Kiedy naturalnych łez jest zbyt mało, z pomocą przychodzą te sztuczne. Sprawdzają się przy zespole suchego oka czy po zabiegach operacyjnych związanych ze wzrokiem. Co ciekawe, można je zrobić z naszej krwi.
Sztuczne łzy – jak działają te krople do oczu?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Co to są sztuczne łzy?
Przyjęło się, że dostępne w aptekach nawilżające krople do oczu to właśnie sztuczne łzy. Jak sama nazwa wskazuje, mają imitować działanie tych naturalnych. Chodzi o to, aby utrzymać odpowiednią wilgotność powierzchni oka. Jest to niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Sztuczne łzy chronią, nawilżają i uzupełniają braki w filmie łzowym, dzięki czemu zapobiegają podrażnieniom i wysychaniu.
Sztuczne łzy – skład
Sztuczne łzy mają naśladować te naturalne, przy czym muszą stanowić barierę ochronną dla oka i mieć odpowiednią lepkość. Przede wszystkim mają w swoim składzie substancje nawilżające, np.:
- hialuronian sodu,
- hypromelozę,
- trehalozę,
- karbomer,
- guar hydroksypropylowy
Niekiedy sztuczne łzy są wzbogacone o kwasy omega, które wzmacniają film łzowy. Inne dodatki to ektoina, dekspantenol czy nawilżające składniki roślinne jak wyciąg z aloesu, świetlika lekarskiego.
>> Nawilżające krople do oczu, maści do oczu, żele do oczu
Sztuczne łzy bez konserwantów
Niektóre sztuczne łzy zawierają konserwanty, jednak ten typ jest już coraz rzadziej polecany ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Ponadto krople zawierające konserwanty są ważne po otwarciu 4 tygodnie. W związku z tym coraz więcej producentów stawia na specjalnie skonstruowane opakowania sztucznych łez, dzięki którym nie potrzeba dodatków substancji konserwujących, a przydatność kropli do oczu po otwarciu jest znacznie dłuższa. Sztuczne łzy bez konserwantów znajdziemy w opakowaniach typu:
- ABAK – to butelka z wbudowanym filtrem, przez który przechodzi kropla, ale zatrzymują się wszelkiego rodzaju drobnoustroje. Tak wbudowany system umożliwia stosowanie kropli 2-3 miesiące po otwarciu.
- COMOD – ten system składa się z kolei z 2 zbiorniczków, dzięki czemu roztwór jest pompowany bez konieczności pobierania powietrza z zewnątrz. Krople w takiej butelce są przydatne przez 6 miesięcy po otwarciu.
- OSD – dzięki temu rozwiązaniu krople można stosować do 12 miesięcy po pierwszym użyciu. Zapewnia to specjalny filtr wyjaławiający zasysane powietrze.
- minimsy – jednorazowe pojemniczki, w których znajdują się pojedyncze dawki kropli.
Sztuczne łzy z własnej surowicy
Co ciekawe, sztuczne łzy można także pozyskiwać z surowicy krwi pacjenta. Surowica składem jest bowiem bardzo zbliżona do składu łez. Zawiera ok. 91% wody, 7% białek, 2% elektrolitów i hormonów. Aby wykonać taki preparat, należy pobrać krew do jednorazowego pojemnika bez konserwantów. Następnie przeprowadza się wykrzepianie i wirowanie w odpowiednich warunkach. Gotowy preparat dzieli się na pojedyncze porcje, a następnie głęboko mrozi. Termin ważności takich sztucznych łez w zamrożeniu wynosi rok od momentu wyprodukowania. Tego typu krople znalazły zastosowanie w leczeniu zespołu suchego oka. Można je wykonać odpłatnie w regionalnych centrach krwiodawstwa na zlecenie lekarza okulisty. Koszt to około kilkaset złotych w zależności od liczby dawek.
>> Suplementy na oczy – kapsułki i tabletki z luteiną
Sztuczne łzy – kiedy się stosuje?
- Sztuczne łzy stosuje się przede wszystkim przy zespole suchego oka. Jest to schorzenie, które polega na niedostatecznym nawilżeniu oka, które jest związane z zaburzeniem wydzielania łez. Towarzyszą temu uczucie pieczenia, swędzenie, a czasami nawet ból.
- Sztuczne łzy sprawdzają się także u osób, które pracują przy komputerze, przez co często skarżą się na przemęczone oczy.
- Nawilżające krople do oczu mogą także stosować osoby, które na co dzień noszą soczewki kontaktowe. Tutaj ważna uwaga – wybieraj wówczas sztuczne łzy bez konserwantów. Konserwanty doprowadzają do mętnienia, a w konsekwencji do psucia się soczewek.
>> Płyny do soczewek, płyny do soczewek kontaktowych
Krople sztuczne łzy dla dzieci
Sztuczne łzy nie są preparatem wyłącznie dla dorosłych. Można je aplikować dzieciom, trzeba jednak pamiętać, że muszą być to krople bez konserwantów. Dzięki temu nie narazimy pociechy na podrażnienia i ewentualne reakcje alergiczne. Zwłaszcza że dziecięce oczy są dużo bardziej wrażliwe niż oczy dorosłego. Warto również stosować sztuczne łzy z systemem COMOD, które zapewniają wypuszczenie dokładnie jednej kropli przy naciśnięciu. Dzięki takiej precyzji nie dostanie się do oka nadmiar roztworu.
Stosowanie sztucznych łez w czasie ciąży
Kolejną grupą pacjentów, która może obawiać się stosowania sztucznych łez, są kobiety w ciąży. Zespół suchego oka może się u nich pojawić pod koniec I trymestru i utrzymywać się aż do końca okresu karmienia piersią. Niemniej nie trzeba czekać tak długo, aby objawy samoistnie ustąpiły. Kobiety w ciąży mogą stosować sztuczne łzy, najlepiej jednak, aby wybierały preparaty bez konserwantów. W razie wątpliwości przed użyciem zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Jak przechowywać sztuczne łzy
Nawilżające krople do oczu przechowujemy zgodnie z zaleceniami producenta. Bardzo ważne, aby zanotować sobie, kiedy zostały otwarte. Wówczas wiadomo, jak długo mogą nam jeszcze posłużyć.
- K. Klaś, K. Tuszyński „Monografie farmaceutyczne. Zespół suchego oka” Wydawnictwo Farmaceutyczne, wyd. I, Kraków 2020
- J. Janus , K. Chmielewska , A. Mikołowska , J. Antoniewicz-Papis „Najnowsze doniesienia z zakresu sztucznych łez z surowicy” Journal of Transfusion Medicine 2023, tom 16, nr 1, 27–30