Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie są do końca poznane. Istotą RZS jest proces zapalny, który powstaje wewnątrz stawu. Czynniki wpływające na rozwój choroby to przede wszystkim obciążenie dziedziczne i dysfunkcja układu odpornościowego.
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny. Komu grozi RZS?
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą autoimmunologiczną – układ odpornościowy błędnie klasyfikuje własne tkanki jako niebezpieczne dla organizmu, produkuje przeciwciała, których celem jest niszczenie własnych komórek. Choroba przebiega z okresami przejściowej remisji i zaostrzeń objawów. Reumatoidalne zapalenie stawów najczęściej ma swój początek między 30. a 50. rokiem życia (częstotliwość występowania reumatoidalnego zapalenia stawów rośnie wraz z wiekiem). Częściej chorują kobiety (RZS występuje u kobiet ok. 3 razy częściej niż u mężczyzn).
Czytaj więcej: Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy, badania, leczenie. Co to jest RZS?
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny
Istotą reumatoidalnego zapalenia stawów jest proces zapalny, które powstaje wewnątrz stawu – na początku choroby rozwija się stan zapalny błony maziowej. W wyniku procesu zapalnego maziówka powiększa się, uciskając i niszcząc przylegające struktury. Uszkodzenie chrząstek, kości, ścięgien i więzadeł prowadzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych.
>> Zespół VEXAS – objawy i rokowania. Nowa choroba, która ma podłoże autoimmunologiczne
Przyczyny powstania zapalenia w obrębie stawów nie są jasne, ale znane są czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów. Wiadomo też, że przyczyną uaktywnienia reumatoidalnego zapalenia stawów może być obecność zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. Dotychczas brano pod uwagę m.in. takie patogeny, jak: mycoplasma, wirus różyczki, wirus Epsteina-Barr (EBV) czy cytomegalowirus (CMV), ale wciąż brakuje jednoznacznych dowodów, że wymienione lub inne czynniki zakaźne są bezpośrednią przyczyną zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów. Najnowsze badania wskazują na związek RZS z Porphyromonas gingivalis, bakterię wywołującą paradontozę, czyli przewlekłą chorobę jamy ustnej.
>>> Stawy, reumatyzm, osteoporoza – żele, tabletki, maści <<<
Czynniki ryzyka i przyczyny RZS:
- geny, obciążenie dziedziczne – co prawda czynniki genetyczny nie wywołuje RZS, ale obecność reumatoidalnego zapalenia stawów u rodziców stwarza większe ryzyko wystąpienia choroby u dzieci; za dziedziczenie RZS odpowiada gen HLA-DRB1 (predyspozycje do reumatoidalnego zapalenia stawów są większe, jeśli odziedziczyliśmy ten gen);
- płeć – częściej na RZS chorują kobiety;
- uzależnienie od tytoniu – osoby palące nałogową są w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów;
- patogeny – podejrzewa się, że niektóre rodzaje zakażeń bakteryjnych lub wirusowych mogą uaktywnić reumatoidalne zapalenie stawów;
- zapalenie przyzębia – odkryto, że istnieje związek między chorobą przyzębia (Porphyromonas gingivalis) a reumatoidalnym zapaleniem stawów; w zestawieniu z populacją ogólną na reumatoidalne zapalenie stawów częściej chorują osoby z chorobami przyzębia; podejrzewa się, że bakteria Porphyromonas gingivalis odpowiada nie tylko za powstanie reakcji autoimmunologicznych typowych dla RZS, ale też może nasilać objawy RZS;
- stres – u niektórych pacjentów początek choroby stwierdzono w momencie wystąpienia silnego stresu.
Reumatoidalne zapalenie stawów – jak często występuje?
RZS to jedna z najczęściej występujących chorób układowych – szacuje się, że w Europie i USA na RZS choruje od 0,5 do 2 proc. społeczeństwa powyżej 15. roku życia. Na RZS w Polsce choruje nawet ok. 400 tysięcy osób.
Czytaj też: Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów – leki na RZS
