Refluks gardłowo-krtaniowy wywołuje kaszel refluksowy. Jak jeszcze może się objawiać?

Czym jest refluks gardłowo-krtaniowy

Podłożem chorób refluksowych jest przedostawanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co powoduje uszkodzenie błony śluzowej i skutkuje występowaniem szeregu nieprzyjemnych objawów. W przypadku refluksu gardłowo-krtaniowego cofanie się treści żołądkowej obejmuje cały obszar przełyku aż do krtani i gardła, co powoduje uszkodzenie tych pozaprzełykowych struktur.

Jak rozpoznać refluks?

Delikatne cofanie się treści żołądkowej wraz z powietrzem jest zjawiskiem fizjologicznym i nie stanowi powodu do niepokoju, jeśli zdarza się rzadko. O refluksie mówimy, gdy objaw ten bardzo często nam towarzyszy, nasila się i powoduje wystąpienie innych dolegliwości.

Refluks gardłowo-krtaniowy – przyczyny

Refluks diagnozuje się z podobną częstotliwością u kobiet i mężczyzn, jednak ogólna liczba zachorowań stale rośnie – obecnie stwierdza się nawet o połowę więcej przypadków niż na początku lat 90.

• Treść żołądkowa cofa się do przełyku lub wyżej, nawet do jamy ustnej, najczęściej na skutek zaburzeń działania mięśnia dolnego zwieracza przełyku, który w normalnych warunkach kurczy się po spożyciu pokarmu i nie dopuszcza do takich sytuacji.
• Przyczyną refluksu gardłowo-krtaniowego mogą być również wszelkie zaburzenia perystaltyki przełyku, jak również zaburzenia budowy krtani i gardła.
• Przepuklina rozworu przełykowego predysponuje do refluksu.

Objawy refluksu gardłowo-krtaniowego

Objawy tej choroby dzielimy na:

• przełykowe,
• pozaprzełykowe.

Podstawowym objawem przełykowym jest zgaga, czyli uczucie pieczenia, które zaczyna się w nadbrzuszu i promieniuje za mostkiem do góry. Zgadze może towarzyszyć częste odbijanie. Objawy zgagi zwykle nasilają się po spożyciu obfitego posiłku oraz w pozycji leżącej. Do wymienionych objawów dochodzi zarzucanie treści pokarmowej aż do jamy ustnej bez odruchu wymiotnego, co określamy mianem regurgitacji.

Kaszel refluksowy – pozaprzełykowy objaw refluksu g-k

Ponieważ treść żołądkowa uszkadza również rejony pozaprzełykowe, w refluksie gardłowo- krtaniowym pojawiają się dodatkowe objawy. Są to:

• świszczący i męczący kaszel o charakterze przewlekłym, który nasila się po posiłku;
• przewlekła chrypka, nasilająca się zwłaszcza po obudzeniu;
• uczucie niedrożności gardła i trudności z połykaniem określane często jako uczucie guli w gardle;
• częste chrząkanie;
• nieprzyjemny zapach z ust;
• wymioty.

>> Wizytę u internisty umówisz w CM Świat Zdrowia

Jak rozpoznać kaszel refluksowy? Diagnostyka refluksu gardłowo-krtaniowego  

Zazwyczaj opis objawów wystarcza do postawienia właściwej diagnozy. Kiedy objawy są mniej specyficzne, jak przewlekły kaszel czy uczucie guli w gardle, należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku innych chorób dających objawy podobne. Przykładowo mogą to być choroby płuc, choroby zakaźne czy też choroby tarczycy. Pomocne w postawieniu prawidłowej diagnozy może być RTG przełyku oraz dobowy pomiar pH przełyku.

W razie braku poprawy chory jest kierowany na endoskopię. Na badanie endoskopowe należy skierować pacjenta także zawsze w przypadku pogorszenia objawów – gdy pojawi się dysfagia, przewlekłe krwawienie z przewodu pokarmowego, nieplanowana utrata masy ciała, anemia z niedoboru żelaza, ból brzucha czy inne niepokojące objawy, których wcześniej pacjent nie zgłaszał. Endoskopia nie jest badaniem rutynowym, w dodatku dość często zdarza się, że objawy choroby refluksowej towarzyszą pacjentom, którzy nie mają zmian w endoskopowym obrazie śluzówki.

>> Badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka — na czym polega i jakie są wskazania?

Następstwa choroby refluksowej gardła i krtani

• Refluks gardłowo-krtaniowy może odpowiadać nawet za 20% przypadków przewlekłego kaszlu.
• Objawy choroby refluksowej występują też u 45% chorych na astmę. Badacze zauważają powiązanie występowania tych dwóch chorób jednocześnie, choć dostępne informacje nie pozwalają jak dotąd ocenić związku przyczynowo-skutkowego.
• W wyniku refluksu gardłowo-krtaniowego pacjenci mogą również cierpieć na zapalenie zatok przynosowych i zapalenie ucha środkowego, aczkolwiek dzieje się to bardzo rzadko.
• Częste cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej powoduje większe ryzyko nadżerek zębowych.
• W następstwie choroby refluksowej może dojść do przełyku Barretta, czyli zjawiska zmiany nabłonka przełyku z wielowarstwowego płaskiego na walcowaty, co stanowi zmianę przednowotworową.

Leki na refluks gardłowo-krtaniowy

Podstawą leczenia jest zastosowanie leku z grupy IPP (inhibitorów pompy protonowej) na okres 4-8 tygodni. Lek, stosowany najlepiej na czczo, obniża kwasowość treści żołądkowej, co ma dać możliwość wygojenia się zmian śluzówki. Po tym czasie można zmniejszyć dawkę leku w sytuacji występowania okresowych nasileń choroby lub odstawić, jeśli objawy ustąpią. Należy pamiętać, że przyjmowanie leków z grupy IPP wiąże się z efektem odstawiennym  w postaci czasowego nasilenia kwasowości. Dlatego po rezygnacji z leczenia pacjenci mogą przez pewien czas odczuwać pogorszenie. Zwykle okres ten trwa około 2 tygodnie. W cięższym zapaleniu przełyku może istnieć konieczność przewlekłego leczenia IPP.

Jak poradzić sobie z refluksem domowymi sposobami?

Poza wprowadzeniem leczenia farmakologicznego zaleca się również zmianę odżywiania i redukcję masy ciała w przypadku otyłości, która jest jednym z czynników predysponujących do refluksu. Otyłość brzuszna powoduje zwiększenie ciśnienia śródbrzusznego, co sprzyja cofaniu się treści żołądkowej. Podobnie większe ryzyko zachorowania na refluks występuje u wieloletnich palaczy tytoniu. Rzucenie palenia powoduje zauważalną redukcję objawów refluksu. W redukcji objawów refluksu może pomóc także spanie z głową na podwyższeniu oraz leżenie na lewym boku. 
W początkowym stadium choroby, kiedy objawy o niewielkim nasileniu pojawiają się sporadycznie, zmiana stylu życia i modyfikacja sposobu odżywiania mogą przynieść oczekiwane rezultaty i zapobiec rozwojowi choroby.

Dieta przy refluksie gardłowo-krtaniowym

Nie bez znaczenia w przebiegu choroby refluksowej jest dieta. Ważniejsza od zmiany rodzajów spożywanych dań jest ich wielkość i częstotliwość posiłków. Niewskazane jest przejadanie się – porcje powinny być częstsze i mniejsze, najlepiej lekkostrawne. Ostatni posiłek powinien być spożywany nie później niż dwie godziny przed snem.

>> Refluks – dieta, zioła, zalecenia. Co jeść przy refluksie?

Suplementy na refluks gardłowo-krtaniowy

Wysoką skutecznością charakteryzują się dostępne bez recepty leki zobojętniające kwas żołądkowy, zawierające w składzie ranitydynę lub kwas alginowy.

Czym się różni refluks gardłowo-krtaniowy od żołądkowo-przełykowego?

Oba schorzenia refluksowe przełyku mają podobną przyczynę, różnią się jednak objawami i czasem leczenia. W przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego treść żołądkowa podrażnia tylko przełyk, zatem chorobę charakteryzują wymienione objawy przełykowe. W przypadku refluksu gardłowo-krtaniowego większy procent objawów związany jest z podrażnieniem wrażliwego obszaru krtani i gardła, stąd w tym przypadku mamy głównie do czynienia z objawami pozaprzełykowymi. Podrażnienia gardła i krtani leczy się nieco dłużej niż podrażnienia jedynie śluzówki przełyku.

>> Bulgotanie w brzuchu – skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?