• trening stabilizacyjny kręgosłupa (np. deska z rotacją, mostek biodrowy).

Endermologia na wdowi garb

To zabieg wykorzystujący urządzenie do masażu próżniowego, który wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej i poprawia napięcie skóry.

Ortezy i plastry na wdowi garb

Ortezy wspierają prawidłowe ustawienie kręgosłupa i zmniejszają obciążenie odcinka szyjno-piersiowego, natomiast plastry kinezjologiczne pomagają w redukcji napięcia mięśniowego i poprawiają krążenie krwi.

>> Sprzęt ortopedyczny: ortezy, kołnierze, stabilizatory, taśmy

Wdowi garb – leczenie farmakologiczne i operacyjne

W przypadku silnego bólu towarzyszącego deformacji zaleca się stosowanie leków przeciwzapalnych lub przeciwbólowych (w maści lub doustnie), które mają działanie objawowe. W bardzo zaawansowanych przypadkach garbu wdowiego, który jest konsekwencją deformacji kręgosłupa, rozważa się leczenie operacyjne. Możliwe jest także operacyjne usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej z okolicy karku, jednak zabieg taki ma jedynie charakter kosmetyczny, a tłuszczowy garb pojawi się ponownie, jeśli pacjent nie zmieni nawyków.

>> Badanie RTG kręgosłupa i inne dostępne w CM Świat Zdrowia

Jak na stałe zlikwidować wdowi garb?

Zapobieganie tworzeniu się tej nieestetycznej deformacji na karku opiera się na ochronie kręgosłupa przed przeciążeniami oraz utrzymywaniu mięśni w dobrej kondycji.

• Najważniejszą rolę odgrywa prawidłowa postawa ciała, zwłaszcza w czasie pracy i czasu wolnego spędzanego przy komputerze lub z telefonem. Warto zadbać o ergonomiczne ustawienie monitora i krzesła, unikanie długotrwałego pochylania głowy oraz pamiętać o robieniu przerw, w trakcie których wykonuje się proste ćwiczenia rozciągające.
• Ogromne znaczenie dla zdrowia kręgosłupa i całego organizmu ma aktywność fizyczna, szczególnie ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i stabilizujące kręgosłup. Jeśli konieczne jest dźwiganie ciężkich przedmiotów, należy to robić w sposób symetryczny (np. rozkładając ciężar plecaka na obydwa ramiona).
• Wprowadzenie zdrowej diety i utrzymanie prawidłowej masy ciała pomoże ograniczyć odkładanie się tkanki tłuszczowej również w okolicy karku. Dbałość o właściwą podaż wapnia i witaminy D, a także unikanie alkoholu i papierosów to przy okazji profilaktyka osteoporozy, która może prowadzić do złamań kompresyjnych kręgów oraz rozwoju wdowiego garbu.
• Jeśli to konieczne, warto wymienić wysoką, zbyt miękką poduszkę na taką, która wspiera naturalne krzywizny kręgosłupa.

>> Jak spać, żeby się wyspać – ile godzin snu potrzebujemy?