Gradówka na oku wygląda jak twardy guzek na górnej lub dolnej powiece. Rozwija się przez zatkanie gruczołów łojowych, zazwyczaj nie boli i można się jej pozbyć domowymi sposobami, ale gradówkę u dziecka, dużą lub nawracającą warto pokazać lekarzowi.
Czy gradówka na oku to to samo co jęczmień? Jak ją leczyć?
Gradówka na oku – co to jest i jak wygląda?
Gradówka na oku (z łac. chalazion) to niewielki, twardy guzek, który powstaje na powiece w wyniku zapalenia gruczołów łojowych Meiboma. Gdy któryś z gruczołów zostaje zablokowany, może dojść do zaczopowania wydzieliny łojowej, powstania torbieli zastoinowej i rozwoju stanu zapalnego oraz stopniowego powiększania się guzka na powiece.
Gradówka ma postać zgrubienia lub guzka:
- o średnicy od 2 do 8 mm,
- najczęściej o barwie czerwonej lub czerwono-żółtej,
- z ropną końcówką,
- zlokalizowanego zazwyczaj powyżej linii rzęs,
- z możliwą opuchlizną i zaczerwienieniem w wyniku rozwijającego się stanu zapalnego.
Gradówka czy jęczmień na oku?
Gradówka często bywa mylona z jęczmieniem, ponieważ objawy dolegliwości są podobne. W przeciwieństwie do jęczmienia gradówka nie powstaje z powodu infekcji bakteryjnej, chociaż może być powikłaniem jęczmienia nieleczonego.
| Gradówka | Jęczmień |
Przyczyny | Zablokowanie ujścia gruczołu Meiboma, co prowadzi do zatrzymania wydzieliny łojowej i powstania guzka. | Infekcja bakteryjna gruczołów tarczkowych lub przyrzęsowych, najczęściej przez bakterie Staphylococcus aureus. |
Objawy | Zwykle bezbolesny guzek na powiece, twardy i powiększony gruczoł, zaczerwienienie i obrzęk w mniej nasilonej formie niż przy jęczmieniu. Gradówka powstaje głęboko w tkance powieki, zdarza się, że rozwija się po jej wewnętrznej stronie. Największe gradówki mogą uciskać rogówkę, a przy braku leczenia zaburzać prawidłowe widzenie. | Ból, zaczerwienienie, obrzęk, nagromadzenie ropy na brzegu powieki, często w okolicy rzęs. Jęczmień występujące na powierzchni skóry. |
Leczenie | Ciepłe okłady, sterydowe iniekcje zmniejszające obrzęk, czasami chirurgiczne usunięcie guzka, jeśli nie ustępuje samoistnie. Antybiotykoterapia w przypadku wtórnego nadkażenia. | Ciepłe okłady, antybiotyki w kremie lub maści, czasami antybiotyki doustne w przypadku cięższych infekcji. |
Gradówka na oku u dziecka
Do rozwoju gradówki na powiece może dojść u osób w każdym wieku, również u dzieci. Każdy przypadek pojawienia się na powiece dziecka guzka, grudki czy zgrubienia wymaga konsultacji z lekarzem pediatrą lub lekarzem rodzinnym, a najlepiej z okulistą. Lekarz obejrzy zmianę u dziecka, oceni jej pochodzenie i zaleci odpowiednie leczenie. Przed wizytą można pomóc dziecku za pomocą ciepłego kompresu umieszczanego na powiece na około 10-15 minut. U dzieci, które miały już jęczmienie i gradówki, zalecane jest codzienne przemywanie oczu dwa razy dziennie wacikiem zwilżonym letnią przegotowaną wodą – w ten sposób łatwiej zachować higienę powiek i zapobiegać blokowaniu się gruczołów Meiboma.
>> Zapalenie spojówek – objawy, rodzaje, przebieg schorzenia
Czy gradówka na oku jest zaraźliwa?
Gradówka jest przewlekłym stanem zapalnym, a nie chorobą zakaźną. Nie istnieje bakteria czy wirus wywołujący gradówkę. Po zablokowaniu gruczołów Meiboma i rozwinięciu guzków gradówkowych może jednak dochodzić do nadkażenia bakteryjnego, w tym przede wszystkim gronkowcem, który jest bakterią wywołującą większość schorzeń powiek. By uniknąć zakażenia, należy dbać o higienę osobistą, zmywać codziennie makijaż, nie pożyczać cudzych ręczników i kosmetyków (bardzo ryzykowne jest np. malowanie się w drogerii testerami tuszów, cieni i innych kosmetyków kolorowych do oczu).
>> Demakijaż – olejek, płyn micelarny czy mleczko do twarzy? Co wybrać?
Gradówka na oku – jak ją leczyć?
Gradówka ma postać małego guzka z ropną końcówką, dlatego wielu pacjentów próbuje ją wyciskać. Siłowe pozbycie się zmiany w warunkach domowych może jednak zaostrzyć stan zapalny, wywołać nadkażenie bakteryjne, rozwój infekcji i wydłużyć leczenie. By pozbyć się gradówki w bezpieczny sposób, należy zgłosić się do okulisty, który może zalecić
- leki przeciwzapalne i sterydowe zmniejszające stan zapalny i przyspieszające gojenie
- maści antybiotykowe w przypadku wtórnej infekcji bakteryjnej
- drenaż chirurgiczny i usunięcie gradówki (zalecane w przypadku dużych gradówek, które nie reagują na leczenie)
- laseroterapię gradówki.
Domowe sposoby na gradówkę
Jeśli zmiana jest niewielka, można wypróbować łagodne sposoby domowe:
- przemywanie oczu łagodnymi płynami,
- rezygnacja z soczewekkontaktowych na czas leczenia,
- wymiana kosmetyków na łagodniejsze
- ciepłe kompresy nakładane na zamkniętą powiekę przez około 10-15 minut, kilka razy dziennie (w celu rozpuszczeniu zastoju tłuszczowego w torbieli, co może przyczynić się do jego naturalnego odblokowania)
- masaż powiek (delikatne ruchy palcami wzdłuż krawędzi powieki dla naturalnego opróżnienia zalegającej w torbieli wydzieliny)
>> Krople do oczu, maści i żele do oczu
Gradówka na oku – powikłania
Gradówka zazwyczaj jest schorzeniem łagodnym i ustępującym pod wpływem leczenia, także domowego, jednak w niektórych przypadkach może powodować nieprzyjemne powikłania. Nieleczony stan zapalny powieki może prowadzić do nadkażenia bakteryjnego i przedłużającej się infekcji z obrzękiem, zaczerwienieniem, bólem i ryzykiem rozniesienia się zakażenia. Powikłaniem dużej, rozwiniętej gradówki mogą być też problemy ze wzrokiem – powiększający się ucisk zmiany na rogówkę oka może prowadzić do astygmatyzmu i trwałych zaburzeń widzenia. Duża lub przewlekła gradówka może powodować trwałe zmiany w kształcie powieki, w tym bliznowacenie i opadanie powieki, które mogą wymagać w przyszłości korekty chirurgicznej. Nawracające gradówki w tym samym miejscu powieki wymagają pilnej konsultacji z okulistą, gdyż mogą świadczyć o rozwoju nowotworu, najczęściej raka gruczołu łojowego.
>> Przekrwione oczy – przyczyny i leczenie. Sposoby na zaczerwienione oczy
Gradówka na oku – czynniki ryzyka
Gradówka na oku powstaje w wyniku blokady gruczołów łojowych Meiboma, a do czynników ryzyka rozwoju tego schorzenia zalicza się:
- nieleczony lub źle leczony jęczmień
- niedostateczna higiena oczu i powiek (np. spanie w makijażu)
- używanie przeterminowanych kosmetyków lub produktów o nieznanym składzie
- łojotokowe zapalenie skóry
- niewystarczające nawilżenie oka
- trądzik różowaty
- częste dotykanie oczu brudnymi rękoma
Gradówki nawracające, pojawiające się w ciągle w tym samym miejscu na powiece wymagają diagnostyki w kierunku raka gruczołu łojowego.
