Cellulit – rodzaje, jak powstaje, sposoby na pozbycie się cellulitu

Co to jest cellulit?

Cellulit (albo lipodystrofia typu kobiecego) to zaburzenie w strukturze tkanki tłuszczowej, które prowadzi do powstania charakterystycznych nierówności na powierzchni skóry, przypominających skórkę pomarańczową (nie pod względem koloru, ale faktury). Występuje u większości kobiet (średnio u 85–98%) tam, gdzie naturalnie odkłada się tłuszcz, przede wszystkim na udach, pośladkach i ramionach. Cellulit nie jest chorobą, ale skutkiem nieprawidłowego rozmieszczenia pod skórą tkanki tłuszczowej, wody i produktów przemiany materii. Wbrew powszechnemu przekonaniu cellulit może dotyczyć nie tylko osób z nadwagą – często występuje także u kobiet szczupłych, a nawet wysportowanych, co wskazuje na istotną rolę czynników hormonalnych, genetycznych i stylu życia w procesie jego powstawania.  

Cellulit a cellulitis – czy to to samo?

Określenia cellulit i cellulitis bywają używane zamiennie, choć dotyczą różnych zjawisk. Cellulit to zmiana o charakterze estetycznym, niegroźna dla zdrowia, podczas gdy cellulitis to poważne zakażenie bakteryjne tkanki podskórnej, wymagające leczenia antybiotykami. Jak je rozróżnić? 

• Cellulit – objawia się jako nierówności i wgłębienia w skórze, nie jest chorobą, nie towarzyszy mu ból, zaczerwienienie ani gorączka.
• Cellulitis – objawia się bolesnym obrzękiem, zaczerwienieniem skóry, gorączką i ogólnym pogorszeniem samopoczucia. To stan zapalny, który może prowadzić do powikłań, jeśli nie zostanie szybko zdiagnozowany i leczony.

Cellulit na udach, na brzuchu – gdzie się pojawia?

Cellulit pojawia się w tych miejscach, gdzie odkłada się tkanka tłuszczowa, czyli przede wszystkim w dolnych partiach ciała. 

• Cellulit na udach – uda to najczęstsza lokalizacja zmian cellulitowych u kobiet. W tym miejscu tłuszcz odkłada się bardzo łatwo, a same uda pracują często w sposób nieregularny – zwłaszcza u osób, które mają pracę siedzącą lub stojącą.  
• Cellulit na pośladkach – niemal równie często co na udach cellulit występuje na pośladkach, jego widoczność nasila się przy napięciu mięśni pośladkowych. Cellulit na pośladkach bywa szczególnie uporczywy i trudny do usunięcia, zwłaszcza w przypadku cellulitu włóknistego.
• Cellulit na brzuchu – ten typ cellulitu często pojawia się u kobiet po ciąży, przy wahaniach wagi lub w okresie zmian hormonalnych. Skóra może być wiotka, z widocznymi nierównościami i fałdami, szczególnie w dolnej części brzucha. Cellulit na brzuchu bywa trudny do zlikwidowania, ponieważ wymaga zarówno odpowiedniej diety, jak i wzmocnienia mięśni głębokich oraz ujędrniającej pielęgnacji.

W rzadszych przypadkach cellulit może występować również w mniej typowych miejscach:

• Cellulit na nogach (na całej powierzchni nóg) – rozciąga się od ud aż po łydki. Może towarzyszyć mu uczucie ciężkości nóg, szczególnie gdy występuje cellulit wodny i obrzęki. Może być sygnałem zatrzymywania wody lub problemów z krążeniem.
• Cellulit na ramionach pojawia się zazwyczaj u osób z tendencją do wiotkiej skóry lub przy szybkim spadku wagi. Często towarzyszy mu luźna, pozbawiona jędrności tkanka.

>> Ból nóg – zmęczenie czy objaw choroby? Przyczyny bolących nóg

Cellulit tłuszczowy, wodny – rodzaje cellulitu

Nie każdy cellulit wygląda i powstaje tak samo – różnią się nie tylko lokalizacją i nasileniem, lecz także strukturą i mechanizmem tworzenia się zmian w tkance podskórnej. W diagnostyce cellulitu rozróżnia się:

• Cellulit tłuszczowy (lipidowy) – najczęściej spotykany typ cellulitu, obecny niemal u wszystkich kobiet z nadwagą i otyłością, ale także u tych mało aktywnych lub które niedawno straciły na wadze. Jest efektem nadmiernego nagromadzenia się tkanki tłuszczowej, zaburzeń lipolizy i przerostu komórek gromadzących kwasy tłuszczowe. Zbyt duże komórki tłuszczowe uciskają naczynia krwionośne i limfatyczne, w wyniku czego dochodzi do zaburzeń dopływu tlenu i składników odżywczych do tkanek oraz zaburzeń oczyszczania organizmu z produktów przemiany materii. O cellulicie tłuszczowym mówi się cellulit miękki, pod skórą są wyczuwalne wyraźnie grudki, widoczne jest pogrubienie i wiotkość tkanki.
• Cellulit włóknisty (cellulit twardy) – to zaawansowana forma cellulitu tłuszczowego. Zmiany są trwałe, a skóra jest twarda, zbita i często boli dotykana. Dochodzi tu do zwłóknień tkanki łącznej, które prowadzą do utrwalenia nierówności.
• Cellulit wodny (obrzękowy) – częsty u osób szczupłych, które mają problemy z krążeniem limfy i tendencję do zatrzymywania wody w organizmie. Skóra często jest obrzęknięta, a po naciśnięciu pozostaje wgłębienie i może pojawić się ból. Cellulitowi wodnemu towarzyszy uczucie ciężkich nóg, szczególnie pod koniec dnia lub podczas upałów.

Fazy rozwoju cellulitu

W dermatologii wyróżnia się ponadto cztery fazy cellulitu, które pomagają ocenić jego zaawansowanie:

1. Faza I (niewidoczna) – cellulit zauważalny jedynie po mocnym ściśnięciu skóry – pojawiają się wtedy drobne wgłębienia.
2. Faza II (widoczna przy ucisku) – wyraźne nierówności widać przy ucisku lub w odpowiednim oświetleniu. Skóra może być lekko wiotka.
3. Faza III (widoczna w spoczynku) – zgrubienia są już widoczne bez uciskania, skóra wygląda jak skórka pomarańczowa, tkanka może być twarda i mało elastyczna.
4. Faza IV (zaawansowana, włóknista) – cellulit jest wyraźny, skóra grudkowata, może występować ból, a zmiany są utrwalone. Często wiąże się z zaburzeniem mikrokrążenia i przewlekłym stanem zapalnym.

>> Niewydolność żylna – objawy i leczenie

Skąd się bierze cellulit? Przyczyny i czynniki ryzyka

• Zaburzenia hormonalne – kluczową rolę w rozwoju cellulitu odgrywają zaburzenia w produkcji estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych. Ich nadmiar prowadzi do zatrzymywania wody w organizmie, osłabienia naczyń krwionośnych i gromadzenia tłuszczu. Cellulit może więc pojawiać się i nasilać w okresach zmian hormonalnych, a więc w okresie dojrzewania, podczas ciąży, stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz w czasie menopauzy.
• Siedzący tryb życia – brak ruchu to jeden z głównych czynników zaburzających krążenie i limfodrenaż. Zastój limfy i krwi sprawia, że toksyny i płyny zalegają w tkankach, co przyspiesza rozwój cellulitu.
• Nieprawidłowa dieta – bogata w cukry proste, sól, tłuszcze trans i przetworzoną żywność. Taki sposób odżywiania sprzyja stanom zapalnym, zaburza metabolizm i prowadzi do nadmiaru tkanki tłuszczowej.
• Niedostateczne nawodnienie organizmu – niedobór wody powoduje zatrzymywanie płynów i pogarsza elastyczność skóry. Cellulit wodny powstaje właśnie w wyniku gromadzenia się wody w przestrzeniach międzykomórkowych.
• Używki – niekorzystne dla mikrokrążenia jest palenie papierosów, natomiast nadużywanie alkoholu pobudza lipogenezę.
• Stres i brak snu – podwyższony poziom hormonu stresu kortyzolu wpływa na odkładanie się tłuszczu i spowolnienie procesów regeneracyjnych skóry. U osób żyjących w dużym napięciu dochodzi też do wzrostu poziomu katecholamin, które wpływają na metabolizm tłuszczów, zmieniając przebieg lipolizy.
• Genetyka – skłonność do cellulitu może być dziedziczna.  
• Zbyt obcisłe ubrania – mogą ograniczać prawidłowy przepływ limfy i krwi, co może nasilać obrzęki i przyczyniać się do powstawania cellulitu.
• Niektóre leki – zwłaszcza leki przeciwhistaminowe, przeciwtarczycowe oraz betablokery.

>> Jak wzmocnić naczynia krwionośne? Tabletki, zioła

Sposoby na pozbycie się cellulitu

Niestety nie istnieje żaden magiczny sposób na cellulit, co nie oznacza, że nie da się poprawić stanu skóry. Najlepsze efekty przynosi działanie wielotorowe: zmiana diety, aktywność fizyczna, pielęgnacja skóry oraz, jeśli to konieczne, profesjonalne zabiegi.

Domowe sposoby na cellulit

Wymagają systematyczności. Co warto wypróbować?

• Szczotka na cellulit – szczotkowanie na sucho poprawia mikrokrążenie, wspomaga usuwanie toksyn z organizmu i widocznie wygładza skórę już po kilku tygodniach regularnego stosowania. Wystarczy szczotkować problematyczne miejsca przez kilka minut dziennie, by zauważyć poprawę napięcia skóry.
• Bańka chińska na cellulit – masaż przy użyciu gumowej bańki zasysającej skórę to intensywny sposób stymulacji krążenia. Regularne zabiegi pomagają rozbić złogi tłuszczowe i zmniejszyć widoczność nierówności.
• Peelingi i masaże z olejami – peelingi z kawy, cukru czy soli w połączeniu z masażem przy użyciu oleju (np. z grejpfruta, rozmarynu, wiesiołka) stymulują skórę i poprawiają mikrokrążenie. Naturalne oleje na cellulit mogą też działać przeciwzapalnie i ujędrniająco.
• Masażer na cellulit – codzienny masaż (ręczny lub przy użyciu masażera na cellulit) – poprawia ukrwienie i pomaga rozbić nagromadzone złogi tłuszczu. Można go wykonywać podczas kąpieli lub po nałożeniu balsamu.
• Ćwiczenia na cellulit – ruch wzmacnia mięśnie, pomaga spalać tłuszcz i poprawia napięcie skóry. Najlepsze efekty dają przysiady, wykroki, wspinaczka (np. na stepie), szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie.

>> Olejki do masażu – który wybrać do twarzy, a który do masażu erotycznego?

Kremy do skóry z cellulitem 

Kosmetyki i dermokosmetyki na cellulit wspomagają walkę z pomarańczową skórką i poprawiają wygląd skóry dzięki takim składnikom jak: 

• kofeina – poprawia mikrokrążenie, drenuje tkanki;
• retinol – ujędrnia i wygładza skórę;
• L-karnityna – wspomaga spalanie tłuszczu;
• ekstrakty roślinne (np. z bluszczu, kasztanowca, miłorzębu japońskiego) – poprawiają mikrokrążenie, wzmacniają naczynia krwionośne, wspomagają usuwanie toksyn i działają przeciwzapalnie;
• kolagen i elastyna – wspierają odbudowę struktury skóry.

Suplementy, zioła i tabletki na cellulit

Składniki zawarte w suplementach diety mają przede wszystkim wspierać metabolizm, poprawiać drenaż limfatyczny, wzmacniać naczynia krwionośne i wspierać odprowadzanie wody z organizmu. Popularne składniki suplementów na cellulit to:

• ekstrakt z zielonej herbaty,
• gotu kola (wąkrotka azjatycka),
• witamina C,
• bioflawonoidy, 
• zioła moczopędne, np. pokrzywa, mniszek lekarski.

Na rynku dostępnych jest wiele doustnych preparatów do zwalczania cellulitu, ale ich skuteczność zależy od składników i stylu życia osoby stosującej. Trzeba pamiętać, że suplementy stanowią wsparcie innych działań antycellulitowych, lecz ich nie zastępują.

Zabiegi na cellulit w gabinetach kosmetycznych

Profesjonalne zabiegi na cellulit to skuteczne wsparcie dla osób, u których domowe metody nie przynoszą oczekiwanych efektów. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest działanie na głębsze warstwy skóry i tkanki tłuszczowej.

• Endermologia – mechaniczny masaż podciśnieniowy, który rozbija komórki tłuszczowe, pobudza krążenie i wspiera drenaż limfatyczny. Metoda bardzo skuteczna w redukcji cellulitu tłuszczowego i włóknistego.
• Tzw. żelazko do cellulitu – zabieg polega na zastosowaniu specjalnego urządzenia, które wykorzystuje zasadę podciśnienia i podgrzewania tkanek, by pobudzić przepływ krwi i limfy oraz stymulować procesy metaboliczne.
• Fala uderzeniowa – zabieg wykorzystuje fale akustyczne do rozluźniania zgrubień w tkance i poprawy elastyczności skóry. Skuteczny zwłaszcza przy cellulicie włóknistym.
• Karboksyterapia – polega na podskórnym podaniu dwutlenku węgla, który poprawia mikrokrążenie i metabolizm komórkowy, wspomagając rozpad tłuszczu i regenerację skóry.
• Mezoterapia igłowa lub bezigłowa – pod skórę wprowadzane są substancje lipolityczne i drenujące (np. kofeina, L-karnityna). Skóra staje się jędrniejsza, a cellulit mniej widoczny.
• Radiofrekwencja – zabieg wykorzystujący fale radiowe do podgrzewania głębokich warstw skóry, co pobudza produkcję kolagenu i poprawia napięcie.

>> Kolagen w proszku – do picia i na maseczkę. Rodzaje kolagenu w proszku

Dieta na cellulit – co jeść, a czego unikać?

Nieodpowiednia dieta może sprzyjać zatrzymywaniu wody w organizmie i odkładaniu się tłuszczu, co nasila cellulit i utrudnia jego redukcję. Prawidłowe żywienie powinno wspierać mikrokrążenie, metabolizm komórkowy i detoksykację organizmu.

>> Czym zastąpić sól? Jaką sól wybrać?