Ból gardła przy przełykaniu – co może oznaczać ostry i bez gorączki? Jak go leczyć?

Ostry ból gardła przy przełykaniu z gorączką

• Najczęstszą przyczyną bólu gardła podczas przełykania są choroby zakaźne w obrębie jamy ustnej i gardła. Trudnościom w przełykaniu towarzyszy wówczas również zaczerwienienie i opuchnięcie.
• Ostry ból gardła i duże utrudnienie przełykania najczęściej są spowodowane infekcjami wirusowymi, które wymagają leczenia objawowego.
• Czasami ból podczas przełykania jest bardzo silny z białym nalotem na gardle i migdałkach oraz gorączką. Może to sugerować anginę ropną paciorkowcową i wymaga konsultacji lekarskiej i antybiotykoterapii. Ból towarzyszący przełykaniu w trakcie pełnoobjawowej anginy może być na tyle uciążliwy, że całkowicie uniemożliwia połykanie, a u dzieci może dochodzić nawet do wymiotów.
• Zdarza się, że ból przy przełykaniu ma związek z zakażeniami grzybiczymi w obrębie jamy ustnej i gardła, a także z zapaleniem węzłów chłonnych, ślinianek, bądź też towarzyszy zapaleniu ucha. Wtedy konieczna jest specjalistyczna diagnostyka, by przeprowadzić odpowiednie leczenie.

Jednak w ogromnej ilości przypadków po kilku dniach dolegliwości ustępują i mogą zostać złagodzone dzięki dostępnym w aptece środkom odkażającym, znieczulającym i przeciwzapalnym.

>> Ból gardła – jak rozpoznać i leczyć zapalenie gardła

Silny ból gardła przy migdałkach – stylalgia

Objawy stylalgii (albo zespołu Eagle'a) to tępy ból w okolicy niszy migdałka, który promieniuje do okolic ucha i nasila się przy przełykaniu. Często bólowi towarzyszy zwiększone wydzielanie śliny, a także nerwobóle języka i problem z poruszaniem szyją oraz uczucie ucisku w gardle.
Stylalgia to jedna z rzadszych przyczyn bólu gardła, dlatego też często bywa pomijana w trakcie stawiania diagnozy i błędnie leczona lekami przeciwzapalnymi, a nawet antybiotykami, podczas gdy problem tkwi zupełnie gdzie indziej. By prawidłowo zdiagnozować stylalgię, należy przyjrzeć się budowie wyrostka rylcowatego. Jest to wydłużony fragment kości na podstawie czaszki, do którego przyczepione są ważne dla przełykania mięśnie oraz więzadła. W chorobie tej jest on nadmiernie wydłużony, co można zbadać palpacyjnie i potwierdzić radiologicznie. W wielu przypadkach uciska nerwy w gardle. Stylalgię diagnozuje się także jako następstwo usunięcia migdałków gardłowych.
Najskuteczniejszą metodą leczenia bólu gardła przy przełykaniu wywołanego stylalgią jest przeprowadzenie zabiegu styloidektomii, czyli usunięcia wyrostka rylcowatego. Zabieg przeprowadza się, uzyskując dostęp przez jamę ustną lub poprzez nacięcie szyi w znieczuleniu ogólnym i coraz częściej metodą endoskopową. U osób, u których interwencja chirurgiczna jest przeciwwskazana lub okazała się nieskuteczna, wprowadza się farmakoterapię. W tym wypadku podaje się leki przeciwbólowe oraz ostrzykiwanie glikokortykosteroidami.

>> Kamienie migdałkowe – czy te białe, cuchnące grudki w gardle są groźne? Przyczyny, objawy i leczenie kamieni migdałkowych

Ból przy przełykaniu i gniecenie w klatce piersiowej – dysfagia przełykowa

Ból podczas przełykania może się pojawić, gdy sam mechanizm przełykania jest w jakimś stopniu zaburzony, czyli dochodzi do tzw. dysfagii ustno-gardłowej lub przełykowej (w zależności od umiejscowienia problemu). Pojawia się uczucie bólu przy przełykaniu, ale także rozpieranie lub gniecenie w klatce piersiowej. Może być to związane ze zwężeniem przełyku, zaburzeniami motoryki i chorobami okolicznych narządów, co wywołuje ucisk na przełyk. Częstą przyczyną dysfagii są problemy neurologiczne, ale także zachyłki przełyku bądź przebyte w przeszłości urazy.

>> Powiększona tarczyca – objawy. Co oznacza powiększenie się tarczycy?

Ból i pieczenie przy przełykaniu – refluks

Ból i pieczenie przy przełykaniu może towarzyszyć wszelkiego rodzaju urazom błony śluzowej przełyku, do czego z pewnością przyczynia się zwiększone wydzielanie soku żołądkowego i zarzucanie treści żołądkowej do przełyku, czyli refluks przełykowo-żołądkowy. Kiedy refluks jest nieprawidłowo leczony lub długotrwały, w obrębie przełyku powstają nadżerki i ból przy przełykaniu narasta. W sytuacji silnych objawów pieczenia i bólu przy przełykaniu spowodowanych nadżerkami, oprócz oczywiście właściwego leczenia przyczynowego, doskonale sprawdzą się napary z ziół powlekających, a także śluzowy macerat z nasion lnu. Wszelkie preparaty powlekające sprawdzą się także w przypadku mechanicznych urazów śluzówki spowodowanych połknięciem czegoś ostrego, drapiącego, podrażnieniem przez połknięcie zbyt gorącego pokarmu lub bardzo ostrej potrawy.     

>> Leki na zgagę, leki na refluks, tabletki, kapsułki, zawiesiny 

Podrażnione gardło i ból przy przełykaniu śliny – polekowe zapalenie przełyku

Ból podczas przełykania może być wynikiem uszkodzenia błon śluzowych wywołanego przyjmowanymi doustnie lekami. W większości przypadków do uszkodzenia dochodzi, kiedy nie popijamy zażywanych leków wodą lub gdy zostaje użyta zbyt mała jej ilość. Również długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej po zażyciu leku zwiększa ryzyko uszkodzeń. Część przyjętej w ten sposób dawki może zalegać długotrwale w przełyku, przyklejając się do błony śluzowej i powodując podrażnienie oraz ból. Większość przypadków polekowego zapalenia przełyku ulega samoistnemu wyleczeniu.

Trudności z przełykaniem – eozynofilowe zapalenie przełyku (EoE)

Objawy tego schorzenia są podobne do tych obserwowanych w chorobie refluksowej. U chorych cierpiących na eozynofilowe zapalenie przełyku często diagnozuje się równolegle schorzenia o podłożu alergicznym, takie jak astma czy alergiczny nieżyt nosa. Choroba ta ma podłoże immunologiczne, a do jej rozwoju przyczynia się kontakt błony śluzowej przełyku z alergenami pokarmowymi. Stopniowo dochodzi do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, w którym główną rolę odgrywają komórki eozynofile. Po pewnym czasie dochodzi do powstania zmian w budowie ścian przełyku i zaburzenia jego funkcjonowania. Pojawia się ból gardła przy przełykaniu oraz trudności z przełykaniem. Chorym, u których zdiagnozowano EoE, zaleca się postępowanie dietetyczne polegające na wyeliminowaniu z diety części bądź – w przypadku mocno nasilonych objawów – wszystkich sześciu alergenów:

1. gluten
2. mleko krowie
3. orzechy
4. ryby i owoce morza
5. jaja
6. soja 

Drugim filarem leczenia EoE jest farmakoterapia przy użyciu inhibitorów pompy protonowej oraz stosowanych miejscowo kortykosteroidów.

>> Eozynofilia, czyli podwyższenie eozynofilów poza normę. Co oznacza i czym są te komórki?

Jak leczyć ból gardła przy przełykaniu śliny? 

Ból przy przełykaniu może mieć wiele przyczyn, w większości niegroźnych. Pamiętajmy jednak, że czasem może być objawem poważniejszych schorzeń i dlatego nie można lekceważyć długotrwałych, a zwłaszcza nasilających się dolegliwości. Wskazana jest wówczas wizyta u lekarza.

>> Internista w CM Świat Zdrowia