Badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka — na czym polega i jakie są wskazania?

Na czym polega badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka?

Każde badanie endoskopowe pozwala na oglądanie wnętrza ciała za pomocą specjalnych wzierników – endoskopów. Urządzenia te wyposażone są w źródło światła i kamerę, dzięki którym możliwe jest dokładne oświetlenie badanych struktur. Lekarz obsługujący endoskop porusza nim i obserwuje na ekranie monitora powiększony obraz w czasie rzeczywistym.

Badanie endoskopowe nosa — na czym polega?

Badanie endoskopowe nosa jest powszechnie wykorzystywane w diagnostyce laryngologicznej.

Lekarz wprowadza do jamy nosowej endoskop, który umożliwia mu ocenę ujść zatok obocznych nosa i sitowia. Badanie wykonywane jest za pomocą giętkiego lub sztywnego endoskopu. Jeśli do badania używany jest giętki endoskop (w przypadku tego badania określany fiberoskopem), lekarz ma możliwość obejrzenia gardła, krtani i fałd głosowych.

Aby zmniejszyć dyskomfort w czasie badania, możliwe jest znieczulenie. W tym celu zazwyczaj wykorzystuje się środek w aerozolu lub sączek z preparatem znieczulającym, który umieszcza się w nosie na kilka minut przed rozpoczęciem badania.

>> Wrzody żołądka – objawy, leczenie, dieta. Skąd się biorą wrzody na żołądku?

Lekarz wsuwa endoskop bardzo delikatnie i powoli. Następnie dokonuje oceny:

• przedsionka nosa;
• przewodu nosowego dolnego;
• tylnej ściany nosogardła;
• wału trąbkowego i gardłowego ujścia trąbki słuchowej;
• zachyłku Rosenmüllera;
• tylnego brzegu małżowiny nosowej dolnej;
• zachyłka klinowo-sitowego;
• małżowiny nosowej;
• przewodu nosowego górnego.

Badanie przeprowadzane jest oddzielnie dla każdej jamy nosowej.

Wskazania do wykonania badania endoskopowego nosa

Wśród najważniejszych wskazań do badania endoskopowego nosa można wymienić:

• ból lub rozpieranie nosowej części twarzy;
• przewlekłą niedrożność nosa;
• osłabiony węch lub utrata węchu;
• wysiękowe zapalenie ucha środkowego;
• przerost migdałka gardłowego u dzieci;
• krwawienia z nosa;
• monitorowanie leczenia;
• kontrola po zabiegach.

>> Nerwica żołądka – objawy, jak sobie z nią radzić

Badanie endoskopowe nosa — co można wykryć?

Badanie endoskopowe nosa umożliwia rozpoznanie dolegliwości, takich jak:

• skrzywienie przegrody nosowej;
• obecność treści ropnej (stan zapalny);
• występowanie polipów;
• ciało obce;
• zmiany nowotworowe.

Badanie endoskopowe przełyku — na czym polega?

Badanie endoskopowe przełyku, czyli ezofagoskopia, umożliwia ocenę stanu ścian przełyku za pomocą endoskopu. W trakcie badania możliwe jest również pobranie materiału do badania histopatologicznego lub wykonanie niewielkiego zabiegu (np. usunięcie ciała obcego). Badanie może być przeprowadzone za pomocą sztywnego lub giętkiego wziernika.

Przed przystąpieniem do badania za pomocą giętkiego wziernika stosuje się znieczulenie gardła. Zazwyczaj wykorzystuje się spray z lidokainą. W przypadku pacjentów źle znoszących badania endoskopowe (m.in. dzieci) stosuje się umiarkowaną sedację. Planowane użycie sztywnego wziernika zawsze wymaga znieczulenia ogólnego.

W trakcie badania pacjent leży zwykle na lewym boku z lekko uniesioną głową. W jego ustach umieszcza się plastikowy ustnik, przez który lekarz wprowadza endoskop i powoli go przesuwając, dokładnie obserwuje wewnętrzne ściany przełyku i ocenia wygląd błony śluzowej.

Endoskopia przełyku często stanowi element gastroskopii (badania endoskopowego żołądka).

Wskazania do badania endoskopowego przełyku

Badanie endoskopowe przełyku przeprowadza się zwykle przy:

• podejrzeniu obecności ciała obcego;
• trudnościach z przełykaniem;
• ocenie zmian wywołanych przypadkowym spożyciem substancji żrących;
• podejrzeniu zmian nowotworowych w przełyku.

>> Refluks przełykowo-żołądkowy. Objawy, przyczyny, leczenie refluksu i zgagi

Badanie endoskopowe przełyku — co można wykryć?

Za pomocą badania endoskopowego przełyku można wykryć:

• uchyłki przełyku;
• żylaki przełyku;
• obrzęki i patologiczne zwężenie;
• zmiany nowotworowe.

Badanie endoskopowe żołądka — na czym polega?

Endoskopowe badanie żołądka, czyli tzw. gastroskopia, polega na wprowadzeniu endoskopu przez usta i przełyk do żołądka. Badanie umożliwia dokładną ocenę błony śluzowej, pobranie materiału do badania, a w razie konieczności również zatamowanie krwawienia.

Przed badaniem znieczula się gardło sprayem z lidnokainą. U niektórych pacjentów (m.in. dzieci) konieczne jest zastosowanie lekkiej lub umiarkowanej sedacji.

W ustach pacjenta umieszcza się plastikowy ustnik, przez który lekarz wsuwa gastroskop. Szczególnie nieprzyjemnym momentem jest przechodzenie endoskopu przez przełyk, może powodować silne odruchy wymiotne. Warto skupić się wtedy na głębokim oddechu.

Po wprowadzeniu gastroskopu do żołądka lekarz dokładnie ogląda ściany narządu, pobiera wycinki do badania histopatologicznego i materiał do przeprowadzenia testu ureazowego (badanie w kierunku obecności bakterii Helicobacter pylori).

Zazwyczaj badanie trwa kilkanaście minut.

Wskazania do wykonania badania endoskopowego żołądka

Najważniejszym wskazaniem do gastroskopii jest podejrzenie choroby żołądka lub dwunastnicy. Wśród objawów można wyróżnić:

• zgagę, refluks, problemy z przełykaniem;
• bóle w nadbrzuszu, wrażenie pełności po posiłku, brak apetytu;
• odbijanie, mdłości, wymioty;
• niedokrwistość, smoliste stolce, krwawe wymioty, obecność krwi utajonej w kale;
• podejrzenie celiakii.

Badanie endoskopowe żołądka — co można wykryć?

Dzięki badaniu endoskopowemu żołądka możliwe jest wykrycie:

• stanów zapalnych błony śluzowej;
• refluksu;
• nadżerek, wybroczyn i wrzodów;
• przepukliny rozworu przełykowego
• celiakii;
• obecności bakterii Helicobacter pylori;
• zmian nowotworowych.

Jak się przygotować do badania endoskopowego nosa, przełyku i żołądka?

W przypadku endoskopii nosa nie są wymagane wcześniejsze przygotowania.

Badanie endoskopowe przełyku i żołądka muszą być przeprowadzane przy pustym żołądku. Pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia przez 6, a od picia przez 4 godziny przed planowanym badaniem. Nie należy też palić papierosów i żuć gumy.

Badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka — postępowanie po badaniu

Po badaniach endoskopowych należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza.

Zwykle po badaniu nosa pacjent może od razu wrócić do normalnej aktywności. Pacjentom po badaniu endoskopowym przełyku i żołądka zaleca się przynajmniej 2 godz. powstrzymania się od jedzenia i picia, co ma związek ze znieczuleniem gardła i ryzykiem zakrztuszenia.

Badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka — powikłania

Badania endoskopowe wiążą się z pewnym ryzykiem. W przypadku badania nosa dotyczą one najwyżej odczuwania chwilowego dyskomfortu (np. pieczenia, swędzenia), a niekiedy może wystąpić krwawienie z nosa (u osób z tendencją).

Badania endoskopowe przełyku i żołądka wiążą się z większym ryzykiem, o którym pacjent zostaje poinformowany przez lekarza. Powikłania zdarzają się bardzo rzadko, jednak należy się z nimi liczyć. Skutkiem ubocznym badania endoskopowego przełyku i żołądka może być:

• ból;
• infekcje;
• krwawienie;
• perforacja.

Dodatkowe powikłania mogą występować u pacjentów po sedacji. Najczęściej występują bóle i zawroty głowy, zaburzenia równowagi, mdłości i wymioty.

Badanie endoskopowe nosa, przełyku i żołądka — cena

Ceny badań endoskopowych nosa, przełyku i żołądka zależą od miejsca, w którym są wykonywane, oraz ewentualnie przeprowadzanych zabiegów dodatkowych.

Zazwyczaj koszt badania podstawowego mieści się w granicach:

• badanie endoskopowe nosa: ok. 250 zł;
• badanie endoskopowe przełyku: ok. 350 zł;
• badanie endoskopowe żołądka: od 300 do 450 zł.