Na początek lipca przypada pylenie lipy, przez pierwsze dwa tygodnie miesiąca w powietrzu krąży dużo pyłków traw, a w drugiej połowie lipca mocno pyli bylica porastająca łąki i nieużytki.
Co pyli w lipcu? Rośliny, które mogą wywołać alergię
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Lipa drobnolistna i szerokolistna
Lipy to długowieczne drzewa należące do rodziny ślazowatych. Rodzaj obejmuje ponad 30 gatunków, z czego w Polsce występuje głównie lipa drobnolistna (Tilia cordata) i lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos). Kwiaty lipy zebrane są w pęczki i dzięki długim szypułkom wnoszą się ponad powierzchnię liści. Wytwarzają sporą ilość pyłku oraz charakterystyczny mydlany zapach, który wabi mnóstwo pszczół, a dzięki nim następuje zapylenie kwiatów.
Okres pylenia lipy przypada na koniec czerwca i początek lipca, przy czym lipa drobnolistna kwitnie około dwóch tygodni później niż lipa szerokolistna. Ziarna pyłku lipy wolno opadają, dzięki czemu mogą się przemieszczać wraz z wiatrem na duże odległości. Lipy rosną nie tylko w lasach, ale coraz częściej sadzi się je w parkach, alejach, przy drogach czy domostwach sprawia, że narażenie na kontakt z ich pyłkiem znacznie wzrasta.
Lipa drobnolistna / Fot Adobe Stock
Lipa szerokolistna / Fot Adobe Stock
Alergia na pyłki lipy – objawy
Najczęściej występującym objawem alergii na pyłki lipy są:
- uciążliwy, wodnisty katar,
- świąd błony śluzowej nosa,
- kichanie,
- uczucie zatkania nosa.
Osobom uczulonym na pyłek lipy może ponadto doskwierać suchy kaszel, zapalenie spojówek, ból głowy czy problemy w koncentracją. Objawy te mogą się dodatkowo nasilić po spożyciu cytrusów, truskawek, malin, czekolady, produktów kiszonych i wędzonych, serów dojrzewających i pleśniowych.
Trawy
Choć trawy pylą od końca maja do października, to w pierwszej połowie lipca stężenie ich pyłków jest wysokie. Wśród ponad stu rosnących w Polsce gatunków traw najczęściej uczulają kupkówka pospolita, tomka wonna, tymotka łąkowa i wiechlina łąkowa (szerzej opisane w „Co pyli w czerwcu”). Alergia na pyłki traw objawia się zwykle podrażnieniem dróg oddechowych (katarem, kichaniem, kaszlem, suchością w gardle), zaczerwienieniem oczu, niekiedy wysypką skórną. U alergików pod wpływem pyłków traw może też pojawić się alergia krzyżowa po spożyciu niektórych owoców.
>> Alergia skórna - maści, kremy, balsamy
Bylica
Druga połowa lipca to z kolei czas intensywnego pylenia bylicy. Bylice to rodzaj roślin należących do rodziny astrowatych, liczący ponad 400 gatunków, z czego w Polsce spotyka się siedem:
- bylicę pospolitą (Artemisia vulgaris) – najczęściej spotykaną,
- bylicę piołun (Artemisia absinthium),
- bylicę polną (Artemisia campestris),
- bylicę boże drzewko (Artemisia abrotanum),
- bylicę estragon (Artemisia dracunculus),
- bylicę pontyjską (Artemisia pontica),
- bylicę nadmorską (Artemisia maritima).
Bylice chętnie porastają nieużytki i tereny wiejskie, a ich cechą charakterystyczną jest balsamiczny zapach i gorzki posmak. Zalicza się je do roślin wiatropylnych, a ich kwiaty zebrane w koszyczki tworzą złożone kwiatostany typu kłosa lub wiechy. Produkują spore ilości pyłku, którego ziarna przybierają bruzdowo-porowy, spłaszczony i kulisty kształt.
Pylenie bylicy rozpoczyna się na południu Polski około połowy lipca, mniej więcej tydzień później zaczyna się na obszarze północnym i trwa do drugiej dekady sierpnia. Szerokie rozprzestrzenienie bylicy, szczególnie bylicy pospolitej, sprawia, że wysoki poziom pyłku utrzymuje się nie tylko na wsiach, lecz także na terenach podmiejskich i miejskich. Przenoszeniu ziaren pyłku na duże odległości sprzyja upalna i sucha aura.
Alergia na pyłki bylicy – objawy
Obecnie pyłek bylicy uznaje się za trzecią pod względem częstości przyczynę sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek w Polsce (po pyłkach traw i brzozy).
Pyłek bylicy od dawna wiązano z występowaniem tzw. letniej gorączki siennej, a powiązane z nim objawy alergiczne opisywano już przed II wojną światową. Dziś wiadomo, że nie odbiegają one znacząco od standardowych objawów powodowanych przez inne alergeny pyłkowe. Należą do nich:
- nieżyt i świąd nosa,
- zapalenie spojówek
- oraz astmę pyłkową.
Objawy alergii na pyłki bylicy mogą wystąpić również po spożyciu miodów wielokwiatowych powstałych w okresie pylenia rośliny.
Zawarte w pyłku bylicy związki seskwiterpenowe mogą ponadto wywoływać wyprysk kontaktowy, szczególnie w okolicy rąk i twarzy. U kilku procent uczulonych na pyłki bylicy obserwuje się objawy zespołu Amlota-Lessofa po spożyciu niektórych warzyw (marchwi, selera), owoców (jabłek), ziół (rumianek) oraz przypraw. Dominującymi objawami są w tym przypadku:
- obrzęk warg i błony śluzowej jamy ustnej,
- nudności i wymioty,
- oraz świąd nosa i katar.
Wciąż pylą w lipcu
Do alergenów utrzymujących się w powietrzu w lipcu można zaliczyć pyłki pokrzywy, szczawiu, babki i komosy, jednak ich znaczenie kliniczne jest niewielkie. W tym czasie utrzymują się wciąż wysokie stężenia pyłku grzybów zarodnikowych rodzajów Cladosporium i Alternaria.
>> Uczulenie na hybrydę – jak rozpoznać i złagodzić objawy alergii na manicure hybrydowy?
- Rapiejko P, Weryszko-Chmielewska E. Pyłek traw. Alergia, Astma, Immunologia, 1998; 3(4): 187-192.
- Rapiejko P, Weryszko-Chmielewska E. Pyłek bylicy. Alergia, Astma, Immunologia, 1999; 4(3): 139-142.
- Puc M. Dlaczego ziarna pyłku tak długo utrzymują się w powietrzu? Allergoprofil, 2014; 10(3): 12-15.
- Rapiejko P. Pyłek roślin jako źródło alergenów. Przegląd Alergiczny, 2004; 7-12.
