Uzależnienie od słodyczy – objawy, jak z nim walczyć?

Jak się nazywa uzależnienie od cukru?

Mówiąc o uzależnieniu od cukru, od słodyczy, mówimy o uzależnieniu behawioralnym. Jest to inny rodzaj nałogu niż uzależnienie chemiczne, czyli od różnych substancji (alkoholu, narkotyków czy papierosów). Mechanizm tego uzależnienia opiera się na silnej potrzebie spożycia produktów słodkich przy jednoczesnej bardzo słabej kontroli ilości ich spożycia.

Uzależnienie od słodyczy – mechanizm działania

Osoby uzależnione nie kończą jedzenia na jednym małym kawałku czekolady, ale potrzebują więcej i nie są w stanie kontrolować apetytu. Spożycie cukru wywołuje w organizmie reakcję – stymuluje mózg do wydzielania endorfin i dopaminy, czyli neuroprzekaźników związanych z doświadczaniem przyjemności, radości. Po krótkim czasie następuje spadek poziomu glukozy we krwi, a więc uczucie przyjemności zanika i pojawia się ochota po ponowne sięgnięcie po coś słodkiego, żeby uczucie powróciło. Spożycie cukru daje chwilowe uczucie ulgi, spokoju i staje się łatwym sposobem na złagodzenie stresu. Wiele osób zajada w ten sposób nudę i negatywne emocje. Uzależnienie rozwija się szybko, bowiem mózg uczy się, że cukier przynosi ulgę, i z czasem domaga się go coraz więcej.

Uzależnienie od słodyczy – objawy

Uzależnienie od słodyczy może objawiać się inaczej u różnych osób, jednak można wskazać pewne wspólne symptomy.

• Do objawów uzależnienia od słodyczy zaliczamy niepohamowaną ochotę na coś słodkiego. Osoba uzależniona spożywa produkty bogate w cukier każdego dnia, a nawet po każdym posiłku.
• Kolejnym objawem nałogu jest zmienność nastrojów – jest to szczególnie widoczne u osób, które po zjedzeniu słodkiego doświadczają euforii, a po krótkim czasie są drażliwe, zmęczone oraz wyraźnie w gorszym nastroju. Tak działa spadek poziomu glukozy we krwi.
• Z czasem u chorych dochodzi do zachwiania mechanizmu odczuwania głodu.
• Uzależnienie od cukru można rozpoznać także po zachowaniu w momencie, kiedy cukier jest ograniczony lub nie ma do niego dostępu. Pojawiają się wtedy objawy odstawienne, takie jak drażliwość, zmęczenie, bóle głowy czy nawet wystąpienie lęków lub ataków paniki.

Test na uzależnienie od słodyczy, rozmowa z psychologiem

W internecie dostępne są testy, które mogą wskazywać na rozwój problemu, jednak w przypadku podejrzenia rozwoju uzależnienia od słodyczy ważna jest konsultacja z psychologiem i wspólne zastanowienie się nad istotą problemu. Jak w przypadku wszystkich uzależnień, również i to wymaga podjęcia leczenia, ale w pierwszej kolejności chory musi uświadomić sobie problem.

>> Jedzenie kompulsywne – na czym polega? Jak je rozpoznać?

Przyczyny rozwoju uzależnienia od cukru

Uzależnienie od słodyczy ma związek z psychiką osoby uzależnionej. W wielu wypadkach rozwija się ono w odpowiedzi na:

• stres,
• zmęczenie,
• stany depresyjne,
• niechęć do własnego ciała,
• nudę,
• problemy emocjonalne.

Uzależnienie może także rozwinąć się u osób, które nie odżywiają się zdrowo, jedzą dużo żywności wysokoprzetworzonej, a także piją napoje o wysokiej zawartości cukru – energetyki czy kolorowe napoje gazowane.

Powikłania uzależnienia od słodyczy

• Skutki uzależnienia od słodyczy obejmują przede wszystkim zaburzenia metaboliczne, mające związek z ciągłymi zmianami poziomu glukozy we krwi. Zaliczamy do nich przede wszystkim rozwój cukrzycy i insulinooporności.
• Skutkami spożywania cukru, który jest kaloryczny, jest także otyłość i nadwaga, które z kolei prowadzą do rozwoju kolejnych chorób, włącznie z nadciśnieniem tętniczym, chorobami układu krążenia, a nawet niektórymi nowotworami.
• Nadużywanie cukru prowadzi także do rozwoju próchnicy zębów, problemów z układem trawiennym, zaparć, a także do wystąpienia problemów emocjonalnych, obniżonego nastroju, zmniejszonej odporności organizmu.

Uzależnienie od słodyczy – dlaczego potrzebna jest terapia

Żeby wyleczyć uzależnienie behawioralne, należy zmienić schemat myślenia i zachowania. W tym celu trzeba uporać się z problemami oraz emocjami, które wywołują potrzebę sięgnięcia po coś słodkiego. Pierwszym krokiem w pokonaniu uzależnienia od cukru jest więc zrozumienie przyczyn, które prowadzą do nadmiernego objadania się słodyczami. Do tego może okazać się niezbędne wsparcie terapeuty.

Ważnym aspektem walki z uzależnieniem od słodyczy jest także znalezienie sposobu na konstruktywne radzenie sobie ze stresem, ponieważ zajadanie stresu jest coraz powszechniejszym problemem. W wielu wypadkach objadanie się na noc służy odreagowaniu całodziennych stresów lub jest sposobem na uzupełnienie kalorii, których przez stres nie dostarczyliśmy organizmowi w ciągu dnia.

>> Jak się uspokoić? Metody relaksacyjne, leki i zioła na uspokojenie

Leczenie uzależnienia od cukru

Kluczowe w leczeniu nałogu są:

• zdrowsze alternatywy produktów,
• zastępowanie słodyczy cukrem pochodzącym z owoców,
• świadomość tego, co powinno się jeść.

Konieczna jest tu edukacja żywieniowa. Cukier jest częstym składnikiem żywności przetworzonej, gotowych sosów, dań, napojów, dżemów, a nie tylko słodyczy i ciast. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że dodaje się go nawet do produktów uważanych za zdrowe, np. do suszonych owoców czy płatków zbożowych. Cukier znajdziemy też pod różnymi nazwami – syrop glukozowo-fruktozowy, cukier trzcinowy, karmel. Osoba uzależniona od jedzenia słodyczy powinna więc dokładnie czytać etykiety produktów, które kupuje.

>> Rodzaje cukrów dodawanych do żywności. Określenia dla cukru na etykietach

Jak walczyć z uzależnieniem od cukru

Zmiany w diecie muszą być jednak stopniowe i dobrze przemyślane. Nie można odstawić cukru w jeden dzień, ponieważ po pewnym czasie prawdopodobnie złe nawyki powrócą. Warto za to skonsultować się z dietetykiem, by polecił zdrowe zastępstwo dotychczasowego menu. Aby uniknąć nagłych napadów głodu, podczas których najprościej i najszybciej sięgnąć po coś słodkiego, należy spożywać małe ilości jedzenia, ale częściej. Ważne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu oraz aktywność fizyczna, która sprawia, że w organizmie wydzielają się endorfiny, czyli hormony szczęścia.

Objawy detoksu cukrowego

Podczas rzucenia cukru, nazywanego detoksem cukrowym, mogą występować fizyczne objawy odstawienia, takie jak bóle głowy, zmęczenie, wyraźny spadek nastroju. Powinny one ustąpić w ciągu 2 tygodni. Natomiast psychiczne objawy, jak silne pragnienie zjedzenia czegoś słodkiego, mogą się utrzymywać nawet kilka miesięcy.

Leki na uzależnienie od słodyczy

Leczenie uzależnienie od słodkiego nie jest proste, ponieważ cukier występuje w wielu produktach, które powszechnie spożywamy. Nie ma skutecznych leków hamujących apetyt na słodkie, jednak wprowadzenie do diety większej ilości błonnika pokarmowego może być pomocne w ograniczeniu spożycia cukru.

>> Cukrowy detoks: jak odstawić cukier?